Σύνταξη: Κώστας Μπετινάκης
Για πρώτη φορά στα χρονικά, ο πρόεδρος της Κομισιόν Γιούνκερ συγκαλεί o ίδιος Σύνοδο Κορυφής για την προσφυγική κρίση και όχι ο προέδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, όπως είθισται. Στόχος της διάσκεψης η λήψη συγκεκριμένων μέτρων άμεσα καθώς οι Βρυξέλλες κάνουν το παν για να θέσουν την κατάσταση υπό ευρωπαϊκό έλεγχο.
Σύμφωνα με την Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ), ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ απέστειλε στους συμμετέχοντες της έκτακτης Συνόδου Κορυφής κατάλογο προτάσεων και αιτημάτων για αντιμετώπιση του χάους με τους πρόσφυγες στα σύνορα χωρών.
Ο πρόεδρος της Κομισιόν επιθυμεί να αποσπάσει τη δέσμευση των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων που θα συμμετάσχουν στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής για την προσφυγική κρίση την Κυριακή ότι θα βελτιώσουν την πολιτική τους συνεργασία στο συγκεκριμένο πεδίο.
Οι ηγέτες των κρατών που συμμετέχουν στη σύνοδο καλούνται να κατονομάσουν εντός 24 ωρών μετά το πέρας της συνόδου ένα «πρόσωπο επαφής» στο άμεσο περιβάλλον τους. Το πρόσωπο αυτό θα έχει το καθήκον να ενημερώνει και να ενημερώνεται σε καθημερινή βάση για τον αριθμό των προσφύγων που καταφθάνουν και τις δυνατότητες υποδοχής τους.
Διέλευση προσφύγων μόνο κατόπιν συνεννόησης
Όπως σημειώνει η Frankfurter Allgemeine Zeitung, το προαναφερθέν μέτρο περιλαμβάνεται στον κατάλογο 16 σημείων που απέστειλε χτες ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ «στις κυβερνήσεις των βαλκανικών κρατών, της Αυστρίας, της Γερμανίας, της Ουγγαρίας και της Ελλάδας».
Σύμφωνα με τη γερμανική εφημερίδα, οι κυβερνήσεις καλούνται να επικυρώσουν τον συγκεκριμένο κατάλογο την Κυριακή στο πλαίσιο της έκτακτης συνόδου. Βασικό αίτημα που περιλαμβάνεται στον κατάλογο Γιούνκερ, είναι τα κράτη να μην επιτρέπουν πλέον τη διέλευση προσφύγων χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με τις γείτονες χώρες.
Μία τέτοια πολιτική «δεν είναι αποδεκτή», αναγράφεται στο εν λόγω έγγραφο. Επιπλέον, έως την προσεχή Τετάρτη επιδιώκεται η αποστολή 400 συνοριακών φυλάκων στη Σλοβενία, που αντιμετωπίζει αυτήν την ώρα ανυπέρβλητες δυσκολίες. Στην επιστολή επισημαίνεται ακόμη πως, η απέλαση προσφύγων που δεν δικαιούνται ασύλου θα πρέπει να επισπευσθεί.
Αυτή τη φορά η Κομισιόν είναι αποφασισμένη να πάρει την κατάσταση στα χέρια της, όχι σε αφηρημένο, θεωρητικό επίπεδο αλλά στην πράξη, με στοχευμένες ενέργειεςΣτην έδρα της ΕΕ όλοι βρίσκονται υπ´ ατμόν για τη Σύνοδο, μολονότι δεν θα αναμένεται να λάβει δεσμευτικές αποφάσεις διότι δεν έχουν προσκληθεί και οι 28 χώρες μέλη – θα απουσιάζει μάλιστα η Ιταλία.
«Ο Γιούνκερ έχει την απόλυτη βούληση να κάνει κάτι ώστε να κινηθούν τα πράγματα», αναφέρει πηγή που πρόσκειται στο γραφείο Γιούνκερ στις Βρυξέλλες. Αυτή τη φορά η Κομισιόν είναι αποφασισμένη να πάρει την κατάσταση στα χέρια της, όχι σε αφηρημένο, θεωρητικό επίπεδο αλλά στην πράξη, με στοχευμένες ενέργειες: οργάνωση των κέντρων υποδοχής με σκηνές, κουβέρτες, τρόφιμα στο πλαίσιο του προγράμματος Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ.
Στόχος της Κομισιόν είναι να αναλάβει δράση, αντιμετωπίζοντας την προσφυγική κρίση κατάματα. Η κρίσιμη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί, ενόψει του χειμώνα απαιτεί άμεσες κινήσεις. Ήδη οι έντονες βροχοπτώσεις στα Βαλκάνια στις αρχές Οκτωβρίου απείλησαν τη ζωή πολλών προσφύγων.
