Ανοιχτή επιστολή

Επιστημονικός συνεργάτης, Διεύθυνση Τεχνολογικών Εφαρμογών ΕΚΕΦΕ «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ»
http://cag.dat.demokritos.gr/
yannisbakopoulos@yahoo.com

«Δεν βόσκει κανείς ατιμώρητος στα λιβάδια της ανώτερης τάξης.
Δεν χρησιμοποιεί κανείς ατιμώρητος τα πανεπιστήμιά της, τα προνόμιά της, τις γυναίκες της.
Σε μικρές – μικρές δόσεις, σχεδόν ανεπαίσθητα, καταπίνει το δηλητήριό της.
Παραλύει.»
Κάρεν Στρουκ: «Ταξική αγάπη»

Στην πολιτική – και το οικολογικό κίνημα πρέπει να είναι βαθύτατα πολιτικό – υπάρχουν κάποιες πολύ σημαντικές αρχές. Μία από αυτές είναι: Μια μαζική αγωνιστική οργάνωση που σέβεται τον εαυτό της, τους αγώνες της και τους φίλους της, προσέχει να μην δημιουργεί σχέσεις εξάρτησης με τα κέντρα εξουσίας.
Αυτό ισχύει εξίσου για τα πολιτικά κόμματα και για τις κοινωνικές οργανώσεις.
Τα κέντρα εξουσίας είναι είτε κρατικά, είτε ιδιωτικά, δηλαδή τράπεζες, εταιρείες κλπ.
Και η εξάρτηση από αυτά είναι – τι άλλο;- το χρήμα.
Όλοι όσοι έχουν κάποια εμπειρία από αγώνες ξέρουν πώς τα κόμματα εξουσίας, το μεγάλο κεφάλαιο, οι κυβερνήσεις, οι υπηρεσίες πληροφοριών  χρησιμοποιούν την «φιλανθρωπία» τους. Όλοι έχουμε δει να εξαγοράζονται ηγεσίες και στελέχη κομμάτων, οργανώσεων, κινημάτων. Όλοι έχουμε κατά καιρούς δει γνωστούς αγωνιστές να μετατρέπονται σε ανδρείκελα, να σκαρφαλώνουν σε υψηλές κομματικές και κυβερνητικές θέσεις και τελικά να «ξοφλάνε» με αυτόν τον τρόπο τους όποιους, πολλές φορές αξιόλογους, αγώνες τους.
Και όποιος δεν πείστηκε με το χρήμα, πολλές φορές πείστηκε με τη «δόξα» της «καρέκλας».
Προσωπικά, πιστεύω πως ένας αγώνας, μία κίνηση, μία δίκαιη προσπάθεια, έχει αξία τότε μόνο, όταν έχει την έγκριση και υποστήριξη του λαού. Κι αυτό εκφράζεται και μέσα από την οικονομική στήριξη του λαού. Μ’ αυτόν τον τρόπο, κάθε οικονομική προσφορά που γίνεται μετά από συμφωνίες με τα κέντρα εξουσίας είναι περιττή και βλαβερή. Δηλητηριάζει την ατμόσφαιρα.
Διαβάζοντας τα κείμενα όλων των πλευρών γύρω από τη διαμάχη για το δάσος Συγγρού, μου δημιουργήθηκαν κάποια σοβαρά ερωτήματα. Ελπίζω οι άνθρωποι στους οποίους απευθύνομαι να με καταλάβουν, να βρουν τα ερωτήματά μου λογικά και ξεκάθαρα και να μου δώσουν εξίσου λογικές και ξεκάθαρες απαντήσεις.
Πρώτο ερώτημα:
Είναι αλήθεια ότι ο δήμαρχος Αμαρουσίου Π. Τζανίκος κατάφερε να πετύχει από τον Ανωμερίτη την 20ετή σύμβαση για συνδιαχείριση του δάσους Συγγρού από τους Δήμους Αμαρουσίου, Κηφισιάς και Μελισσίων, σε συναρμοδιότητα με το ΙΓΕ; Ήταν νόμιμη η υπουργική απόφαση; Τι θέση έπρεπε να πάρει η οποιαδήποτε ΜΚΟ με οικολογικές απόψεις και ευαισθησίες;
Δεύτερο ερώτημα: Είναι αλήθεια ότι το «μάστερ πλαν» της Derek Lovejoy Partnership προέβλεπε υπόγειο πάρκινγκ, καφετέριες, εστιατόρια, περιμετρικό τρένο, στο δάσος;!! Ποιες είναι οι πάγιες θέσεις όλων των οικολογικών οργανώσεων για τέτοιες δράσεις μέσα σε δάσος; Ακόμα και στον οποιονδήποτε χώρο πρασίνου στην πρωτεύουσα; Πόση ζημιά θα γινόταν, αν όλα αυτά είναι αλήθεια;
Τρίτο ερώτημα: Το δεύτερο «μάστερ πλαν», επί υπουργίας Δρυ, περιείχε και αυτό σχέδια για σιδηρόδρομο κ.λ.π στο δάσος; Έστω και σε πιο «ήπια» μορφή;
Τέταρτο ερώτημα: ΑΝ – λέω αν- ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ, ποια θέση απέναντι σε όλα αυτά είχε πάρει η WWF; Ήταν γνωστό το ζήτημα στους υπεύθυνους και τα μέλη της οργάνωσης; Το είχαν συζητήσει; Είχαν δηλώσει επώνυμα και ξεκάθαρα συμφωνία ή διαφωνία; Και με ποιους όρους κατέβηκαν σε κοινή συνέντευξη τύπου με τον δήμαρχο Τζανίκο; Ήξεραν για την προσφυγή των «φίλων του δάσους Συγγρού» και των άλλων οργανώσεων στο Συμβούλιο της Επικρατείας; Είχαν υποστηρίξει αυτή την προσφυγή; Είχαν διαφωνήσει; Ήξερε ο Τζανίκος τις θέσεις τους όταν συμφώνησε σε κοινή συνέντευξη τύπου;
Πέμπτο ερώτημα: Το δημοσίευμα με τίτλο: «Εγκρίθηκε από το Δημοτικό  Συμβούλιο – Η Προστασία του Δάσους Συγγρού στα χέρια της Παγκόσμιας Οικολογικής οργάνωσης WWF– μετά από εισήγηση του δημάρχου κ. Παν. Τζανίκου» έχει κάποια σχέση με τη φράση: «η μέχρι στιγμής πορεία της οργάνωσής μας αποτελεί για σας εγγύηση για την ορθότητα των επιλογών μας»;
Έκτο ερώτημα: Αν υποθέσουμε ότι η WWF έχει και σήμερα κάποια σχέδια για τη διαχείριση του δάσους Συγγρού, συμφωνεί με τις δηλώσεις: «. θα πρέπει να ξεπεραστούν πάρα πολλά νομικά προβλήματα. »; Και αν συμφωνεί ότι υπάρχουν «νομικά προβλήματα», ποια ακριβώς είναι αυτά;
Νομίζω ότι οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα θα ξεκαθαρίσουν την κατάσταση. Για να μην αδικηθούν οι πολύπαθοι πολίτες του λεκανοπεδίου που αγωνιούν για τη διατήρηση του ελάχιστου πράσινου που μας απέμεινε, στο όνομα κάθε δικαιοσύνης και δημοκρατικού αισθήματος, απευθύνομαι σε όλους τους εμπλεκόμενους σ’ αυτή τη θλιβερή ιστορία και παρακαλώ να δημοσιεύσετε τις απαντήσεις σας άμεσα και ξεκάθαρα. ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΣ!!
Γιάννης Μπακόπουλος
Επιστημονικός συνεργάτης
Διεύθυνση Τεχνολογικών Εφαρμογών
ΕΚΕΦΕ «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ»
http://cag.dat.demokritos.gr
yannisbakopoulos@yahoo.com
Έχω προσθέσει τα δυο βασικά κείμενα των αντίθετων απόψεων. Παρακαλώ τη φιλόξενη τηλεφημερίδα www.zougla.gr να κάνει κάθε προσπάθεια να διευκολύνει αυτόν τον απαραίτητο δημόσιο διάλογο.

Άρθρο της ΚΟΝΤΡΑΣ (7/6/2008)

WWF
Εταιρεία ειδικών αποστολών

Μες στην καρδιά της πόλης ανάμεσα στο Μαρούσι, την Κηφισιά και τα Μελίσσια, απέναντι από το ΚΑΤ, υπάρχει ένα πανέμορφο δάσος έκτασης 950 στρεμμάτων: το δάσος Συγγρού. «Τύχη αγαθή» το ‘φερε ώστε το κληροδότημα της Ιφιγένειας Συγγρού να μην εκχωρεί καμιά ιδιοκτησία στους δήμους και να υποχρεώνει το κράτος να χρησιμοποιεί το δάσος μόνο για την εκπαίδευση «καλών γεωργών και κηπουρών». Αυτά , το 1926 και εσαεί. Ουδείς μπορεί ν’ αλλάξει το χαρακτήρα αυτού του δάσους, που είναι δάσος και όχι άλσος, ούτε χώρος πρασίνου.

