Ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Μάρκος είναι ο συγγραφέας του δεύτερου συνοπτικού Ευαγγελίου και ήταν ανεψιός του Αποστόλου Βαρνάβα, ενώ η μητέρα του ονομαζόταν Μαρία. Η καταγωγή του ήταν μάλλον από την Κύπρο, αργότερα όμως εγκαταστάθηκε στα Ιεροσόλυμα. Το ιουδαϊκό όνομα του ευαγγελιστού ήταν Ιωάννης. Μάρκος ήταν το Ρωμαϊκό του επώνυμο, που πήρε κατά τη συνήθεια που υπήρχε τότε. Και μ’ αυτό έμεινε γνωστός στον χριστιανικό κόσμο.
Η μνήμη του τιμάται από την Εκκλησία στις 25 Απριλίου, εάν όμως η εορτή του «πέσει» μέσα στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή μεταφέρεται την Τρίτη της Διακαινησίμου (7 Μαΐου 2024).
Ο Μάρκος καταγόταν από εύπορη οικογένεια της Ιερουσαλήμ και είχε λάβει αξιόλογη παιδεία. Στις Πράξεις των Αποστόλων αναφέρεται ως «Ιωάννης ο επικληθείς Μάρκος» (ιβ’ 2-25, ιε’ 37), αλλά στην Καινή Διαθήκη γενικότερα ονομάζεται Μάρκος.
Έμεινε ορφανός από μικρός, αλλά διατήρησε την οικονομική άνεση της οικογένειάς του. Στην ιδιόκτητη κατοικία του στην Ιερουσαλήμ συγκεντρώνονταν από πολύ νωρίς οι μαθητές του Χριστού και σύμφωνα με την πρώιμη εκκλησιαστική παράδοση είναι πιθανό να τελέστηκε εκεί ο Μυστικός Δείπνος.
Υποστηρίζεται ότι παρακολούθησε τα τελευταία γεγονότα της δημόσιας δράσης του Κυρίου και θα μπορούσε να ταυτιστεί με το νεαρό παιδί που παρευρισκόταν στον κήπο της Γεθσημανής κατά τη σύλληψη του Ιησού (Μαρκ. ιδ’ 51-52). Αντίθετη άποψη εκφράζει ο Παπίας Ιεραπόλεως, σημαντική προσωπικότητα της πρώιμης εκκλησιαστικής περιόδου, που επισημαίνει ότι ο Μάρκος «ούτε ήκουσε του Κυρίου, ούτε παρακολούθησεν αυτώ».
Ο Μάρκος ακολούθησε τον Παύλο σε πολλά αποστολικά του ταξίδια, καθώς και τον Βαρνάβα στην Κύπρο. Σύμφωνα με την παράδοση, έγινε ο πρώτος επίσκοπος Αλεξανδρείας, όπου και μαρτύρησε περί το 68. Το λείψανό του φυλασσόταν στην Αλεξάνδρεια έως το 828, οπότε μεταφέρθηκε από δύο εμπόρους στη Βενετία κι έκτοτε φυλάσσεται στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου.
Ο Μάρκος είναι ο συγγραφέας του δεύτερου συνοπτικού Ευαγγελίου, που όπως λέει η παράδοση, το έγραψε στη Ρώμη περί το 67, για χάρη των χριστιανών, που προέρχονταν από εθνικούς (ειδωλολάτρες). Στη συγγραφή ακολουθεί τα ίχνη του Ματθαίου και σύμφωνα με τον Παπία, τις πληροφορίες του για τον Χριστό τις αντλεί από τον Πέτρο.
Η γλώσσα του Ευαγγελίου του Μάρκου παρουσιάζει απλότητα ύφους, σαφήνεια διατύπωσης και παραστατικότητα περιγραφής. Ως προς το περιεχόμενο, ο Μάρκος δεν ασχολείται με την καταγωγή του Κυρίου, ούτε με τις πολλές προφητείες που αναφέρονται στο πρόσωπό του. Παραθέτει τη διδασκαλία του και ιδίως τα πολλά θαύματά του για να κατηχήσει βαθύτερα τους πιστούς και να προσελκύσει εκείνους που δεν έχουν ακόμα πιστέψει.
Απολυτίκιο
Του Πέτρου συνέκδημος, και κοινωνός ιερός, του Λόγου διάκονος,και υποφήτης σοφός, εδείχθης Απόστολε, όθεν το του Σωτήρος, Ευαγγέλιον θείον, Μάρκε διαχαράττεις, ως ουράνιος μύστης, διο Ευαγγελιστὰ σε, πόθω γεραίρομεν.