Κρίσιμη δοκιμασία για τον Γιούνκερ
Για τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ η Σύνοδος μπορεί να αποβεί από τις κρισιμότερες της θητείας του. Θα καταφέρει άραγε να ασκήσει πράγματι πίεση στους ευρωπαίους ηγέτες;
Πολλές χώρες μέλη κατέληξαν να αυτενεργούν, ανοίγοντας ή κλείνοντας τα σύνορα, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τις ευρωπαϊκές επιταγέςΤα τελευταία παραδείγματα ευρωπαϊκών Συνόδων Κορυφής ήταν μάλλον απογοητευτικά. Πολλά λόγια χωρίς να αποφέρουν καρπούς. Αποκορύφωμα ήταν δε ότι πολλές χώρες μέλη κατέληξαν να αυτενεργούν, ανοίγοντας ή κλείνοντας τα σύνορα, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τις ευρωπαϊκές επιταγές.
Σε αυτήν την προσπάθεια ο Γιούνκερ έχει πάντως τη στήριξη της καγκελαρίου Μέρκελ, παρά την κρίση που διήλθαν οι σχέσεις τους στο πρόσφατο παρελθόν. Πριν από μερικές εβδομάδες η γερμανίδα καγκελάριος επαίνεσε το έργο του Γούνκερ, ενώ προώθησε την ευρωπαϊκή ατζέντα κατά την επίσκεψή της στην Τουρκία. Ωστόσο αυτό που τελικά παραμένει ασαφές είναι η «πατρότητα» ή η «μητρότητα» της εν λόγω ατζέντας. Ανήκει στον Γιούνκερ, στη Μέρκελ, στον αυστριακό καγκελάριο Φάιμαν ή μήπως στη σλοβενική κυβέρνηση, που ζήτησε τη συνδρομή της Κομισιόν για την προσφυγική κρίση;
«Καταιγίδα» κρίσεων
Πρόσφυγες στα σύνορα της Σλοβενίας υπό αντίξοες καιρικές συνθήκες
Σε κάθε περίπτωση πάντως και παρά τα φαινόμενα, τα νεύρα στην ΕΕ είναι τεντωμένα εδώ και μήνες. Σύμφωνα με τον Γιαν Τέχαου από το Ινστιτούτο Carnegie για την Ευρωπαϊκή Πολιτική «οι Ευρωπαίοι ζουν στη δίνη κρίσεων. Πρώτα η ευρωκρίση, έπειτα η κρίση στην Ουκρανία και τώρα η κρίση στη Συρία και η προσφυγική κρίση».
Όπως αναφέρει ο ειδικός, όταν πρόκειται για θέματα που αγγίζουν τον σκληρό πυρήνα της εθνικής κυριαρχίας, η συνολική ευρωπαϊκή μηχανή φτάνει στα όριά της. Κι αυτό είναι λογικό, αν σκεφτεί κάποιος ότι ποτέ άλλοτε η ΕΕ δεν βίωσε παράλληλα τρεις τόσο μεγάλες κρίσεις σε καίριους τομείς.
Η μαινόμενη από το 2008 κρίση στη ζώνη του ευρώ έχει κουράσει τους Ευρωπαίους. «Στην πραγματικότητα το γεγονός και μόνο ότι η ΕΕ εξακολουθεί να λειτουργεί είναι ένα θαύμα», εκτιμά ο πολιτικός επιστήμονας. Από την άλλη, ο Τέχαου θεωρεί ότι παρά την κρισιμότητα της κατάστασης δεν συντρέχει λόγος πανικού, μολονότι η προσφυγική κρίση δεν αναμένεται να επιλυθεί οριστικά στη σημερινή διάσκεψη κορυφής ως διά μαγείας.
Σύμφωνα με τον ειδικό, σε πρώτο στάδιο θα πρέπει οι ασθενέστερες χώρες των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης να βοηθηθούν με χρήματα και εξοπλισμό.
Σε ένα δεύτερο όμως επίπεδο απαιτείται μια ενιαία ευρωπαϊκή ασύλου με κοινούς κανόνες. Μόνο τότε η πολιτική διαχείριση της κρίσης θα είναι επιτυχής. Ωστόσο μια τέτοια συμφωνία είναι δύσκολο να επιτευχθεί άμεσα δεδομένων των συσχετισμών. Αυτό που θα επιδιώξει πάντως σίγουρα ο Γιούνκερ είναι να συνειδητοποιήσουν όλες οι χώρες ότι οφείλουν να εργάζονται από κοινού.
«Τα τείχη ουδέποτε έχουν λύσει προβλήματα»
Στενότερη συνεργασία και συνεννόηση των χωρών για την αντιμετώπιση της κατάστασης με τους πρόσφυγες στη «βαλκανική οδό» ζήτησε ο πρόεδρος της Κομισιόν, υπογραμμίζοντας την ανάγκη συνεργασίας και με την Τουρκία.