Όμως, ο επιχειρηματίας-δήμαρχος Αμαρουσίου Π. Τζανίκος, ο συνεργάτης των Λάτσηδων και των Βωβών, είχε άλλα σχέδια. Καταπράσινος  πολιτικά (κατάμαυρος από περιβαλλοντική άποψη), κατάφερε το Μάρτη του 2000, επί υπουργίας Ανωμερίτη, να υπογραφεί 20ετής σύμβαση συνδιαχείρισης του κληροδοτήματος Συγγρού από το κράτος (αρμόδιος φορέας διαχείρισης είναι το Ινστιτούτο Γεωργικών Επιστημών – ΙΓΕ) και τους Δήμους Αμαρουσίου, Κηφισιάς και Μελισσίων. Τι γύρευαν οι Δήμοι στο δάσος; Τι γύρευε η αλεπού στο παζάρι; Τι άλλο εκτός από το να μετατρέψει ένα θαυμάσιο φυσικό δάσος σε χώρο για χοντρές κονόμες;

Με το χαρτί του Ανωμερίτη στο χέρι ο ομογάλακτός του Τζανίκος κουβαλά την εταιρεία Derek Lovejoy Partnership, η οποία εκπονεί «μάστερ πλαν» για την «αξιοποίηση» του δάσους, που βαφτίζεται «περιβαλλοντικό πάρκο». Το «μάστερ πλαν» δημοσιοποιήθηκε το 2001 και προέβλεπε, μεταξύ των άλλων: υπόγειο πάρκινγκ, κλειστό βοτανικό κέντρο ύψους 17 μέτρων, βοτανικούς κήπους μέσα στη δασική περιοχή, καφετέριες, εστιατόρια, περιμετρικό τρένο, τεχνητό καταφύγιο πουλιών, ζωολογικό κήπο, φωτιζόμενες τεχνητές λίμνες, χώρους καθιστικών και παιχνιδιών σκεπασμένους με τέντες, πύργους με λέιζερ, κτήρια επισκεπτών κ.λ.π. Μάλιστα, το δάσος Συγγρού θα ενωνόταν με το γειτονικό κτήμα Καρέλλα και το κέντρο του Μαρουσίου.

Στα σχέδια αυτά αντέδρασαν πολλοί κάτοικοι της περιοχής, με πραγματική περιβαλλοντική συνείδηση (και όχι λαμόγια που έχουν τον περιβαλλοντισμό ως επάγγελμα). Μολονότι το 2003, επί υπουργίας Δρυ, καταστρώθηκε μια πιο «ήπια» εκδοχή του επιχειρηματικού «μάστερ πλαν», οι οργανώσεις «Φίλοι του Δάσους Συγγρού», «Παρέμβαση Πολιτών Αμαρουσίου» και «Σύλλογος Προστασίας Κηφισιάς» προσφεύγουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας και καταφέρνουν να αναστείλουν το σχέδιο (βοηθούσε βλέπετε η «συμπαγής» μορφή του κληροδοτήματος, σε συνδυασμό με το άρθρο 24 του Συντάγματος). Το δάσος πρέπει να μείνει δάσος, προσβάσιμο (όπως μέχρι τώρα) σε όποιον θέλει να το επισκεφτεί, όπως άλλωστε συμβαίνει με κάθε δάσος. Αυτή ήταν και παραμένει η θέση τους.

Στριμωγμένος, όχι μόνο πολιτικά αλλά και νομικά, ο Τζανίκος βάζει μπροστά τα μεγάλα μέσα. Τον Οκτώβρη του 2003, τοπική εφημερίδα ανακοινώνει πρωτοσέλιδα με πολλά ταρατατζούμ: «Εγκρίθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο- Η Προστασία του Δάσους Συγγρού στα χέρια της Παγκόσμιας Οικολογικής οργάνωσης WWF– μετά από εισήγηση του δημάρχου κ. Παν. Τζανίκου». Οι άνθρωποι που αγωνίζονταν για να σώσουν το δάσος από τα νύχια του Τζανίκου και των μεγαλοεργολάβων πρέπει να έπαθαν σοκ. Διότι δεν ήταν αφελείς για να πιστέψουν ότι ο Τζανίκος είδε ξαφνικά τη λάμψη και από διώκτης των χριστιανών Σαούλ έγινε ο απόστολος Παύλος, ενώ από την άλλη είχαν διαφορετική εικόνα για το πολυδιαφημισμένο WWF. Καταλαβαίνουν ότι το WWF μπαίνει στο κόλπο για να περιβάλλει με το περιβαλλοντικό του κύρος τα καταστρεπτικά σχέδια του Τζανίκου. Οι πιο υποψιασμένοι κάνουν αμέσως τον πανεύκολο συσχετισμό: ο Τζανίκος έχει σταθερή συνεργασία με τους Λάτσηδες (βλέπε και το σκάνδαλο της παράνομης ανέγερσης του φαραωνικού The Mall). Το WWF έχει επίσης σταθερή συνεργασία με τη Eurobank των Λάτσηδων (μέχρι και πιστωτική κάρτα έχουν βγάλει παρεούλα). Οπερ έδει δείξαι.

Αυτοί που επί δύο χρόνια έκαναν την πάπια και δε στήριξαν τον αγώνα που έδιναν κάτοικοι της περιοχής, που δεν εμφανίστηκαν ποτέ στη γειτονιά, που δεν έβγαλαν καν μία ανακοίνωση, ξαφνικά εμφανίστηκαν σαν σωτήρες στο πλευρό του δασοκτόνου Τζανίκου.

Στις 4.11.2003, ο Τζανίκoς με τον Καραβέλλα του WWF εμφανίζονται σε κοινή συνέντευξη Τύπου και δίνουν στη δημοσιότητα τις επιστολές που είχαν ανταλλάξει για να κλείσουν τη δουλειά. Ο Τζανίκος έχει προτείνει στο WWF «να αναλάβει την εκπόνηση μιας κατευθυντήριας μελέτης για την προστασία του δάσους και στη συνέχεια την εποπτεία και εφαρμογή της υλοποίησης των προτεινόμενων μέτρων». Το WWF έχει απαντήσει ότι «αντιλαμβάνεται ότι η πρωτοβουλία σας αυτή (σ.σ. του δημάρχου) έχει ήδη και τη σύμφωνη γνώμη του καθ’ ύλην αρμόδιου για τη διαχείριση της περιοχής ΙΓΕ»!! Δηλαδή, εμφανίζεται ο αρμόδιος κρατικός φορέας να συμφωνεί! Στη συνέντευξη-φιέστα μοίρασαν και υλικό που περιελάμβανε βασικές προβλέψεις του «μάστερ πλαν» για την «αξιοποίηση» του δάσους με τη μετατροπή του σε πάρκο αναψυχής.

Η προπαγάνδα ξεκινά και λίγες μέρες αργότερα ο δικηγόρος Α. Διάκος (άλλος διάσημος «οικολόγος») εμφανίζεται στην τηλεόραση μαζί με το Τζανίκο και μεταξύ των άλλων δηλώνει: «θα πρέπει η πρόσβαση του πολίτη να λειτουργήσει προς την κατεύθυνση της εξυπηρέτησής του. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να ξεπεραστούν πάρα πολλά νομικά προβλήματα». Ποια είναι τα νομικά προβλήματα; Ο σαφής χαρακτήρας του κληροδοτήματος Συγγρού και ο χαρακτηρισμός της έκτασης ως δάσους. Η διοίκηση του ΙΓΕ (δηλαδή το υπουργείο Γεωργίας) κάνει την πάπια, μολονότι ξέρει ότι, εκτός από περιβαλλοντοκτόνο, το σχέδιο Τζανίκου -σε οποιαδήποτε εκδοχή του- είναι και παράνομο.

Οι «Φίλοι του Δάσους Συγγρού» απευθύνονται αμέσως στο WWF. Με επιστολή τους (13.11.2003) ζητούν από το WWF, με την ιδιότητά του ως συμβούλου του Δήμου Αμαρουσίου, να ασχοληθεί με δύο ζητήματα: 1) Τον καθαρισμό και την άμεση φύτευση του κτήματος Καρέλλα, δίπλα από το άλσος Συγγρού, και 2) την κατεδάφιση ενός αυθαιρέτου των προσκόπων μέσα στο δάσος Συγγρού και τριών αυθαιρέτων του δήμου σε ισάριθμους ελεύθερους χώρους της πόλης, για τα οποία υπάρχουν αποφάσεις κατεδάφισης, τις οποίες δεν υλοποιεί ο δήμος. Λένε, δηλαδή, στο WWF, αφού έγινε σύμβουλος του Τζανίκου, ν’ ασχοληθεί με υπαρκτά περιβαλλοντικά προβλήματα και όχι με το δάσος.

