Το βράδυ της Τρίτης 17 Οκτωβρίου μια φονική έκρηξη σημειώθηκε στο νοσοκομείο Αλ-Αχλί Αραμπί στη Γάζα, σκοτώνοντας τουλάχιστον 471 αμάχους, ενώ υπάρχουν φόβοι πως τα θύματα θα αυξηθούν και άλλο.
Οι ελεγχόμενες από τη Χαμάς παλαιστινιακές αρχές στη Γάζα κατηγόρησαν για το χτύπημα το Ισραήλ, υποστηρίζοντας ότι επρόκειτο για σκόπιμη αεροπορική επιδρομή. Το Ισραήλ αρνήθηκε την εμπλοκή του. Εν μέσω των ισχυρισμών και των αντεγκλήσεων, το να βρεθεί η αλήθεια είναι πιο δύσκολο από ποτέ.
Το BBC, μέσω της στήλης Verify, επιχειρεί να ξεδιαλύνει τι είναι και τι δεν είναι γνωστό – εξετάζοντας βίντεο, εικόνες και άλλα στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των μαρτυριών αυτοπτών μαρτύρων. Παράλληλα, δημοσιογράφος του BBC έχει επισκεφτεί το σημείο της έκρηξης, όπου υπάρχει περιορισμένη πρόσβαση.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι, εκτός από τις πραγματικές συγκρούσεις στο πεδίο της μάχης, ο πόλεμος αυτός εξελίσσεται και σε πόλεμο πληροφοριών. Δεν είναι η πρώτη φορά που οι Αρχές του Ισραήλ και της Γάζας δίνουν εντελώς διαφορετικές μαρτυρίες για μια έκρηξη.
Δείτε live εικόνα από το μέτωπο
Η έκρηξη
Η έκρηξη στο νοσοκομείο συνέβη γύρω στις 19:00 τοπική ώρα (16:00 GMT) την Τρίτη. Ένα βίντεο 20 δευτερολέπτων που κυκλοφόρησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και υποτίθεται ότι δείχνει την έκρηξη ήταν το πρώτο σημαντικό οπτικό στοιχείο που προέκυψε για το περιστατικό. Σε αυτό, ακούγεται ο σφυριχτός ήχος ενός εισερχόμενου βλήματος, ακολουθούμενος από μια έκρηξη και μια τεράστια φωτιά.
Πλάνα από το Al-Jazeera, που προβλήθηκαν στις 18:59 τοπική ώρα, έδειξαν ένα λαμπρό φως να υψώνεται στον ουρανό πάνω από τη Γάζα. «Αναβοσβήνει» δύο φορές πριν αλλάξει δραστικά κατεύθυνση και στη συνέχεια εκρήγνυται.
Μια έκρηξη φαίνεται στη συνέχεια στο βάθος, ακολουθούμενη από μια μεγαλύτερη έκρηξη πιο κοντά στον χειριστή της κάμερας, την οποία το BBC έχει γεωεντοπίσει. Ορισμένοι σχολιαστές έχουν προτείνει ότι πρόκειται για ρουκέτα η οποία φαίνεται να εκρήγνυται ή να διαλύεται.
Άλλα πλάνα που εμφανίστηκαν σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης έδειξαν αυτό που φαίνεται να είναι η ίδια έκρηξη από διαφορετικές γωνίες και αποστάσεις.
Το BBC συμβουλεύτηκε 20 think tanks, πανεπιστήμια και εταιρείες με εμπειρογνωμοσύνη σε θέματα όπλων. Εννέα από αυτές δεν απάντησαν, πέντε δεν θέλησαν να σχολιάσουν, αλλά έξι ειδικοί ανταποκρίθηκαν στα ερωτήματα του βρετανικού μέσου.
Αρκούν τα διαθέσιμα στοιχεία -συμπεριλαμβανομένου του μεγέθους της έκρηξης και των ήχων που ακούστηκαν προηγουμένως- για να προσδιοριστεί η αιτία της έκρηξης στο νοσοκομείο;
Μέχρι στιγμής, τα ευρήματα είναι ασαφή. Τρεις εμπειρογνώμονες λένε ότι δεν συνάδει με αυτό που θα περίμενε κανείς από μια τυπική ισραηλινή αεροπορική επιδρομή με βαρύ οπλισμό.
