Αυτές οι εικόνες. Αυτές οι τρομερές εικόνες που περνούν καθημερινά από τα μάτια μας, χωρίς να προλαβαίνουν να εισχωρούν στη σκέψη μας, διεγείρουν τα συναισθήματά μας.
Η διάνοιά μας ούτε που διανοείται τι σημαίνουν όλες αυτές οι εικόνες με τα πνιγμένα παιδιά και τις προσπάθειες εκείνων που προσπαθούν να βοηθήσουν τους φτωχούς και τους πεθαμένους να ζήσουν.
Είναι πολύ πιο εύκολο να αισθανθείς συμπάθεια για τον πόνο παρά για τη σκέψη, έγραψε ο Όσκαρ Ουάϊλντ στα τέλη του 19ου αιώνα κι έτσι, προσπαθώντας να θεραπεύσεις ένα κοινωνικό πρόβλημα όπως η εξαθλίωση, η φτώχεια, η αδικία, τελικά συγκαλύπτεις την τραγικότητά του και το συντηρείς. Ναι, με συναισθηματισμό, σοβαρότητα και αλτρουισμό. Μα θα πείτε, Τι δηλαδή πρέπει να κάνουμε όταν οι καραβιές με τους δυστυχείς ξεβράζονται στην πόρτα μας; Εκείνη την ώρα η διανόηση δεν έχει καμιά θέση. Εκείνη την ώρα, χωρίς καμιά σκέψη, πέφτεις κι εσύ, αν μπορείς, στο παγωμένο νερό για να διορθώσεις κάτι από το μεγάλο κακό που βλέπεις να εξελίσσεται. Δεν σκέφτεσαι καν εάν και κατά πόσον αυτή η τακτική αποτελεί μελετημένο μέρος ενός ευρύτερου στρατηγικού σχεδίου διάβρωσης και εξόντωσης αντιπάλων. Ποιών αντιπάλων; Εδώ πεθαίνουν αθώοι άνθρωποι, βρέφη και μικρά παιδιά.
Εδώ πνίγεται το αύριο του κόσμου όλου. Αυτός ο κόσμος όλος που ήδη έχει ξεπεράσει σε αριθμό τα επτά δισεκατομμύρια τριακόσια εκατομμύρια ανθρώπους. Το αύριο του κόσμου όλου, αν δεν επέλθει κατά λάθος καμιά ολική καταστροφή του πλανήτη, είναι όμως εξασφαλισμένο και με πολύ λιγότερους από 7 δις ανθρώπους. Ένα διαφορετικό ή ίδιο αύριο φαίνεται πως χρειάζεται πάντα τη φτώχεια. Χρειάζονται οι φτωχοί και οι αγράμματοι που κάνουν περισσότερα παιδιά από τους πλούσιους και τους διανοούμενους. Η εξάλειψη της φτώχειας και η διασφάλιση ποιοτικού ελεύθερου χρόνου για όλους ώστε οι άνθρωποι να εμβαθύνουν στη σκέψη και τη γνώση, δεν θα τους οδηγεί γονατιστούς στους δουλοκτήτες τους για ένα ψωμί κι έτοιμους για κάθε θυσία σε κάθε πόλεμο που δεν καν δικός τους πόλεμος.