Τους απαντά ο Καραβέλλας (επιστολή της 21.11.03) μ’ ένα μνημείο υποκρισίας και στρεψοδικίας. Τι τους λέει; Οτι «το WWF  δεν έχει αναλάβει περιβαλλοντικός σύμβουλος του Δήμου Αμαρουσίου», αλλά «παρακολουθεί την υπόθεση του κτήματος Συγγρού εδώ και αρκετό καιρό» και γι’ αυτό «θα αναλάβει εθελοντικά την εκπόνηση κατευθυντήριας μελέτης για τη διαχείριση του κτήματος», η οποία «δεν θα βασιστεί στο μάστερ πλαν». Αμέσως μετά, όμως, ο Καραβέλλας σημείωνε με νόημα ότι «θα εξεταστούν όλες οι μελέτες που έχουν γίνει μέχρι στιγμής» (άρα και το μάστερ πλαν ή μάλλον κυρίως το μάστερ πλαν) και σε μία εκδήλωση αποικιοκράτη προς ιθαγενείς τους έγραφε πως «η μέχρι στιγμής πορεία της οργάνωσής μας αποτελεί για σας εγγύηση για την ορθότητα των επιλογών μας» (ποιος είσαι, ρε μεγάλε;).

Οι «Φίλοι του Δάσους Συγγρού» ανταπάντησαν (επιστολή της 8.12.03), θυμίζοντας πως στην πρόσκληση για τη συνέντευξη Τύπου αναφερόταν ρητά ότι το WWF είναι σύμβουλος του Δήμου και πως στη συνέντευξη ο Τζανίκος περιέγραψε λειτουργία συμβούλου, με καθήκοντα ευρύτερα απ’ αυτά του δάσους Συγγρού. Υπενθύμιζαν πως θεωρούν αυτονόητα ότι το WWF «θα λάβει ευθέως θέση στο πλευρό των καταγγελλόντων τις παρανομίες πολιτών και φορέων και όχι της παρανομούσης πλευράς- εν προκειμένω του Δήμου Αμαρουσίου». Σημείωναν πως το δάσος Συγγρού δεν είναι ούτε «οικολογικό πάρκο», όπως αναφερόταν στην προς τον Τύπο πρόσκληση Δήμου- WWF, ούτε «άλσος», ούτε «ελεύθερος χώρος», όπως άκριτα είχε αναφέρει στην ομιλία του ο Καραβέλλας, αλλά δάσος. Τέλος, υπενθύμιζαν ότι, μολονότι υπάρχουν πολλές μελέτες για το δάσος Συγγρού, το WWF επέλεξε στην κοινή συνέντευξη με το δήμαρχο να μοιράσει απόσπασμα των προτάσεων του μάστερ πλαν, υπό τον γενικό τίτλο «Κτήμα Συγγρού – Προτάσεις» και ζητούσαν από το WWF «να μας απαντήσετε ευθέως εάν θέλετε να βοηθήσετε και πώς».

Ο Καραβέλλας κατάλαβε πως δεν έχει να κάνει με τίποτα θυματάκια, αλλά με ανθρώπους με ευαισθησία και γνώση, που δε «μασάνε». Γι’ αυτό και προτίμησε να μην απαντήσει. Στο μεταξύ, το Φλεβάρη του 2004, εμφανίστηκε άρθρο περί δασοκτήματος Συγγρού, με τίτλο «Περιμένοντας τις προτάσεις του WWF»! Μαζί με τις άλλες κινήσεις που έκαναν (κυρίως με στρίμωγμα του ΙΓΕ), οι «Φίλοι του Δάσους Συγγρού» απευθύνθηκαν και πάλι στο WWF, με επιστολή στις 18.2.2004. Υπενθύμιζαν τις προτάσεις που είχαν κάνει (για κτήμα Καρέλλα και αυθαίρετα) και κατέληγαν με σκληρή αυτή τη φορά γλώσσα:

«Δυστυχώς στις ανωτέρω προσπάθειές μας όχι μόνο δεν σας έχουμε συμμάχους, αλλά αντιθέτως αντιμετωπίζουμε και μία δημοτική προπαγάνδα συστηματικώς προβάλλουσα την συνεργασία της μαζί σας ως απόδειξη της φιλοπεριβαλλοντικής της πολιτικής! . Εξακολουθώντας να ελπίζουμε ότι θα πειστείτε τελικώς να υποστηρίξετε την νομιμότητα και φυσικά το περιβάλλον και τους κατοίκους που το υπερασπίζονται, αναμένουμε την απάντησή σας στο,από 13/11/2003, αίτημά μας για αρωγή στα ως άνω θέματα».

Και αυτή η επιστολή έμεινε αναπάντητη! Το WWF είχε άλλα πράγματα ν’ ασχοληθεί. Έφτιαξε ένα ερωτηματολόγιο με τη φίρμα του, το οποίο μοίραζαν υπάλληλοι του Δήμου στον κόσμο της περιοχής. Ανάμεσα στις επιλογές που μπορούσε να κάνει όποιος το συμπλήρωνε ήταν και η εξής: «Να λειτουργεί (σ.σ. το δάσος Συγγρού) ως χώρος αναψυχής, πολιτισμού και αθλητισμού με οργανωμένες εγκαταστάσεις». Δηλαδή, με τη σφραγίδα του WWF ο Τζανίκος επανέφερε τα δασοκτόνα σχέδιά του, οργανώνοντας ένα κάλπικο δημοψήφισμα.

Οι «Φίλοι του Δάσους Συγγρού» συνέχισαν τον αγώνα τους και σε νέα επιστολή (10.3.04) υπενθύμισαν στον Καραβέλλα ότι το καθεστώς του δάσους Συγγρού προστατεύεται από το Σύνταγμα, ότι ο Δήμος  παρανομεί και το WWF τον καλύπτει και ότι το σωματείο θα συνεχίσει τον αγώνα του με νομικές προσφυγές και άλλες πρωτοβουλίες. Το WWF όχι μόνο κώφευε στις παρεμβάσεις αυτών των ανθρώπων, αλλά συνέχιζε και το ερωτηματολόγιο να μοιράζει και να δηλώνει σε εφημερίδες ότι χρειάζεται «σχέδιο διαχειρίσεως για την πλήρη αξιοποίηση του Κτήματος» και πως έχει «θετική απάντηση για να συνεχίσει» από το ΙΓΕ.

Τον Ιούνη του 2004 «έσκασε μύτη» και ο άλλος μεγάλος οικολόγος, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που με ερώτηση προς τον νεόκοπο νεοδημοκράτη υπουργό Γεωργίας Σ. Τσιτουρίδη ζητούσε την «αξιοποίηση του κτήματος Συγγρού προς όφελος των πολιτών που κατοικούν στους γειτονικούς Δήμους». Στο τέλος ρωτούσε με νόημα: «Σε ποιο σημείο βρίσκεται ο διάλογος με τους ενδιαφερόμενους φορείς και με ποιο τρόπο θα αξιοποιηθούν προτάσεις οικολογικών οργανώσεων (όπως αυτή της WWF);». Την ίδια περίοδο, οικονομικές φυλλάδες έκαναν λόγο ακόμα και για «αξιοποίηση» του δάσους Συγγρού με ΣΔΙΤ! Λογικό, αφού πρόκειται για φιλέτο στην καρδιά των βορείων προαστίων.

Ο αγώνας των «Φίλων του Δάσους Συγγρού» ανάγκασε το ΙΓΕ να μην δώσει καμία έγκριση στο WWF, το οποίο μάλλον αποτραβήχτηκε. Στο μεταξύ, έχει αλλάξει και η δημοτική αρχή και το δάσος προς το παρόν τη γλίτωσε. Το τελευταίο επεισόδιο που μας είναι γνωστό παίχτηκε μεταξύ του WWF και του περιοδικού «Γαλέρα». Τον Ιούλη του 2006 η «Γαλέρα» δημοσίευσε ένα κατατοπιστικότατο ρεπορτάζ της Ελένης Ηλιοπούλου για τα σχέδια ενάντια στο δάσος Συγγρού, που αναφερόταν και στο ρόλο του WWF. Το ρεπορτάζ κατέληγε ως εξής: «Ίσως όλα αυτά να είχαν μικρότερη σημασία αν η Eurobank, τράπεζα που ανήκει στον όμιλο Λάτση, δεν ήταν εκ των χρηματοδοτών της WWF.
Θυμηθείτε ότι στον ίδιο όμιλο ανήκει και η εταιρία Lamda, που κατασκεύασε το γνωστό πια The Mall, καταπατώντας και παρανομώντας πάντα, όμως σε αγαστή συνεργασία με το δήμο Αμαρουσίου».