Ο J. Andres Gannon, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Vanderbilt, στις ΗΠΑ, λέει ότι οι εκρήξεις στο έδαφος φάνηκαν να είναι μικρές, πράγμα που σημαίνει ότι η θερμότητα που δημιουργήθηκε από την πρόσκρουση μπορεί να προκλήθηκε από υπολείμματα καυσίμων πυραύλων και όχι από έκρηξη πολεμικής κεφαλής.
Ο Justin Bronk, ερευνητής στο Βασιλικό Ινστιτούτο Ηνωμένων Υπηρεσιών με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, συμφωνεί. Αν και δεν μπορεί να είναι κάποιος σίγουρος σε τόσο πρώιμο στάδιο, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, τα στοιχεία δείχνουν ότι η έκρηξη προκλήθηκε από ένα αποτυχημένο τμήμα πυραύλου που χτύπησε στο πάρκινγκ και προκάλεσε πυρκαγιά στα καύσιμα και το προωθητικό.
Ο κ. Gannon λέει ότι δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί αν το βλήμα έπληξε τον προβλεπόμενο στόχο του από το υλικό που έχει δει. Προσθέτει ότι οι λάμψεις στον ουρανό πιθανόν να δείχνουν ότι το βλήμα ήταν πύραυλος με κινητήρα που υπερθερμάνθηκε και σταμάτησε να λειτουργεί.
Η Βαλέρια Σκούτο, επικεφαλής αναλύτρια στη Sibylline, μια εταιρεία αξιολόγησης κινδύνων στη Μέση Ανατολή, σημειώνει ότι το Ισραήλ έχει τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει αεροπορικές επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones), χρησιμοποιώντας πυραύλους Hellfire. Οι πύραυλοι αυτοί παράγουν σημαντική ποσότητα θερμότητας, αλλά δεν θα άφηναν απαραίτητα μεγάλο κρατήρα. Η ίδια ισχυρίζεται ότι το ανεπιβεβαίωτο υλικό που κάνει τον γύρο του διαδικτύου δείχνει ένα μοτίβο πυρκαγιών στον χώρο του νοσοκομείου που δεν συνάδει με αυτή την εξήγηση.
Οπτικά στοιχεία από το σημείο της έκρηξης
Παράλληλα, το BBC μπόρεσε να συγκρίνει τα πλάνα που έχουν κυκλοφορήσει από την έκρηξη με τις δημόσια διαθέσιμες δορυφορικές εικόνες της περιοχής για να επιβεβαιώσει πως, πράγματι, ο χώρος που φαίνεται να βομβαρδίζεται σε όλα τα βίντεο που κυκλοφορούν είναι αυτός του νοσοκομείου Αλ-Αχλί Αραμπί.
Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, φαίνεται ότι η έκρηξη σημειώθηκε σε αύλειο χώρο που αποτελεί μέρος του νοσοκομείου. Οι εικόνες του εδάφους μετά την έκρηξη δεν δείχνουν σημαντικές ζημιές στα γύρω κτήρια της δομής. Αυτό που δείχνουν οι εικόνες είναι απομεινάρια από φωτιές και καμένα αυτοκίνητα.
Καταγραφή των ζημιών που σημειώθηκαν κατά την έκρηξη στο νοσοκομείο
Το νοσοκομείο ανήκει και διοικείται από την Αγγλικανική Εκκλησία.
Ο Canon Richard Sewell, πρύτανης του Κολλεγίου του Αγίου Γεωργίου στην Ιερουσαλήμ, δήλωσε στο BBC ότι περίπου 1.000 εκτοπισμένοι άνθρωποι βρίσκονταν στην αυλή του νοσοκομείου όταν αυτό χτυπήθηκε, ενώ περίπου 600 ασθενείς και προσωπικό βρίσκονταν μέσα στο κτήριο.
