Μέρος 1ο : Σεξουαλικότητα και καρκίνος
Ο όρος «σεξουαλικότητα» αναφέρεται στο πώς τα άτομα εκφράζονται σεξουαλικά, περιλαμβάνει δηλαδή το πώς βλέπουν, νιώθουν και αντιλαμβάνονται τους εαυτούς τους ως σεξουαλικά όντα και πώς το εκφράζουν μέσω των πράξεων, των συμπεριφορών και των σχέσεών τους. Η σεξουαλικότητα είναι καθαρά προσωπική και υποκειμενική, είναι μοναδική για τον καθέναν. Κάποιες φόρες χρησιμοποιείται και ο συναφής όρος «ψυχική υγεία».
Ο τρόπος, όμως, μέσω του οποίου ένα άτομο εκφράζει τη σεξουαλικότητά του δεν είναι πάντα η σεξουαλική πράξη. Ο τρόπος που κοιτάζει κανείς, κινείται, ντύνεται, αλλά και συμπεριφορές όπως το κράτημα των χεριών, οι αγκαλιές, τα φιλιά και τα χάδια, όλα συμπεριλαμβάνονται στη σεξουαλικότητα. Παράλληλα, τόσο η σεξουαλικότητα ενός ατόμου όσο και ο τρόπος εκδήλωσής της επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες, όπως είναι η ηλικία, το ανατομικό φύλο, η ταυτότητα φύλου, η σχέση με τον/τη σύντροφο, η ανατροφή του ατόμου, το κοινωνικό του στάτους, η ψυχοσυναισθηματική του κατάσταση, η αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμησή του καθώς και οι θρησκευτικές και πολιτισμικές πεποιθήσεις.
Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να διευκρινιστεί ότι η σεξουαλικότητα δεν αναφέρεται στο φύλο του ατόμου. Συνδέεται, όμως, με τον σεξουαλικό προσανατολισμό και τη σεξουαλική ταυτότητα. Ο σεξουαλικός προσανατολισμός είναι το μέρος της σεξουαλικότητας που περιγράφει το πώς ένα άτομο ελκύεται από ένα άλλο. Εάν ελκύεται από άτομα του ίδιου ή του αντίθετου φύλου ή από άτομα και των δύο φύλων. Η ταυτότητα του φύλου αναφέρεται στο φύλο, το όποιο το άτομο νιώθει ότι έχει ανεξαρτήτως αυτού που καταγράφηκε κατά τη γέννησή του.
Τέλος, η σεξουαλικότητα μπορεί, επίσης, να επηρεαστεί από τη γενική υγεία του ατόμου. Πολλές φορές, μάλιστα, τα προβλήματα υγείας επηρεάζουν την ευεξία, την εικόνα σώματος, τη σεξουαλική λειτουργία καθώς και την ψυχοσυναισθηματική υγεία του ατόμου. Η εμφάνιση σεξουαλικών προβλημάτων αναφέρεται συχνά με τον όρο «σεξουαλική δυσλειτουργία».
Ο καρκίνος έχει αδιαφιλονίκητα συνδεθεί με την εμφάνιση σεξουαλικής δυσλειτουργίας σε άνδρες και γυναίκες. Το σεξ, η σεξουαλικότητα και η οικειότητα, όμως, είναι το ίδιο σημαντικά και για τα άτομα που υποφέρουν από καρκίνο. Η έκφραση ασεξουαλικότητας και οικειότητας, μάλιστα, έχει βρεθεί ότι συμβάλλει στην αντιμετώπιση του καρκίνου, καθώς βοηθά τους ασθενείς να διαχειριστούν το έντονο στρες που βιώνουν κατά τη θεραπεία. Η πραγματικότητα του καρκίνου, ωστόσο, είναι σκληρή, αφού μπορεί να επηρεάσει τα σεξουαλικά όργανα του ατόμου, τη σεξουαλική του επιθυμία, την ευεξία του και την εικόνα του σώματός του. Πολλές φορές ο τρόπος σεξουαλικής έκφρασης του ατόμου δεν μπορεί παρά να αλλάξει.
Τα σεξουαλικά προβλήματα συχνά εμφανίζονται εξαιτίας των σωματικών και ψυχολογικών παρενεργειών του καρκίνου και των θεραπειών του. Κάποια χειρουργεία και ορισμένες φαρμακευτικές αγωγές έχουν πολύ μικρή επίδραση στη σεξουαλικότητα, τη σεξουαλική επιθυμία και τη σεξουαλική λειτουργία των ασθενών. Άλλες ενδέχεται να επηρεάσουν τη λειτουργία κάποιου οργάνου, να αλλάξουν τα επίπεδα των ορμονών ή να προκαλέσουν βλάβη στα νεύρα, προκαλώντας αλλαγές στη σεξουαλική λειτουργία του ατόμου.
Παράλληλα, ορισμένες θεραπείες έχουν παρενέργειες, όπως η κόπωση, η ναυτία, το έντερο, τα προβλήματα στην κύστη, ο πόνος, τα προβλήματα του δέρματος καθώς και άλλες αλλαγές στην εμφάνιση που ενδέχεται να επηρεάσουν τη σεξουαλικότητα. Κάποια σεξουαλικά προβλήματα βελτιώνονται ή υποχωρούν σταδιακά, ενώ άλλα επιμένουν και καταλήγουν να είναι χρόνια.
Οι επαγγελματίες Υγείας είναι πολύ σημαντικό να συζητούν το ζήτημα της σεξουαλικότητας με τους καρκινοπαθείς ασθενείς. Οι ασθενείς και οι σύντροφοί τους είναι με τη σειρά τους πολύ σημαντικό να εκφράζουν τις σχετικές ανησυχίες και τις απορίες, ώστε να καταφέρουν να προσαρμόσουν τη σεξουαλική τους ζωή σύμφωνα με τα νέα δεδομένα και να επωφεληθούν από τη θετική επίδραση της οικειότητας, της εγγύτητας και της σεξουαλικής έκφρασης σε αυτήν τη δύσκολη περίοδο της ζωής τους.