Το δημοσίευμα «έτσουξε» το WWF που έσπευσε να απαντήσει με μια γλοιώδικη επιστολή, χωρίς ίχνος επιθετικότητας (πάγια τακτική τους να μην τα χαλάνε με τα ΜΜΕ). Κυρίως τους έτσουξε ο συσχετισμός με τον όμιλο Λάτση. Πώς απάντησαν; Ότι όντως τους στηρίζει και η Eurobank, αλλά δεν ταυτίζονται με τα συμφέροντά της. Η επιχειρηματολογία που αναπτύσσουν έχει πλάκα, αλλά ο χώρος δεν επιτρέπει να επεκταθούμε. Όσο για το δάσος Συγγρού, χωρίς να μπούνε στην ουσία, μιλούν για «προκαταλήψεις και ‘κολλήματα’ σε παρωχημένες και αποτυχημένες λογικές απομόνωσης της προστατευόμενης περιοχής από τους ανθρώπους»! Ενώ ο συνεργάτης τους, ο Τζανίκος,  ήθελε να κάνει το δάσος. προσιτό στους ανθρώπους!!!

 

http://www.wwf.gr/index.php?option=content&task=view&id=228

Κτήμα Συγγρού

Το πράσινο της Αθήνας είναι ελάχιστο και πολύτιμο. Το WWF Ελλάς, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του για την προστασία και ορθή διαχείριση του αστικού και περιαστικού πρασίνου (βλ. μελέτη ‘Αστικό πράσινο: η ανάσα της πόλης χάνεται’), μελέτησε ιδιαίτερα την περίπτωση του Κτήματος Συγγρού. Αφορμή υπήρξε η πρόσκληση που απηύθυνε ο Δήμος Αμαρουσίου, ο οποίος είναι ένας από τους τρεις όμορους δήμους του Κτήματος που συμμετέχουν στο Διοικητικό Συμβούλιο του Ινστιτούτου Γεωπονικών Επιστημών (IΓΕ) -αρμόδιου φορέα για τη διαχείριση του Κτήματος- προς το WWF Ελλάς για να εκπονήσει ένα διαχειριστικό σχέδιο για το Κτήμα.
Το WWF Ελλάς, μετά από συνεννόηση με το ΙΓΕ, ανέλαβε με προθυμία την εργασία αυτή εθελοντικά, εκτιμώντας ότι ένα ολοκληρωμένο διαχειριστικό σχέδιο είναι το σημαντικότερο εργαλείο για  την προστασία και διαχείριση ενός οικοσυστήματος, ιδίως μάλιστα όταν αυτό βρίσκεται στην Αθήνα, κοντά σε μία από τις κεντρικότερες λεωφόρους της πόλης και δέχεται καθημερινά επισκέπτες, μαθητές, φοιτητές και γενικά  υπόκειται, εκ των πραγμάτων, σε πολλαπλές χρήσεις. Γνωρίζοντας μάλιστα τις πιέσεις που έχουν δεχθεί άλλες περιοχές πρασίνου της πόλης για «ανάπτυξη» καθώς και τα ακατάλληλα σχέδια που κατά καιρούς είχαν υποβληθεί για την «αξιοποίηση» του ίδιου του Κτήματος Συγγρού, το WWF έκρινε ότι ένα διαχειριστικό σχέδιο με κύριο σκοπό την προστασία του οικοσυστήματος θα αποτελούσε ασπίδα προστασίας του Κτήματος, κάτι για το οποίο άλλωστε έχουν αγωνιστεί πολλές τοπικές οικολογικές οργανώσεις και φορείς. 
Το WWF Ελλάς συνέστησε μια ομάδα εκλεκτών επιστημόνων με εμπειρία σε μια σειρά από θέματα που αφορούν το Κτήμα Συγγρού και ξεκίνησε την εργασία της. Στο μεταξύ έκανε επαφές με τους δημάρχους των άλλων Δήμων που μετέχουν στο ΔΣ του ΙΓΕ (Δήμους Κηφισιάς και Μελισσίων) και, βέβαια, με τον τότε πρόεδρο του ΙΓΕ, κ. Ήσυχο, που έδειξαν θετική στάση απέναντι στη δουλειά της οργάνωσης. Ωστόσο, όταν ζητήθηκε από το ΙΓΕ και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης να συμφωνήσουν εγγράφως με την κατάρτιση του συγκεκριμένου διαχειριστικού σχεδίου από το WWF Ελλάς (και παράδοσή της στο ΙΓΕ), η απάντηση ήταν αρνητική. Πιο συγκεκριμένα, το ΙΓΕ βρισκόταν σε μεταβατική εποχή και το ΔΣ δεν μπορούσε να πάρει σχετική απόφαση, ενώ το Υπουργείο με την από 14-05-04 επιστολή του ουσιαστικά απέρριψε την πρωτοβουλία της οργάνωσης με το επιχείρημα ότι ο μόνος αρμόδιος να επιμεληθεί τέτοιες εργασίες είναι το ΙΓΕ και ότι η αποδοχή της πρωτοβουλίας του WWF Ελλάς θα αποτελούσε ‘εκχώρηση σε τρίτους ουσιαστικών αρμοδιοτήτων της Διοίκησης του Κληροδοτήματος Ιφιγένειας Ανδρέα Συγγρού’. Αυτό φυσικά ήταν μια παρεξήγηση. Το WWF Ελλάς δε διεκδίκησε και δε διεκδικεί καμία αρμοδιότητα στη διαχείριση του Κτήματος Συγγρού. Προφανώς το ΙΓΕ είναι θεσμικά, το μοναδικό διαχειριστικό όργανο στην περίπτωση του Κτήματος Συγγρού. Αυτό δεν αμφισβητήθηκε ποτέ και γι’αυτό άλλωστε το WWF επεδίωξε εξ’αρχής συνεργασία και ενημέρωση του ΙΓΕ. Πρόθεση του WWF ήταν να συμβάλει αφιλοκερδώς στη διαμόρφωση μιας συνολικής πρότασης για την διαχείριση του Κτήματος Συγγρού. Tην πρόταση αυτή θα μπορούσε να την υιοθετήσει ή να την απορρίψει το ΙΓΕ και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Δυστυχώς, στην συγκεκριμένη περίπτωση, το Υπουργείο θεώρησε ότι το WWF Ελλάς δεν θα έπρεπε καν να διατυπώσει την πρόταση του!  
Μετά από αυτή την αρνητική στάση του Υπουργείου, η ομάδα εργασίας συνόψισε τη δουλειά που είχε κάνει ως τότε και συνέταξε δυο κείμενα. Το ένα είναι οι ‘Βασικοί Διαχειριστικοί Άξονες για το Κτήμα Συγγρού’ που περιέχει τις γενικές κατευθύνσεις για τη διαχείριση του δάσους, των αγροτικών εκτάσεων, την προστασία των ιστορικών κτιρίων, τη διαχείριση επισκεπτών κ.λπ. Το άλλο περιέχει τα αποτελέσματα της έρευνας που είχε κάνει η ομάδα εργασίας για τις απόψεις των επισκεπτών του Κτήματος.
Τα κείμενα αυτά έχουν σταλεί από το καλοκαίρι στο ΙΓΕ και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ούτως ώστε να γνωρίσουν καλύτερα το περιεχόμενο της δουλειάς της οργάνωσης και να κρίνουν αν επιθυμούν ή όχι τη συμβολή μας στη σύνταξη ενός ολοκληρωμένου σχεδίου διαχείρισης για το Κτήμα Συγγρού. Kαι οι δύο φορείς υπήρξαν αρνητικοί απορρίπτοντας με απόλυτο τρόπο την προσφορά μας. Είναι πράγματι λυπηρό που απορρίπτεται ως άχρηστο το έργο έμπειρων επιστημόνων για μια περιοχή της Αθήνας που συνιστά πολύτιμο πνεύμονα πρασίνου και χρήζει αποτελεσματικής προστασίας. Είναι επίσης λυπηρό ότι η άποψη και προσφορά μιας ΜΚΟ αντιμετωπίζεται με δυσπιστία και καχυποψία. Αυτό δεν αφορά μόνο το WWF Ελλάς αλλά το μέλλον της Κοινωνίας των Πολιτών και των συμμετοχικών διαδικασιών στη χώρα μας.

Εμείς συνεχίζουμε να πιστεύουμε στην αναγκαιότητα ενός ολοκληρωμένου διαχειριστικού σχεδίου ως απαραίτητο εργαλείο για το Κτήμα Συγγρού και ελπίζουμε ότι, έστω και χωρίς την συμβολή μας, το
ΙΓΕ θα προχωρήσει στην διαμόρφωση ενός τέτοιου σχεδίου. 

