Επιμέλεια: Γιάννα Μυράτ
Σε καιρούς ισχνών αγελάδων, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν θέλουν να στείλουν περισσότερα χρήματα στις Βρυξέλλες. Αυτό μείωσε τις προσδοκίες για μια προτεινόμενη συμπλήρωση του κοινού προϋπολογισμού της ΕΕ μέχρι το τέλος του έτους.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε τον Ιούνιο 66 δισεκατομμύρια ευρώ επιπλέον κεφαλαίων από τις πρωτεύουσες της ΕΕ για την κάλυψη απροσδόκητων δαπανών, υποστηρίζοντας ότι τα ταμεία του μπλοκ έχουν εξαντληθεί από πολλαπλές κρίσεις, από την πανδημία COVID-19 έως τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Και ενώ οι ηγέτες της ΕΕ βρίσκονται σχεδόν σε συναίνεση σχετικά με την παροχή επιπλέον μετρητών για το Κίεβο – εκτός της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας – υπάρχει πολύ μικρή όρεξη για χρηματοδότηση άλλων προτεραιοτήτων δαπανών που προτείνει η Επιτροπή να αυξήσει.
Η διήμερη σύνοδος κορυφής των ηγετών στις Βρυξέλλες αυτή την εβδομάδα έφερε αυτές τις διαφορές στο προσκήνιο, υπογραμμίζοντας ότι η συμφωνία για τη δημοσιονομική επικαιροποίηση είναι ακόμη πολύ μακριά, καθώς και οι 27 χώρες της ΕΕ πρέπει να την υποστηρίξουν.
«Μπορούσατε να δείτε ένα ξεκάθαρο μπλοκ ηγετών να αναδύεται γύρω από το τραπέζι — και δεν ήταν μόνο οι φειδωλοί — που είπαν στην Επιτροπή «Δεν μπορούμε να το αντέξουμε», είπε ένας διπλωμάτης της ΕΕ, ο οποίος τήρησε την ανωνυμία του για να μιλήσει ελεύθερα. Οι λεγόμενοι φειδωλοί είναι οι παραδοσιακά σπάταλες χώρες. «Κάντε την εργασία σας και επιστρέψτε σε εμάς», είπε ο διπλωμάτης, προσθέτοντας ότι αυτή θα είναι “μια πολύ δύσκολη συζήτηση” τις επόμενες εβδομάδες και μήνες.
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ δήλωσε ότι ο στόχος για μια συμφωνία για τον προϋπολογισμό μέχρι το τέλος του έτους παραμένει.
Ωστόσο, παραδέχτηκε στους δημοσιογράφους στη σύνοδο κορυφής τα ξημερώματα της Παρασκευής ότι αυτό θα είναι δύσκολο καθώς υπάρχουν ακόμη πολλές «διαφορετικές απόψεις γύρω από το τραπέζι».
Λεφτά υπάρχουν… για την Ουκρανία
Το αίτημα της Επιτροπής για πρόσθετη χρηματοδότηση περιλαμβάνει ένα πακέτο βοήθειας 50 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Ουκρανία (αποτελούμενο από 17 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιχορηγήσεις και 33 δισεκατομμύρια ευρώ από χορηγούμενα δάνεια), μαζί με 19 δισεκατομμύρια ευρώ για την κάλυψη του αυξανόμενου κόστους αποπληρωμής του κοινού χρέους της ΕΕ.
Άλλες αυξήσεις περιλαμβάνουν 15 δισεκατομμύρια ευρώ επιπλέον για τη μετανάστευση και 10 δισεκατομμύρια ευρώ σε επενδύσεις για τη διατήρηση της βιομηχανικής αιχμής της Ευρώπης. Επίσης αυξήσεις στους μισθούς των υπαλλήλων της ΕΕ.
Οι περισσότεροι ηγέτες συμφωνούν στην ανάγκη να συνεχιστεί η χρηματοδότηση της Ουκρανίας, η οποία αντιμετωπίζει δημοσιονομικό κενό περίπου 29 δισεκατομμυρίων ευρώ το επόμενο έτος, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών της.
Ωστόσο ο Πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν και ο Πρωθυπουργός της Σλοβακίας Ρόμπερτ Φίκο εξέφρασαν επιφυλάξεις για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, επικαλούμενοι ανησυχίες για διαφθορά στη χώρα, σύμφωνα με διπλωμάτες που γνωρίζουν τις συζητήσεις των ηγετών, οι οποίοι επίσης μίλησαν ανώνυμα.
