Η άσκηση σχετίζεται με αυξημένη μυϊκή δύναμη, βελτιωμένη υγεία της καρδιάς, χαμηλότερο σάκχαρο στο αίμα και σχεδόν κάθε άλλη σωματική βελτίωση που μπορείτε να αναφέρετε. Πώς, όμως, το τακτικό τρέξιμο στο διάδρομο, η ποδηλασία σε έναν απότομο λόφο ή μια γρήγορη μεσημεριανή βόλτα προσφέρει οφέλη για την υγεία;
Είμαστε τώρα πιο κοντά στο να το μάθουμε, χάρη σε μια τεράστια μελέτη με επικεφαλής το Stanford Medicine. Οι ερευνητές πραγματοποίησαν σχεδόν 10.000 μετρήσεις σε πολλούς τύπους ιστών για να αποκαλύψουν την επίδραση οκτώ εβδομάδων άσκησης αντοχής σε εργαστηριακούς αρουραίους που εκπαιδεύτηκαν να τρέχουν σε διαδρόμους.
«Όλοι γνωρίζουμε ότι η άσκηση είναι ευεργετική», δήλωσε ο καθηγητής παθολογίας Stephen Montgomery. «Αλλά δεν γνωρίζουμε πολλά για τα μοριακά σήματα που εκδηλώνονται σε όλο το σώμα όταν οι άνθρωποι ασκούνται ή πώς μπορεί να αλλάξουν όταν οι άνθρωποι προπονούνται. Η μελέτη μας είναι η πρώτη που εξετάζει ολιστικά τις μοριακές αλλαγές, από πρωτεΐνες έως γονίδια στους μεταβολίτες στα λίπη και στην παραγωγή ενέργειας. Είναι η ευρύτερη περιγραφή των επιπτώσεων της άσκησης και δημιουργεί έναν ουσιαστικό χάρτη για το πώς αλλάζει το σώμα».
Η ομάδα του Stanford Medicine μελέτησε τα αποτελέσματα οκτώ εβδομάδων προπόνησης αντοχής στην έκφραση των γονιδίων (το μεταγραφικό σώμα), στις πρωτεΐνες, στα λίπη (λιπίδια), στους μεταβολίτες (το μεταβολισμό), στο πρότυπο των χημικών ετικετών που τοποθετούνται στο DNA (το επιγονιδίωμα) και στο ανοσοποιητικό σύστημα.
Πραγματοποίησαν 9.466 αναλύσεις σε πολλαπλούς ιστούς σε αρουραίους, καθώς τα ζώα εκπαιδεύονταν να τρέχουν αυξανόμενες αποστάσεις και συνέκριναν τα αποτελέσματα με εκείνα των αρουραίων που κάθονταν στα κλουβιά τους. Έδωσαν ιδιαίτερη προσοχή στους μύες του ποδιού, της καρδιάς, του ήπατος, των νεφρών και σε ένα είδος λίπους που ονομάζεται λευκός λιπώδης ιστός (κάτω από το δέρμα). Άλλοι ιστοί περιελάμβαναν τους πνεύμονες, τον εγκέφαλο και τον καφέ λιπώδη ιστό (ένας πιο μεταβολικά ενεργός τύπος λίπους που βοηθά στην καύση θερμίδων).
Ο συνδυασμός πολλαπλών αναλύσεων και τύπων ιστών άντλησε αποτελέσματα που ανέρχονται σε εκατοντάδες χιλιάδες για μη επιγενετικές αλλαγές και σε περισσότερες από 2 εκατομμύρια διακριτές αλλαγές στο επιγονιδίωμα.
Πρώτον, παρατήρησαν ότι η έκφραση 22 γονιδίων άλλαξε με την άσκηση και στους έξι ιστούς στους οποίους εστίασαν.
Πολλά από αυτά τα γονίδια εμπλέκονται σε αυτά που είναι γνωστά ως μονοπάτια θερμικού σοκ, τα οποία σταθεροποιούν τη δομή των πρωτεϊνών όταν τα κύτταρα υφίστανται στρες, συμπεριλαμβανομένων αλλαγών στη θερμοκρασία, μόλυνση ή αναδιαμόρφωση ιστού (νέες μυϊκές ίνες). Άλλα έχουν εμπλακεί σε μονοπάτια που μειώνουν την αρτηριακή πίεση και αυξάνουν την ευαισθησία του σώματος στην ινσουλίνη, η οποία μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
Τέλος, εντόπισαν διαφορές φύλου στον τρόπο με τον οποίο πολλοί ιστοί σε αρσενικούς και θηλυκούς αρουραίους ανταποκρίθηκαν στην άσκηση. Οι αρσενικοί αρουραίοι έχασαν το 5% του σωματικού τους λίπους μετά από οκτώ εβδομάδες άσκησης, ενώ οι θηλυκοί αρουραίοι δεν έχασαν σημαντική ποσότητα -ωστόσο, διατήρησαν το αρχικό τους ποσοστό λίπους, ενώ τα καθιστικά θηλυκά είχαν επιπλέον 4% σωματικού λίπους κατά την περίοδο της μελέτης.