 

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ WWF

Γιάννη,

Δεν θα σχολιάσω το εισαγωγικό μέρος της επιστολής σου. Μένω σε αυτά που σου ανάφερα στο χθεσινό μήνυμά μου περί συνεργασιών και εξαρτήσεων. Ο καθένας είναι ελεύθερος να πιστεύει και να πρεσβεύει ότι θέλει και με βάσει αυτά, ενίοτε, να πραγματοποιεί τους στόχους που θέτει (ακόμα και αν οι στόχοι αυτοί είναι «χτύπημα κάτω από τη μέση») .

Ωστόσο, σε συνέχεια του χθεσινού μου μηνύματος, σου στέλνω δύο αρχεία τα οποία υπάρχουν και στην ιστοσελίδα μας και αν τα διαβάσεις, μπορούν εύκολα να σου δώσουν τις απαντήσεις που ψάχνεις. Θα ήθελα απλά να δώσεις μεγάλη βάση στην ομάδα εργασίας που δούλεψε και ετοίμασε του βασικούς άξονες του ΔΣ για το κτήμα Συγγρού. Αν έχεις ασχοληθεί σοβαρά με το περιβάλλον θα ξέρεις ότι ένας (μακαρίτης πλέον) Ντούρος, ένας Παπαγεωργίου, ένας Παπαγιάννης , ένας Λουλούδης, ένας Κατσαδωράκης αλλά και όλοι οι υπόλοιποι που δούλεψαν γι’ αυτήν την προμελέτη είναι από τους σπουδαιότερους ανθρώπους στο χώρο τους αλλά κυρίως στο χώρο της «ενεργής» προστασίας του περιβάλλοντος και προς αυτήν την κατεύθυνση κινήθηκε και αυτή η «εθελοντική» εκπόνηση.

Μιας και συνεχίζεις μια άδικη επίθεση προς το WWF που αποτυπώνεται σαφώς στην εισαγωγή της επιστολής σου, την οποία εντέχνως έντυσες με «αθώα» και σωστά ερωτήματα, σε παρακαλώ να λάβεις σοβαρά υπόψη σου όλα τα δεδομένα και αν θες, μπορείς να κοινοποιήσεις αυτό το μήνυμα καθώς και τα κείμενα που ακολουθούν σε όποιον νομίζεις ότι μπορεί να ενδιαφέρεται για την αλήθεια.

 

Νίκος Γεωργιάδης

 

 

WWF Ελλάς Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση

Φιλελλήνων 26 105 58 Αθήνα

Tηλ.: +30 210 331 4893

Fax: +30 210 324 7578

d.karavellas@wwf.gr

www.wwf.gr

Αποστολή του WWF Ελλάς είναι να διατηρήσει την πλούσια βιοποικιλότητα της Ελλάδας ως αναπόσπαστο στοιχείο της Μεσογείου και να εμποδίσει –και μακροπρόθεσμα να αντιστρέψει– την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, στοχεύοντας στην αρμονική συνύπαρξη ανθρώπου και φύσης.

ΚΤΗΜΑ ΣΥΓΓΡΟΥ

ΑΞΟΝΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ

Ιούλιος 2004

ΑΞΟΝΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ

Α. Εισαγωγικό σημείωμα.

Α.1. Τι είναι και γιατί χρειάζεται ένα διαχειριστικό σχέδιο για το Κτήμα Συγγρού;

Το διαχειριστικό σχέδιο ρυθμίζει με λεπτομέρεια τις ανθρώπινες δραστηριότητες που πραγματοποιούνται σε μια προστατευόμενη περιοχή, τόσο τις οικονομικές και παραγωγικές, όσο και εκείνες που αποσκοπούν στην προστασία και φροντίδα του οικοσυστήματος αλλά και την αναψυχή. Για να το κάνει αυτό, θέτει ξεκάθαρα τον στόχο της προστασίας της περιοχής και τον εξειδικεύει σε συγκεκριμένους άξονες δράσης. Είναι αυτονόητο ότι το διαχειριστικό σχέδιο αποτελεί ασπίδα προστασίας διότι θέτοντας στόχους και προτεραιότητες αποκλείει παρερμηνείες και δράσεις ασύμβατες με την οικολογική αξία της προστατευόμενης περιοχής.

Δυστυχώς για τους χώρους αστικού πρασίνου δε συντάσσονται διαχειριστικά σχέδια, αν και είναι αναγκαίο. Ιδίως μάλιστα οι χώροι με «ώριμο πράσινο», όπως είναι το Κτήμα Συγγρού, απαιτούν προστασία, διατήρηση, πρόβλεψη για τον χρόνο που χρειάζεται για να αναπτυχθεί το πράσινο, όχι συχνές επεμβάσεις και βέβαια μακροπρόθεσμους στόχους διαχείρισης που θα αναθεωρούνται μόνο μετά από εξαιρετικά περιστατικά που ανατρέπουν τον σχεδιασμό.

Σύμφωνα με την από 1921 διαθήκη της Ιφιγένειας συζ.Ανδρέα Συγγρού, το Κτήμα Συγγρού περιήλθε ως κληροδότημα στη Βασιλική Γεωργική Σχολή, νυν Ινστιτούτο Γεωπονικών Επιστημών (ΙΓΕ), με τον όρο να ιδρύσει αυτό Σχολή κηπουρικής, πτηνοτροφίας, μελισσοκομίας, σηροτροφίας και κτηνοτροφίας και με την επιθυμία της διαθέτιδος να «χρησιμεύει διαρκώς στην μόρφωση καλών γεωργών και κηπουρών». Το Κτήμα Συγγρού προστατεύεται ως κληροδότημα από το άρθρο 109 του Συντάγματος και την εθνική νομοθεσία για τα Εθνικά Κληροδοτήματα. Επίσης, με την υπ.αριθμ. 1144/27-2-2003 πράξη του Δασαρχείου Πεντέλης 249 στρέμματα από όλο το Κτήμα Συγγρού έχουν χαρακτηριστεί ως δάσος και απολαύουν της προστασίας του άρθρου 24 του Συντάγματος και της δασικής νομοθεσίας.

Παρά την παραπάνω συνταγματική και νομοθετική προστασία που έχει το Κτήμα Συγγρού, η σημερινή του κατάσταση επιβάλλει τη δημιουργία ενός διαχειριστικού σχεδίου.Ιδιαίτερα μάλιστα μετά το άνοιγμα του Κτήματος στο κοινό το 1981, χρειάζεται διαχείριση των επιπτώσεων από την επισκεψιμότητα. Αναλυτικότερα οι δράσεις που πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο συντονισμού, προγραμματισμού και χρηματοδότησης εμπίπτουν στις ακόλουθες κατηγορίες:

Φροντίδα της καλής οικολογικής κατάστασης του δάσους (πυροπροστασία, προστασία από ασθένειες, διαχείριση ομβρίων, συμπληρωματικές φυτεύσεις, κ.λπ.).

•  Αποκατάσταση των ιστορικών κτιρίων.
•  Αποκατάσταση και λειτουργία των θερμοκηπίων
•  Απομάκρυνση των ερειπωμένων και αχρήστων κατασκευών.
•  Φροντίδα των γεωργικών καλλιεργειών.
•  Συντονισμός και ανανέωση των δραστηριοτήτων εκπαίδευσης σε κλάδους της γεωργίας και της κηποτεχνίας.
• Διαχείριση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων (περίπατος, αθλητισμός, συναυλίες, εκπαίδευση) που ασκούνται μέσα στο Κτήμα και των επιπτώσεων των δραστηριοτήτων αυτών.
•  Διαρκής γενική φροντίδα του Κτήματος και προστασία του από ενέργειες και σχέδια που αντιβαίνουν τους όρους του κληροδοτήματος και την επιθυμία της διαθέτιδος.

Όλα τα παραπάνω συνιστούν ένα σύνθετο πλέγμα δράσεων που απαιτεί πόρους και προγραμματισμό. Αυτήν ακριβώς τη σύνθεση των προτάσεων για την αντιμετώπιση των προβλημάτων του Kτήματος και τη μακροπρόθεσμη προστασία των πολύτιμων στοιχείων του επιχειρεί το υπό εκπόνηση διαχειριστικό σχέδιο. Για τη σύνταξη του διαχειριστικού σχεδίου, το WWF Ελλάς συνέστησε εθελοντική ομάδα μελέτης.

Το WWF Ελλάς και η ομάδα μελέτης θέτουν ως στόχο της διαχειριστικής μελέτης τη διατήρηση και ενίσχυση της οικολογικής σημασίας του Κτήματος Συγγρού προς όφελος των πολιτών.

Το WWF Ελλάς είναι αντίθετο σε οποιονδήποτε αποχαρακτηρισμό δασικής έκτασης έκτασης ή άλλη μεταβολή του ισχύοντος νομικού καθεστώτος. Είναι επίσης αντίθετο σε οποιαδήποτε αλλαγή της χρήσης των γεωργικών εκτάσεων. Το διαχειριστικό σχέδιο πρέπει να αποτελέσει ένα πρακτικό εργαλείο για τον προγραμματισμό της δουλειάς που γίνεται στο Κτήμα πάντα εντός του πλαισίου που θέτει το κληροδότημα και το ισχύον νομικό καθεστώς.

Αρμόδιο για την αποδοχή, βελτίωση, εφαρμογή και ανανέωση του διαχειριστικού σχεδίου πρέπει να είναι το Ινστιτούτο Γεωπονικών Επιστημών (ΙΓΕ), η διαχειριστική αρχή του Κτήματος Συγγρού που εποπτεύεται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων.

Το κείμενο που ακολουθεί δεν είναι το διαχειριστικό σχέδιο, αλλά οι βασικοί άξονες του σχεδίου, στου οποίες είχε καταλήξει η ομάδα εργασίας τη στιγμή που αποφάσισε την αναστολή της δουλειάς της εν αναμονή μιας γραπτής αποδοχής της πρωτοβουλίας του WWF Ελλάς εκ μέρους του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων.

Το WWF Ελλάς στην προσπάθειά του να λάβει υπόψη του και τις απόψεις των επισκεπτών του Κτήματος, κυκλοφόρησε ερωτηματολόγιο το οποίο ήδη απάντησαν 364 επισκέπτες. Η γενική εικόνα που προκύπτει είναι ότι οι επισκέπτες ανησυχούν σοβαρά για την προστασία του Κτήματος, επιθυμούν να παραμείνει φυσικό δάσος και να μη μετατραπεί σε αστικό πάρκο με περιττές παρεμβάσεις ανάδειξης και οπωσδήποτε δεν επιθυμούν καμία νέα οργανωμένη εγκατάσταση αναψυχής. Θεωρούν θετική την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των επισκεπτών καθώς πιστεύουν ότι και η δική τους παρουσία επηρεάζει την κατάσταση του Κτήματος. Από την άλλη πλευρά πιστεύουν ότι το Κτήμα παρουσιάζει μια γενική εικόνα εγκατάλειψης και έλλειψης καθαριότητας, φύλαξης και επαρκούς πυροπροστασίας.

Το κείμενο αυτό των γενικών διαχειριστικών κατευθύνσεων δίνεται στη δημοσιότητα προκειμένου να γίνει περισσότερο σαφές σε κάθε ενδιαφερόμενο το γενικό περιεχόμενο του «Διαχειριστικού Σχεδίου για το Κτήμα Συγγρού».

Α.2. Σύνθεση της ομάδας μελέτης και τρόπος εργασίας.

Για θέματα δασικής προστασίας και διαχείρισης (με αλφαβητική σειρά):

Γιώργος Μαχαίρας, Δασολόγος-Περιβαλλοντολόγος M.Sc., Δρ. Γιώργος Μπρόφας, Δασολόγος-Αρχιτέκτων τοπίου, ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε., Γιώργος Ντούρος, Δασολόγος, Υπουργείο Γεωργίας, Δρ. Αριστοτέλης Παπαγεωργίου, Επίκουρος Kαθηγητής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης του τμήματος Δασολογίας.

Για θέματα προστασίας και διαχείρισης των γεωργικών εκτάσεων και των σχετικών εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων: Δρ. Σπύρος Κίντζιος, Γεωπόνος, Επίκουρος Καθηγητής Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Δρ. Λεωνίδας Λουλούδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Γεωπονίας, Αντιπρύτανης Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Χαρίκλεια Μινώτου, Γεωπόνος ΤΕ με μεταπτυχιακή εξειδίκευση στη Βιολογική Γεωργία, WWF Ελλάς.

Για θέματα διαχείρισης επισκεπτών: Ελένη Σβορώνου, ΜSc. Διαχείριση Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Πρόγραμμα Κατάρτισης WWF Ελλάς, Μαρίνα Συμβουλίδου, MSc Τουρισμός και Διαχείριση Προστατευόμενων Περιοχών, Πρόγραμμα Κατάρτισης WWF Ελλάς, Χρήστος Χριστόπουλος, Φωτογράφος, Συντονιστής Συλλογικών Δράσεων και Εθελοντισμού, WWF Ελλάς.

Για θέματα αρχιτεκτονικής και πολεοδομίας: Θύμιος Παπαγιάννης, Aρχιτέκτων, Βάλια Κουφοπούλου, Αρχιτέκτων, Μέλος Νομικής Ομάδας Υποστήριξης Πολιτών.

Σύμβουλος σε νομικά θέματα: Ιωάννα Τόπακα, Δικηγόρος, Μέλος Νομικής Ομάδας Υποστήριξης Πολιτών.

Γενική εποπτεία: Δημήτρης Καραβέλλας, Διευθυντής WWF Ελλάς, Δρ. Γιώργος Κατσαδωράκης, Δρ Βιολόγος-Ορνιθολόγος, Ειδικός Διαχείρισης και Ερμηνείας Περιβάλλοντος.

Η ως σήμερα εργασία της ομάδας περιέλαβε τα ακόλουθα:

•  Συγκέντρωση και μελέτη των προηγούμενων προτάσεων και σχεδίων για το Κτήμα Συγγρού και της σχετικής βιβλιογραφίας και νομοθεσίας.
•  Επισκέψεις στο Κτήμα Συγγρού και καταγραφή και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης.
•  Έναρξη καταγραφής της βλάστησης και διενέργεια εδαφικών αναλύσεων σε δυο εδαφοτομές στο δάσος.
•  Παραγωγή χαρτών με βάση ορθοφωτοχάρτες της περιοχής (με τη συνδρομή του Εργαστηρίου Εδαφολογίας του Τμήματος Αξιοποίησης Φυσικών Πόρων και Γεωργικής Μηχανικής του Γεωπονικού Παν/μίου.)
•  Συνεντεύξεις με εκπροσώπους τοπικών περιβαλλοντικών οργανώσεων και κινήσεων πολιτών και των τριών όμορων Δήμων.
•  Καταγραφή απόψεων των επισκεπτών του Κτήματος μέσω ερωτηματολογίου.
•  Συναντήσεις εργασίας για τη στοχοθέτηση και την εξασφάλιση της κοινής προσέγγισης για τη διαχείριση του Κτήματος ως συνόλου.

 

Β. ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ

Σκοπός του διαχειριστικού σχεδίου του Κτήματος Συγγρού είναι η διατήρηση και ενίσχυση της οικολογικής σημασίας του Κτήματος Συγγρού προς όφελος των πολιτών, μέσα από ρεαλιστικές και εφαρμόσιμες δράσεις και με σεβασμό στο κληροδότημα.

Παραδοχές:

•  Δασικές και γεωργικές εκτάσεις συναποτελούν το Κτήμα Συγγρού και συμβάλλουν στη βιοποικιλότητά του. Το Κτήμα πρέπει να προστατευτεί αποτελεσματικά ως σύνολο.
•  Το Κτήμα είναι ανοιχτό στο κοινό και έτσι πρέπει να παραμείνει. Πρέπει όμως να εφαρμοστούν μέτρα διαχείρισης επισκεπτών για την αποτελεσματική προστασία του.
•  Το ΙΓΕ είναι η μόνη υπεύθυνη διαχειριστική αρχή.
•  Το νομικό καθεστώς πρέπει να παραμείνει ως έχει ή να ενισχυθεί με σκοπό τη προστασία.

Γ. ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

•  Η αειφορική διαχείριση του δάσους με βάση τις αρχές της δασολογικής επιστήμης.
•  Η διατήρηση της φυσικότητας του δασικού τοπίου με γνώμονα βασικές αρχές αρχιτεκτονικής τοπίου, την ασφάλεια των επισκεπτών και την προστασία ολόκληρου του Κτήματος.
•  Η διατήρηση των γεωργικών δραστηριοτήτων στην υφιστάμενη έκταση.
•  Η βελτίωση της κατάστασης των καλλιεργειών.
•  Η προώθηση φιλοπεριβαλλοντικών γεωργικών μεθόδων (π.χ βιολογική γεωργία, εσταυλισμένη βιολογική κτηνοτροφία σε πολύ μικρή κλίμακα).
•  Η ελαχιστοποίηση και πρόληψη των αρνητικών επιπτώσεων της επισκεψιμότητας στο Κτήμα Συγγρού.
•  Η ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων από τη λειτουργία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, των αθλητικών εγκαταστάσεων και του θεάτρου των Αναβρύτων.
•  Η αποτελεσματική προστασία του Κτήματος από κάθε παράνομη ενέργεια.

Δ. ΤΑ ΘΕΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

•  Ύπαρξη ενός φυσικού δάσους σημαντικής οικολογικής αξίας στην Αθήνα, ευπρόσιτου στους πολίτες των γύρω περιοχών.
•  Φυσική αναγέννηση και τεχνητή αναδάσωση (που όμως δεν ήταν πάντα η ενδεικνυόμενη) σε μεγάλο μέρος του Κτήματος που κάηκε μετά την πυρκαγιά του 1981.
•  Ισχυρή νομική προστασία από το κληροδότημα και την ισχύουσα δασική νομοθεσία
•  Ενιαία διαχειριστική αρχή, το ΙΓΕ.
•  Ευαισθητοποιημένη τοπική κοινωνία.
•  Δραστήριες τοπικές οργανώσεις με σημαντικότατο έργο για την προστασία του Κτήματος.
•  Πολλοί και πιστοί εθελοντές που προσφέρουν εθελοντική εργασία.

Ε. ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

•  Έλλειψη συνολικής στρατηγικής στη διαχείριση του Κτήματος γενικά και του δασικού οικοσυστήματος ειδικότερα, σύμφωνα με τις επιταγές της δασικής νομοθεσίας. (π.χ. απουσία ολοκληρωμένου προγράμματος για τις φυτεύσεις και καλλιεργητικές επεμβάσεις).
•  Υψηλός κίνδυνος πυρκαγιάς λόγω συσσώρευσης δασικής βιομάζας και της ανεξέλεγκτης κίνησης επισκεπτών.
•  Διάβρωση και παράσυρση εδάφους στο δίκτυο των δρόμων και μονοπατιών εξαιτίας των ομβρίων υδάτων.
•  Προβληματική άρδευση και ύδρευση.
•  Παραβίαση της περίφραξης σε τουλάχιστον 12 σημεία και διάνοιξη παράνομων εισόδων.
•  Aδύνατος ο έλεγχος της εισόδου επισκεπτών και των χρήσεων του Κτήματος.
•  Ύψος και ποιότητα περίφραξης ποικίλει ανά περιοχή με αποτέλεσμα να μην είναι λειτουργική ούτε αισθητικά αποδεκτή.
•  Ηχορύπανση εξαιτίας της γειτνίασης με τη λεωφόρο Κηφισίας.
•  Προβλήματα στην κατάσταση των υφιστάμενων καλλιεργειών.
•  Υποβάθμιση των θερμοκηπίων και άλλων γεωργικών κτιρίων.
•  Εγκατάλειψη των ιστορικών αλλά και άλλων κτιρίων, κάποια από τα οποία συνιστούν κίνδυνο για την ασφάλεια των επισκεπτών (τόσο λόγω της κακής κατάστασής τους όσο και επειδή στεγάζουν περιστασιακά παράνομες δραστηριότητες).
•  Εγκατάλειψη και άλλων κατασκευών και βανδαλισμοί.
•  Προβληματική διαχείριση και αποκομιδή απορριμμάτων.
•  Υποβάθμιση που προκαλείται από τη ανεξέλεγκτη μαζική προσέλευση στις συναυλίες και τις αθλητικές εγκαταστάσεις.
•  Ανεπαρκής φύλαξη. Δεν υπάρχει καμία περιπολία μέσα στο δάσος.
•  Ανεξέλεγκτη πρόσβαση από τους πεζούς και καταστρατήγηση του ωράριου λειτουργίας του Κτήματος για το κοινό (από την ανατολή ως τη δύση του ηλίου).
•  Ανεξέλεγκτη είσοδος αυτοκινήτων και δικύκλων.
• Τέλος, σημαντικό πρόβλημα συνιστά η κατάθεση προτάσεων και σχεδίων για ανάρμοστη ανάπτυξη και έργα στο Κτήμα Συγγρού και το γειτονικό Κτήμα Καρέλα. Η απουσία αποδεκτού διαχειριστικού σχεδίου με σαφείς στόχους και κατευθύνσεις αφήνει περιθώρια για την κατάθεση τέτοιων σχεδίων και εμποδίζει την εγκαθίδρυση αποτελεσματικής και στιβαρής διαχείρισης.

Στ. ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ (ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΟΥ)

Οι ακόλουθες προτάσεις θα αποτελέσουν αντικείμενο περαιτέρω επεξεργασίας και εξειδίκευσης.

Στ.1. Διαχείριση του δάσους ανά τμήματα ανάλογα με τη δομή (ηλικία κ.λπ.) του κάθε τμήματος του οικοσυστήματος:

• Περιορισμένες παρεμβάσεις φυτοτεχνικού χαρακτήρα με στόχο την οικολογική και αισθητική βελτίωση του δάσους και την ενίσχυση της αντιπυρικής προστασίας.

• Ενίσχυση κατά θέσεις της δασικής βλάστησης με πλατύφυλλα, κυρίως, είδη για λόγους αισθητικούς, αντιπυρικής προστασίας αλλά και για τις ανάγκες της ορνιθοπανίδας.

• Αποκατάσταση των μπαζωμένων χώρων ώστε να ενσωματωθούν αρμονικά στο φυσικό τοπίο.

• Διατήρηση των υφιστάμενων εκτάσεων με φρύγανα και θάμνους.

• Διατήρηση των διακένων του δάσους για τη βελτίωση της σταθερότητας του οικοσυστήματος και την αύξηση της βιοποικιλότητας.

• Καλλιέργεια (όπου χρειάζεται) των πυκνοφυτειών που έχουν προέλθει από φυσική αναγέννηση για τη βελτίωση της υγείας του δάσους.

• Φύτευση φυτοφράχτη με πολλαπλές σειρές δένδρων στην πλευρά του Κτήματος που βρίσκεται κατά μήκος της λεωφόρου Κηφισίας για προστασία από το θόρυβο.

Στ.2. Πυροπροστασία:

• Συντήρηση και αποκατάσταση, όπου χρειάζεται, των πυροσβεστικών κρουνών.

• Διατήρηση των δρόμων σε τέτοια κατάσταση ώστε να είναι δυνατή η διέλευση των πυροσβεστικών οχημάτων και η διαφυγή σε περίπτωση εγκλωβισμού.

• Γενικοί καθαρισμοί του δάσους από σκουπίδια, σπασμένα γυαλιά, συσσωρευμένη βιομάζα.

• Εξειδίκευση της υπάρχουσας μελέτης πυροπροστασίας και προτάσεις για λήψη συγκεκριμένων μέτρων.

Στ.3. Διαχείριση ομβρίων υδάτων, άρδευση, ύδρευση

• Διάνοιξη αυλακιών αποστράγγισης κατά μήκος των δρόμων και παροχέτευση των νερών στο δίκτυο ομβρίων ή μέσα στο δάσος με σκοπό την ενίσχυση της φυσικής άρδευσής του.

• Διευθέτηση εισόδου εξωτερικών ομβρίων υδάτων στο βόρειο τμήμα του Κτήματος που δημιουργεί και το μεγαλύτερο πρόβλημα.

• Διερεύνηση της αποκατάστασης και λειτουργίας της λίμνης μπροστά στη Βίλλα Συγγρού ή κατασκευής νέας υπόγειας δεξαμενής στο ψηλότερο σημείο του Κτήματος για άρδευση και πυρόσβεση.

Στ.4. Διαχείριση των γεωργικών εκτάσεων και εκπαίδευση σε συναφή αντικείμενα

• Πρόγραμμα καλλιεργητικών εργασιών στις γεωργικές εκτάσεις για τη βελτίωση της υγείας και της απόδοσής τους (π.χ. περιποίηση προσβεβλημένων δένδρων, αντικατάσταση ξηρανθέντων, κλάδεμα των ελαιοδένδρων).

• Χρήση σύγχρονων «ελαφριών» γεωργικών μηχανημάτων που ελαχιστοποιούν τη συμπίεση του εδάφους και, κατά συνέπεια, την υποβάθμισή του.

• Εφαρμογή σύγχρονων φιλοπεριβαλλοντικών καλλιεργητικών μεθόδων, όπως αυτών βιολογικής γεωργίας και της ολοκληρωμένης διαχείρισης και σύγχρονων τενχικών όπως αυτή της επίστρωσης (mulching) που χρησιμοποιείται στη βιολογική γεωργία.

• Επιλογή των κατάλληλων καλλιεργειών και λιπάνσεων για τις υφιστάμενες καλλιέργειες του Κτήματος Συγγρού, μετά από αντίστοιχες εδαφολογικές αναλύσεις.

• Μελέτη άρδευσης των καλλιεργειών με την απαιτούμενη ποσότητα νερού και έλεγχος της ποιότητας του νερού.

• Διερεύνηση εγκατάστασης νέων καλλιεργειών (αρωματικών φυτών, κηπευτικών κ.α) στις υφιστάμενες γεωργικές εκτάσεις, η οποία θα εξασφάλιζε την μεγαλύτερη ποικιλία ειδών για την εκπαίδευση και εκμάθηση «καλών γεωργών».

• Διερεύνηση της δημιουργίας φυτωρίων (α) πιστοποιημένου βιολογικού γενετικού υλικού και (β) δασικών ειδών στις υφιστάμενες γεωργικές εκτάσεις.