Ενόψει της έκτακτης δεκαμερούς Συνόδου Κορυφής για την προσφυγική κρίση στις Βρυξέλλες, στην οποία συμμετέχει και η Ελλάδα, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ απηύθυνε έκκληση στις χώρες της ΕΕ να επιδείξουν αλληλεγγύη στο ζήτημα των προσφύγων.
Όπως δήλωσε σε συνέντευξή του στις σαββατιάτικες εφημερίδες του ομίλου Funke, οι επικεφαλής κρατών και κυβερνήσεων των κρατών που έχουν πληγεί ιδιαίτερα από τις προσφυγικές ροές διά της «βαλκανικής οδού» καλούνται στην σύνοδο «να συζητήσουν σχετικά με μια επειγόντως απαραίτητη επιχειρησιακή απάντηση στις παρούσες ανθρωπιστικές προκλήσεις και να αποφασίσουν για λήψη βραχυπρόθεσμων μέτρων».
Ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ υπογράμμισε ότι «χρειαζόμαστε περισσότερη συνεργασία και στενότερη συνεννόηση μεταξύ των χωρών στη περιοχή (σ.σ. των Βαλκανίων), ώστε να θέσουμε υπό έλεγχο την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί τις τελευταίες μέρες».
Σε ισχύ οι αυστηρότερες διατάξεις για το άσυλο
Σήμερα αντί της 1ης Νοεμβρίου τέθηκε σε ισχύ το νέο νομοθετικό πλαίσιο για το άσυλο στη Γερμανία. Η εσπευσμένη εφαρμογή του στοχεύει μεταξύ άλλων να αποκλιμακώσει τη δυσαρέσκεια των πολιτών. σει τη δυσαρέσκεια των πολιτών.
Από χθες, μια εβδομάδα πριν από την προγραμματισμένη ημερομηνία της 1ης Νοεμβρίου, τίθεται σε ισχύ το νέο αυστηρότερο νομοθετικό πλαίσιο για το άσυλο στη Γερμανία. Κι ενώ δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες κατευθύνονται διαρκώς προς την Ευρώπη μέσω της βαλκανικής οδού, η επιδιωκόμενη από την Άγκελα Μέρκελ αναδιάρθρωση της ευρωπαϊκής πολιτικής για το άσυλο δεν σημειώνει κάποια πρόοδο.
Η θέσπιση ενός μόνιμου μηχανισμού για την κατανομή των προσφύγων δεν βρίσκει σύμφωνες όλες της χώρες της ΕΕ.
Ταχύτερη απέλαση, όσο το δυνατόν λιγότερα χρήματα
Το αρνητικό κλίμα που έχει διαμορφωθεί εξαιτίας της δύσκολης κατάστασης και στη Γερμανία είναι η βασική αιτία για την κατεπείγουσα ψήφιση των νέων διατάξεων για το άσυλο από το γερμανικό κοινοβούλιο και το ομοσπονδιακό συμβούλιο την προηγούμενη εβδομάδα.
Ο νέος νόμος περιλαμβάνει αρκετές αλλαγές. Όλα τα κράτη των δυτικών Βαλκανίων κηρύσσονται ασφαλείς χώρες προέλευσης προκειμένου να ανακοπεί η απρόσκοπτη ροή προσφύγωνΕπιδιώκεται να σταλεί το μήνυμα ότι γίνονται ενέργειες για την αντιμετώπιση των προβλημάτων. Όπως δήλωσε σε συνέντευξή του στο πρώτο κανάλι της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ARD ο Πέτερ Αλτμάιερ, υπουργός παρά την καγκελάριο και υπεύθυνος για τον συντονισμό του προσφυγικού ζητήματος, «η υπόσχεσή μας στους ανθρώπους ήταν να θέσουμε σε ισχύ αυτόν τον νόμο το συντομότερο δυνατό. Αυτό φαίνεται να συμβαίνει μερικές μέρες νωρίτερα από ό,τι αναμενόταν αρχικά».
Ο νέος νόμος περιλαμβάνει αρκετές αλλαγές. Όλα τα κράτη των δυτικών Βαλκανίων κηρύσσονται ασφαλείς χώρες προέλευσης προκειμένου να ανακοπεί η απρόσκοπτη ροή προσφύγων, για παράδειγμα, από την Αλβανία προς τη Γερμανία.
Όσοι προέρχονται από αυτές τις χώρες δεν θα δικαιούνται πλέον ασύλου. Επιπλέον προβλέπεται η επίσπευση και συνεπής διενέργεια των απελάσεων των αιτούντων άσυλο που απορρίπτονται. Τέλος, η γερμανική κυβέρνηση ελπίζει να αναχαιτίσει το ρεύμα προσφύγων προσφέροντας κατά το δυνατό μόνο τρόφιμα, ενδυμασία και άλλες υλικές παροχές αντί για χρήματα στους πρόσφυγες.
Πληροφορίες: dpa, reuters, Deutsche Welle
Διαβάστε ακόμη:
