Υπάρχουν στιγμές που παίρνουμε αποφάσεις και επιμένουμε σε αυτές, ενώ βαθιά μέσα μας γνωρίζουμε πως δεν είναι οι σωστές. Για ποιον λόγο; Γιατί, συχνά, είναι πολύ ευκολότερο να ζεις με μια λάθος απόφαση, παρά να παραδεχθείς ότι έκανες λάθος.
Κι ακόμη πιο δύσκολο είναι να ζήσεις μια ζωή που δυσαρεστεί τους ανθρώπους που αγαπάς.
Πολλοί άνθρωποι, χωρίς να το συνειδητοποιούν, ζουν περισσότερο για τους άλλους παρά για τον εαυτό τους. Επιλέγουν επαγγέλματα, σχέσεις, τρόπους ζωής όχι επειδή τους εκφράζουν, αλλά επειδή «έτσι πρέπει». Για να μη στενοχωρήσουν τη μητέρα τους, να μην απογοητεύσουν τον πατέρα τους, να μη διαταράξουν τις οικογενειακές ισορροπίες.
Κι έτσι, σιγά-σιγά, απομακρύνονται από τον εαυτό τους για να προστατεύσουν τους άλλους από τη δική τους αυθεντικότητα.
Θυμάμαι έναν πελάτη που ήταν εξαιρετικά δεμένος με την οικογένειά του, παγιδευμένος ανάμεσα στην επιθυμία του να ζήσει τη δική του ζωή και στον φόβο μήπως πληγώσει όλους τους υπόλοιπους. Είχε τελειώσει τις σπουδές του, βρήκε δουλειά, γνώρισε μια γυναίκα που αγάπησε πολύ και την παντρεύτηκε. Όταν επισκέφτηκε τον τόπο καταγωγής της κοπέλας για πρώτη φορά, ενθουσιάστηκε τόσο πολύ με τη φύση και τους διαφορετικούς ρυθμούς ζωής, που αποφάσισε να αφήσει τη μεγάλη πόλη, και να μετακομίσει εκεί, φτιάχνοντας τη ζωή τους από την αρχή.
Όμως μόλις το ανακοίνωσε στους γονείς του, ο κόσμος του αναποδογύρισε. Εκείνοι αντέδρασαν έντονα, του είπαν πως «θα τους εγκαταλείψει», ότι «η οικογένεια θα διαλυθεί». Και τότε, το δίλημμά του έγινε βαθύ υπαρξιακό ρήγμα: να ακολουθήσει την καρδιά του ή να μείνει πίσω στην πόλη, για να μην πληγώσει τους δικούς του.
Όταν ήρθε σε μένα, ήταν ήδη εξαντλημένος. Είχε σταματήσει να κοιμάται καλά, δεν έτρωγε, είχε χάσει τη χαρά του. Και η συζήτησή μας περιστρεφόταν ξανά και ξανά γύρω από την ίδια ερώτηση:
Πώς μαθαίνεις να παίρνεις αποφάσεις για τη δική σου ζωή, όταν έχεις μάθει να ζεις μέσα από τα μάτια των άλλων;
Η ιστορία του, ευτυχώς, είχε ευτυχές τέλος – αποφάσισε τελικά να φύγει και να φτιάξει τη ζωή του με τη γυναίκα που αγαπούσε όπως ήθελε. Αλλά αυτό που έμεινε μέσα μου δεν ήταν το «happyend». Ήταν η διαπίστωση του πόσο συχνά οι άνθρωποι θυσιάζουν τη δική τους ευτυχία για να μη διαταράξουν τη γαλήνη κάποιου άλλου.
Οι γονείς του δεν ήταν απαραίτητα κακοί άνθρωποι. Ο φόβος της απώλειας, η ανάγκη να κρατήσουν το παιδί τους κοντά τους, η δυσκολία να αποδεχθούν την ανεξαρτησία του, και φυσικά η εγωιστική τάση που (ας μην κρυβόμαστε) οι περισσότεροι γονείς εκδηλώνουν στα ενήλικα παιδιά τους–όλα αυτά είναι βαθιά ανθρώπινα συναισθήματα. Όμως δεν παύουν να πνίγουν, όταν εμποδίζουν κάποιον να ζήσει με τους δικούς του όρους.
Κι ύστερα υπάρχει κι εκείνη η άλλη πλευρά: εκείνοι που επιμένουν σε λάθος αποφάσεις, μόνο και μόνο γιατί δεν αντέχουν να πουν «έκανα λάθος». Είναι το εγώ μας που αντιστέκεται, που θέλει να διατηρήσει τον έλεγχο. Προτιμούμε να μείνουμε εγκλωβισμένοι σε μια ζωή που δεν μας ταιριάζει, σε δουλειές που μας πνίγουν, σε σχέσεις που μας φθείρουν, σε καταστάσεις που δεν μας εκφράζουν, παρά να αντέξουμε το βάρος της αναγνώρισης ότι πήραμε λάθος δρόμο.
Όμως το να παραδεχθείς ότι κάτι δεν λειτουργεί και να αλλάξεις πορεία δεν είναι ήττα· είναι πράξη ωριμότητας. Το να παραδεχθείς «νόμιζα ότι αυτό ήθελα, αλλά τελικά δεν μου ταιριάζει» δεν σε μικραίνει – σε λυτρώνει. Γιατί μόνο έτσι επιστρέφεις στον πυρήνα σου.
Η ζωή δεν είναι μια γραμμή που τραβάμε από τα είκοσι ως τα ογδόντα χωρίς παύσεις. Είναι ένας συνεχής διάλογος με τον εαυτό μας, μια διαρκής επαναξιολόγηση. Κάθε φορά που σταματάς και ρωτάς «αυτό που ζω τώρα, είναι όντως δικό μου;» κάνεις ένα βήμα πιο κοντά στην αυθεντικότητα. Και ναι – καμιά φορά αυτό το βήμα πονάει. Γιατί για να γίνεις ειλικρινής με τον εαυτό σου, πρέπει να απογοητεύσεις κάποιον άλλον. Αλλά αν δεν το κάνεις, θα απογοητεύεις για πάντα εσένα.
Στο τέλος της ημέρας, η πραγματική ωριμότητα δεν είναι να ικανοποιείς τους πάντες· είναι να ζεις μια ζωή που έχει νόημα για σένα. Μια ζωή φτιαγμένη για σένα και από σένα.
Ιουλία Καζάνα-McCarthy
Δρ. Κοινωνιολογίας (UniversityofSurrey, UK)
MSc Psychology (c.) (Brunel University of London)
Πιστοποιημένη Life Coach (International Coaching Federation, ICF)
SolutionFocused Θεραπεύτρια (BRIEF)
