Ανταπόκριση από Βαρσοβία για το zougla.gr: Σταύρος Μαυρογένης
«Αποτύχαμε στην προσπάθεια μετριασμού των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αποτύχαμε στην προσαρμογή, τώρα το μεγάλο στοίχημα είναι ο μηχανισμός αποζημίωσης για τις απώλειες και ζημίες».
Αυτό μας δήλωσε σε κατιδίαν συνομιλία μαζί του ο Ronny Jumeau, εκπρόσωπος των Σεϋχελλών στις διαπραγματεύσεις για την κλιματική αλλαγή και ηγετική μορφή της συμμαχίας που έχουν σχηματίσει τα μικρά νησιωτικά κράτη, τα οποία και είναι τα πιο ευάλωτα στις αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Η παραπάνω φράση συνοψίζει την πορεία της διεθνούς κλιματικής πολιτικής από το 1992 που υπογράφηκε η Σύμβαση Πλαίσιο του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή στο Ρίο μέχρι τη 19η Σύνοδο των Συμβαλλόμενων Μερών που διεξήχθη στη Βαρσοβία πριν από λίγες μέρες. Το ζητούμενο της Συνόδου της Βαρσοβίας δεν ήταν η επίτευξη μιας νέας συμφωνίας για την κλιματική αλλαγή, αλλά η πρόοδος των συνομιλιών σε μια σειρά τεχνικών θεμάτων με στόχο την ολοκλήρωση ενός προσχεδίου στην επόμενη Σύνοδο που θα λάβει χώρα στη Λίμα του Περού την επόμενη χρόνια και το οποίο κείμενο θα υπογραφεί στο Παρίσι το 2015.
Η υπερέκθεση των διαπραγματεύσεων για το κλίμα από τη 13η Σύνοδο των Μερών στο Μπαλί της Ινδονησίας το 2007 και έκτοτε έχει διαστρεβλώσει αρκετά την ουσία τους. Αποκορύφωμα, η Σύνοδος της Κοπεγχάγης το 2009, όπου ο Ομπάμα με μια «συμμαχία προθύμων» υπό το βάρος της κοινής γνώμης και των μίντια για μια νέα συμφωνία, παρέκαμψε τις επίσημες θεσμικές διαπραγματεύσεις και προχώρησαν σε ένα κακέκτυπο συμφωνίας. Πέρα από τον εκτροχιασμό των διαπραγματεύσεων, καλλιεργήθηκε η προσδοκία ότι σε κάθε Σύνοδο των Μερών θα πρέπει να αναμένουμε μια δεσμευτική για το σύνολο της διεθνούς κοινότητας συμφωνία και σε κάθε σύνοδο που αυτό δεν επιτυγχάνεται, αυτό θα πρέπει να θεωρείται ως μια συνολική αποτυχία και ένα αξεπέραστο αδιέξοδο.
Η σύνοδος της Βαρσοβίας δεν είχε στόχο την υπογραφή ενός συμβατικού κειμένου. Θα μπορούσε όμως να έχει πετύχει πολλά περισσότερα ιδιαίτερα αν η διοργανώτρια χώρα δεν άνηκε στο μπλοκ των σκεπτικιστών του κλίματος. Εν μέσω των διαπραγματεύσεων, ο Πολωνός πρωθυπουργός αποφάσισε να κάνει ανασχηματισμό της κυβέρνησης αλλάζοντας και τον Υπουργό Περιβάλλοντος! Επίσης, η κυβέρνηση προώθησε όσο μπορούσε τη ρητορική του λόμπυ του άνθρακα φιλοξενώντας μια αντίστοιχη σύνοδο. Παράλληλα, η δήλωση της Ιαπωνίας ότι δεν επιθυμεί να αναλάβει νέους στόχους, ο αντιδραστικός ρόλος της Αυστραλίας και του Καναδά αποτέλεσαν τροχοπέδη στην όλη διαδικασία με άμεσο αποτέλεσμα στην αποχώρηση των ΜΚΟ και της ομάδας των αναπτυσσομένων κρατών.
Τελικά, μετά από επίπονες διαπραγματεύσεις της τελευταίας στιγμής, καταλήξαμε σε δύο κείμενα τα οποία κρατούν τη διαπραγματευτική διαδικασία ζωντανή. Αποφασίστηκε η έναρξη λειτουργίας ενός μηχανισμού για τις απώλειες και ζημίες που προκαλεί η κλιματική αλλαγή καθώς επίσης και ένα κείμενο άνευ ιδιαίτερης σημασίας που καλεί σε επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων που ήδη διεξάγονται στο πλαίσιο της πλατφόρμας του Ντέρμπαν για την αντικατάσταση του Πρωτοκόλλου του Κιότο.
Το μάθημα το οποίο προκύπτει από την Σύνοδο της Βαρσοβίας, είναι ότι η επίτευξη συναίνεσης για την συμφωνία ενός δεσμευτικού κειμένου απαιτεί τη συνεργασία όλων των συμμετεχόντων και κυρίως την ψύχραιμη αντιμετώπιση της πραγματικότητας. Η οποιαδήποτε απόφαση δεν μπορεί και δεν πρέπει να ληφθεί σε τηλεοπτικό χρόνο.
Η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι οδηγούμαστε σε εθελοντικά σχήματα ανάληψης δεσμεύσεων για τη μείωση των εκπομπών με τη λειτουργία παράλληλα ενός αυστηρού μηχανισμού καταμέτρησης τους αλλά και σε έναν μηχανισμό αποζημιώσεων για τις κλιματικές καταστροφές. Το ύψος της χρηματοδότησης του εν λόγω μηχανισμού θα αποτελέσει το ζητούμενο των επόμενων διαπραγματεύσεων και ίσως αποτελεί την τελευταία ευκαιρία για τη διεθνή κλιματική πολιτική να αποκτήσει ένα αποτελεσματικό και ευέλικτο μηχανισμό χρηματοδότησης.
Ο Σταύρος Μαυρογένης είναι Υπ.Δρ. του Παντείου Πανεπιστημίου και συμμετείχει στη Σύνοδο της Βαρσοβίας στο πλαίσιο της διδακτορικής του έρευνας.
Διαβάστε ακόμη: Σύνοδος για την Κλιματική Αλλαγή: Η ώρα του πλανήτη
Επιμέλεια: Σωτήρης Σκουλούδης