Ανήμπορος ανθρωπισμός
Η τακτική της φθοράς των αντιπάλων – που δεν είναι άλλοι από τους φτωχούς και τους αδύναμους, αυτούς που επιδιώκουν με κάθε τρόπο να ξεφύγουν από τη φτώχεια, να σηκώσουν κεφάλι και να γίνουν αξιοπρεπείς και αυτόνομοι, με σκέψη και κρίση για την αδικία και την εξαθλίωσή τους – είναι προτιμότερη από την κατά μέτωπο επίθεση εναντίον τους. Η συντήρηση της φτώχειας, της απόγνωσης και της εξαναγκαστικής προσφυγιάς, με δήθεν αλτρουιστικές ενέργειες και ορθολογικές πολιτικές εκ μέρους εκείνων που εξυφαίνουν τις συνθήκες εξαθλίωσης, ολόκληρων πληθυσμών εδώ κοντά ή αλλού, αποτρέπει κάθε σκέψη για πραγματική κοινωνική αλλαγή. Τη στιγμή του πνιγμού ενός μωρού που καταγράφεται από τις κάμερες της τηλεόρασης και των κινητών τηλεφώνων και μεταδίδεται παντού στον κόσμο την ίδια στιγμή, και συνεχώς και ξανά και ξανά οι ίδιες εικόνες φρίκης να περνούν το μήνυμα ενός ανύπαρκτου ή ανήμπορου στην πραγματικότητα ανθρωπισμού, το μυαλό παραλύει και αρνείται να σκεφτεί γιατί να συμβαίνουν όλα αυτά. Μένει αποσβολωμένο στο αποτέλεσμα μιας κατάστασης που ονομάζεται γενικά κρίση και πόλεμος. Παραλύει το μυαλό του τηλεθεατή στην ιδέα ότι μια μέρα μπορεί να έρθει η σειρά του και πως η ατομική ιδιοκτησία του, το σπίτι του, τα χρήματά του, το παιδί του, θα βρίσκονται στο έλεος ενός πολέμου, ενός καλού ανθρώπου, αν βρεθεί, να δώσει ένα χέρι βοήθειας την κρίσιμη ώρα και του θεού του ίδιου.
Κακή τύχη;
Γιατί η φτώχεια να είναι τόσο πολύ υπαρκτή; Γιατί παρά την πρόοδο της ανθρωπότητας να μην έχει ακόμα εξαλειφθεί από προσώπου γης; Εκείνη τη στιγμή η μόνη εξουσία που μπορεί να καθησυχάσει τον τηλεθεατή ή να τον αποτρελάνει είναι η άλλοτε λεγόμενη τέταρτη εξουσία, που σήμερα, φαίνεται να είναι η μόνη σταθερή και πραγματική και με πολύ περισσότερες μορφές και δυνατότητες.
Και για μια τόσο καλά δικτυωμένη παγκόσμια εξουσία, η εξάλειψη της εξαθλίωσης των ανθρώπων, αν βέβαια αναλάμβανε αυτήν την αποστολή, έχω την άποψη πως θα κατάφερνε να πείσει τους ηγεμόνες των κρατών πως όταν δεν υπηρετούν σωστά και δίκαια την ανθρωπότητα θα χάνουν τη δική τους εξουσία και θα τιμωρούνται. Αλλά όπως έγραφε και ο Νικολό Μακιαβέλι υπάρχουν τρεις τρόποι για να ελέγχουν οι ηγεμόνες τις πόλεις που κατακτούν: να τις καταστρέψουν, να πάνε οι ίδιοι να κατοικήσουν εκεί ή να εισπράττουν φόρους και να επιβάλλουν μια ολιγαρχία φιλική προς αυτούς. Μη με ρωτήσετε, όμως, Ποια ολιγαρχία; Διότι θα σας απαντήσω, Εκείνη που δεν θα αναλάβει ποτέ καμιά αποστολή εξάλειψης του φόβου και της θανάσιμης φτώχειας για την πλειονότητα των ανθρώπων ανά την υφήλιο.
Γιατί η κακή τύχη «δείχνει τη δύναμή της εκεί όπου δεν υπάρχει οργανωμένη αντίσταση σ’ αυτήν και στρέφει την ορμή της προς τα εκεί όπου ξέρει ότι δεν έχουν χτιστεί προχώματα και φράγματα για να τη συγκρατήσουν». Δηλαδή ό, τι ακριβώς συνέβη με τις πρόσφατες καταστροφές εξαιτίας μιας δυνατής νεροποντής και με τη χρεοκοπία της χώρας εξαιτίας κάκιστων πολιτικών επιλογών και χειρισμών. Αλλάζουμε μόνο χέρια, όχι τα μυαλά που κουβαλάμε.