Η τοποθεσία όπου βρίσκεται το νοσοκομείο
Τα θύματα
Ο δημοσιογράφος του BBC, Rushdi Abualouf, επισκέφθηκε το νοσοκομείο Αλ-Αχλί Αραμπί. Οι μάρτυρες αναφέρουν σκηνές καταστροφής και λένε ότι τα πτώματα εξακολουθούν να συλλέγονται. Ένας άνδρας είπε ότι γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένοι βρίσκονταν στο νοσοκομείο όταν έγινε η έκρηξη.
Από την τραγωδία της 17ης Οκτωβρίου έχουν προκύψει εξαιρετικά γραφικές εικόνες των θυμάτων και των επιζώντων στον τόπο της έκρηξης, οι οποίες δείχνουν καταστροφικά τραύματα. Ο παθολόγος Derrick Pounder, ιδρυτικό μέλος των Ιατρών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Ηνωμένο Βασίλειο και ειδικός στον τομέα των τραυματισμών από συγκρούσεις, εξέτασε ορισμένες από τις φωτογραφίες.
«Το συνολικό μοτίβο των διάσπαρτων τραυματισμών είναι αυτό που θα αναμενόταν από θραύσματα που προέρχονται από έκρηξη», δήλωσε. Όμως, δεν ήταν δυνατόν να διακρίνει με σαφήνεια όλους τους τραυματισμούς στον περιορισμένο αριθμό των επαληθευμένων φωτογραφιών που είναι διαθέσιμες.
Το παλαιστινιακό υπουργείο Υγείας δήλωσε την Τετάρτη ότι 471 άνθρωποι σκοτώθηκαν από την έκρηξη. Οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας (IDF) δήλωσαν ότι ο αριθμός αυτός έχει διογκωθεί σκόπιμα, αλλά δεν έχουν δώσει στη δημοσιότητα τη δική τους εκτίμηση για το πόσοι έχασαν τη ζωή τους. Λόγω της έλλειψης πρόσβασης ανεξάρτητων οργανώσεων στην περιοχή, είναι δύσκολο να επαληθευτεί ο αριθμός των νεκρών.
Τι δεν γνωρίζουμε ακόμη
Ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία είναι η φύση του κρατήρα που άφησε πίσω της η έκρηξη.
Οι IDF λένε ότι η απουσία ενός μεγάλου κρατήρα ή ζημιών από την έκρηξη σε παρακείμενα κτήρια, αποδεικνύει ότι η έκρηξη δεν προκλήθηκε από τα όπλα τους.
Στην παρακάτω εικόνα, μπορείτε να δείτε έναν μικρό κρατήρα.
Μια πιο κοντινή ματιά στις ζημιές που καταγράφηκαν. Το BBC δίνει έμφαση στον κρατήρα που υπάρχει στο έδαφος.
Καθοριστική σημασία για την έρευνα έχουν και τα θραύσματα των πυραύλων, τα οποία δεν έχουν ανακτηθεί ακόμα. Τα βλήματα είναι συχνά αναγνωρίσιμα από τα συντρίμμια του κελύφους τους και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον προσδιορισμό της προέλευσης του βλήματος. Αλλά σε αυτή την περίπτωση, αυτά τα στοιχεία δεν είναι διαθέσιμα.
Οι IDF έδωσαν στη δημοσιότητα μια ηχογράφηση μιας υποκλαπείσας, όπως λένε, συνομιλίας μεταξύ δύο μαχητών της Χαμάς που αναγνωρίζουν ότι το νοσοκομείο χτυπήθηκε από βλήμα που εκτοξεύθηκε από την Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ (PIJ). Η PIJ είναι η δεύτερη μεγαλύτερη μαχητική ομάδα στη Γάζα και υποστήριξε την επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου.
Δεν είναι δυνατόν να επαληθευτεί ανεξάρτητα αυτή η καταγραφή. Σε ανακοίνωσή της, η PIJ αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμειξη και κατηγόρησε το Ισραήλ για την έκρηξη.