Η πρωθυπουργός της Εσθονίας Κάγια Κάλλας δήλωσε την Παρασκευή ότι «ανησυχεί πολύ» για το πώς οι ηγέτες δεν συμφώνησαν ομόφωνα για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, αλλά πρόσθεσε ότι ελπίζει ότι θα μπορούσε ακόμα να βρεθεί συμφωνία.
Επίσης την Παρασκευή, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι οι χώρες της ΕΕ ζήτησαν από την Επιτροπή να επανέλθει με μια πρόταση που έχει «περισσότερο ρεαλισμό».
«Το ποσό που προτείνεται τώρα [από την Επιτροπή] φαίνεται πολύ μεγάλο για εμάς, επομένως ζητήσαμε μείωση», είπε ο Μακρόν στους δημοσιογράφους.
Η τρέχουσα χρηματοδότηση της ΕΕ για την Ουκρανία τελειώνει στο τέλος του έτους, αυξάνοντας την πίεση στις χώρες να καταλήξουν σε συμφωνία. Ωστόσο, οι πρωτεύουσες αγανακτούν με την Επιτροπή επειδή το συνέδεσε αυτό μαζί με άλλα διχαστικά στοιχεία, υποστηρίζοντας ότι εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία μέχρι τότε, τότε οι Βρυξέλλες θα πρέπει να επωμιστούν την ευθύνη.
Πέρα από την Ουκρανία, η υπόλοιπη ενημέρωση του προϋπολογισμού είναι επίσης αμφιλεγόμενη.
Η Ελλάδα ζητά περισσότερη χρηματοδότηση
Χώρες όπως η Πορτογαλία και η Ελλάδα εξέφρασαν την επιθυμία για περισσότερη χρηματοδότηση, για παράδειγμα, για την κάλυψη των επιπτώσεων των ακραίων καιρικών συνθηκών που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή, ενώ η Ελλάδα μαζί με την Ιταλία απαιτούν περισσότερα χρήματα για τη διαχείριση της μετανάστευσης.
Ωστόσο, οι χώρες της ΕΕ που είναι καθαρά συνεισφέροντες στον προϋπολογισμό είπαν ευθέως στην Επιτροπή ότι μάλλον θα πρέπει να ξεχάσει να λάβει περισσότερους πόρους από αυτές.
Χώρες όπως η Γερμανία, η Σουηδία, η Δανία, η Αυστρία και η Ολλανδία (που παραδοσιακά ανήκουν στις «οικονομικά ισχυρές») είπαν ότι η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ πρέπει να επιδιώξει εξοικονόμηση πόρων στον υπάρχοντα προϋπολογισμό.
«Για εμάς οι τρεις προτεραιότητες είναι: αναδιάταξη, αναδιάταξη και αναδιάταξη», δήλωσε την Πέμπτη ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε.
Αυτή η επιλογή, υποστηρίζει η Επιτροπή, θα οδηγούσε σε 30 τοις εκατό λιγότερα για τα υπάρχοντα προγράμματα δαπανών, κάτι που θα απαιτούσε επώδυνες αποφάσεις για περικοπές σε προγράμματα όπως οι γεωργικές επιδοτήσεις και τα ταμεία συνοχής.
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υπερασπίστηκε την πρότασή της σε συνέντευξη Τύπου νωρίς το πρωί της Παρασκευής, λέγοντας: «Αν κοιτάξετε τα στοιχεία και τα θέματα, είναι το ελάχιστο απαραίτητο».
Ωστόσο, οι χώρες της ΕΕ υποστηρίζουν ότι εάν πρέπει να περιορίσουν τις δαπάνες στο εσωτερικό, ο συλλογικός προϋπολογισμός της ΕΕ θα πρέπει να κάνει το ίδιο.
Η Σουηδία παρουσίασε ένα έγγραφο που υπογραμμίζει πώς το κούρεμα των υφιστάμενων προγραμμάτων της ΕΕ κατά 4% κατά μέσο όρο θα μπορούσε να αποφέρει εξοικονόμηση έως και 25 δισεκατομμυρίων ευρώ — αρκετά για να καλύψει ένα δημοσιονομικό έλλειμμα στο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους της ΕΕ, το οποίο εκτιμάται ότι κυμαίνεται από 17 δισεκατομμύρια έως 27 δισεκατομμύρια ευρώ.
«Πρέπει να ψάξουν κάτω από το στρώμα στο Berlaymont, και τότε μπορεί να βρουν πολλά χρήματα», είπε ένας διπλωμάτης της ΕΕ.
Με πληροφορίες από POLITICO