• Διερεύνηση της επισκεψιμότητας του γεωργικού τμήματος σε σημεία με απόλυτη αυτονομία στην πρόσβαση, ώστε να μην επηρεάζει το υπόλοιπο οικοσύστημα.

• Ενημέρωση του κοινού για τα εκπαιδευτικά προγράμματα που προσφέρονται στο Κτήμα Συγγρού σε θέματα γεωργίας, κηπουρικής, κηποτεχνίας και συναφών αντικειμένων, ώστε να αναδειχθεί η επιθυμία της διαθέτιδος να χρησιμεύει το Κτήμα Συγγρού διαρκώς στη μόρφωση «καλών γεωργών και κηπουρών».

Στ.5. Διαχείριση επισκεπτών και επιπτώσεων από τις ποικίλες χρήσεις του Κτήματος. Πρόσβαση οχημάτων και πεζών, φύλαξη

• Επιλογή των εισόδων που θα παραμείνουν σε λειτουργία με κριτήρια ομοιόμορφης κατανομής στον χώρο, εξυπηρέτησης των πυροσβεστικών οχημάτων, κ.λπ. Διατηρούνται επιλεγμένες είσοδοι τροχοφόρων (μόνο πυροσβεστικών οχημάτων, αγροτικών οχημάτων και οχημάτων φύλαξης του Κτήματος) και οι υπόλοιπες είσοδοι διατηρούνται ως ανθρωποθυρίδες. Κατάργηση των εισόδων που δεν κρίνονται χρήσιμες και κλείσιμο των παράνομων ‘ιδιωτικών’ εισόδων.

• Τήρηση του ωραρίου λειτουργίας με κλείσιμο των εισόδων από τη δύση ως την ανατολή του ηλίου.

• Τοποθέτηση φυλάκων στις εισόδους με τη μεγαλύτερη χρήση, για έλεγχο της πρόσβασης των οχημάτων και ενημέρωση των επισκεπτών.

• Αποκατάσταση της περίφραξης, όπου και όπως χρειάζεται.

• Καθορισμός συστήματος περιπολιών και συστήματος αδειών πρόσβασης μόνο στα οχήματα που είναι απολύτως αναγκαίο να εισέρχονται στο Κτήμα.

• Σύνταξη Κανονισμού Λειτουργίας του Κτήματος και ανάρτηση σχετικής πινακίδας στις κύριες εισόδους.

Δίκτυο μονοπατιών και δρόμων.

• Συντήρηση του υπάρχοντος δικτύου μονοπατιών και του περιφερειακού δρόμου και διευθέτηση της κίνησης των επισκεπτών εντός των ορίων τους.

• Πρόβλεψη για την πρόσβαση από άτομα με ειδικές ανάγκες και για τα παιδικά καροτσάκια σε μέρος του οδικού δικτύου.

Διαχείριση απορριμμάτων.

• Τοποθέτηση ολιγάριθμων κάδων σε επιλεγμένα σημεία και αποκομιδή από απορριμματοφόρα των δήμων. Τακτικοί καθαρισμοί από συνεργεία του ΙΓΕ ή των Δήμων και έκτακτοι με τη βοήθεια εθελοντών.

Θέσεις ανάπαυσης.

• Διαμόρφωση ολιγάριθμων τέτοιων θέσεων με πεσμένους κορμούς και πέτρες κατά τρόπο που δε θα αλλοιώνει τον φυσικό χαρακτήρα του δάσους, ιδίως για την εξυπηρέτηση των ηλικιωμένων και ατόμων με προβλήματα κινητικότητας.

Ενημέρωση-ευαισθητοποίηση.

• Χαμηλότονη και διακριτική σήμανση στις κύριες εισόδους και σε επιλεγμένα σημεία στο Κτήμα για την ενημέρωση και τον προσανατολισμό του επισκέπτη.

• Ειδικό πρόγραμμα ευαισθητοποίησης για τα σχολεία και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα που βρίσκονται στο Κτήμα.

Διαχείριση επισκεπτών.

• Σύστημα καταγραφής δεδομένων για τους επισκέπτες (στατιστικά, επισκεψιμότητα, επιπτώσεις κ.λπ.) το οποίο θα αποτελεί τη βάση για τη λήψη κατάλληλων διαχειριστικών μέτρων.

• Διαχείριση των ομαδικών επισκέψεων με ραντεβού από την αρμόδια διαχειριστική αρχή (ΙΓΕ).

• Πρόταση για τον τρόπο λειτουργίας του θεάτρου Αναβρύτων ώστε οι εκδηλώσεις αναψυχής να μην προκαλούν περιβαλλοντική υποβάθμιση (ηχορύπανση, καταστροφή βλάστησης, συμπίεση εδάφους κ.λπ.).

Στ.6. Κτιριακή υποδομή

• Ακριβής προσδιορισμός της κατάστασης, χρήσης, και νομιμότητας των κτιρίων.

• Διατήρηση και αποκατάσταση των ιστορικών κτιρίων (Βίλλα Συγγρού και εκκλησία Αγ. Ανδρέα και άλλων κτιρίων που χρήζουν συντήρησης).

• Απομάκρυνση των κτιρίων που κρίνονται κατεδαφιστέα, παράνομα και άχρηστα.

• Προτάσεις για τη χρήση και λειτουργία των προς αποκατάσταση κτιρίων ώστε να μην περιπέσουν σε εγκατάλειψη, να εξυπηρετούν σκοπούς συμβατούς με το κληροδότημα και την ανάγκη για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των επισκεπτών.

 

Στ.7. Διαδικασία κατάρτισης, εφαρμογής και αναθεώρησης του διαχειριστικού σχεδίου

• Συνεργασία με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς που επιθυμούν να συμβάλουν στη σύνταξη του διαχειριστικού σχεδίου (συμπεριλαμβανομένου του ΙΓΕ και όλων των οργανώσεων που εργάζονται για την προστασία του Κτήματος).

• Πρόταση για την αποτελεσματική εφαρμογή του σχεδίου διαχείρισης (ανθρώπινοι και οικονομικοί πόροι που θα χρειαστούν) ώστε να το υλοποιήσει η αρμόδια διαχειριστική αρχή (ΙΓΕ).

• Οργάνωση της εθελοντικής εργασίας και επίβλεψή της από την αρμόδια διαχειριστική αρχή (ΙΓΕ).

• Καθορισμός της διαδικασίας αναθεώρησης του διαχειριστικού σχεδίου ανά 10ετία με τη συμβολή όλων των ενδιαφερόμενων μερών. Πρόταση για κατοχύρωση αυτής της διαδικασίας με πάγια νομική διάταξη. Διευκρινίζεται ότι οι διαδικασίες αυτές δεν αμφισβητούν τον ρόλο του ΙΓΕ ως της μόνης υπεύθυνης διαχειριστικής αρχής. Εξασφαλίζουν όμως την ενημέρωση και γνωμοδότηση εκ μέρους των ενδιαφερόμενων φορέων.

Παραδοτέα:

• Πλήρες σχέδιο διαχείρισης.

• Προδιαγραφές για την εκπόνηση των αναγκαίων ειδικών μελετών (π.χ. υδραυλιικές, συντήρησης κτιρίων, φωτισμού)

• Χάρτες με καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης και των προτεινόμενων δράσεων.

• Πλήρης τεκμηρίωση των προτάσεων με φωτογραφικό υλικό, σχέδια και βιβλιογραφία.

Οι επτά πληγές του κτήματος Συγγρού και μια λύση       

1.       Εγκατάλειψη δάσους

Το μεγάλης οικολογικής αξίας δάσος Συγγρού, χρίζει διαχείρισης για τη βελτίωσή του και την προστασία από την πυρκαγιά. Χρειάζεται κλαδέματα, καθαρισμούς, δενδροφυτεύσεις και ποτίσματα, με άλλα λόγια φροντίδα και συντήρηση.

2.       Εγκατάλειψη γεωργικών εκτάσεων

Οι καλλιεργούμενες εκτάσεις που άλλωστε αποτελούν το εργαλείο για την εφαρμογή του κληροδοτήματος, δηλαδή για την “μόρφωσιν καλών γεωργών και κηπουρών” είναι υποβαθμισμένες. Υπάρχει ανάγκη φροντίδας των καλλιεργειών και την υποδομής (θερμοκήπια) αλλά και προστασίας ενάντια σε προσπάθειες αλλαγής της χρήσης του.

3.       Εγκατάλειψη ιστορικών κτηρίων

Τα εξαιρετικής αρχιτεκτονικής κτήρια (κυρίως η έπαυλη Συγγρού και ο νεογοτθικού ρυθμού ιερός ναός του Αγίου Ανδρέα) δυστυχώς ρημάζουν. Έτσι, εκτός από τις αισθητικές επιπτώσεις, υπάρχει κίνδυνος για τους επισκέπτες.

4.       Ανεξέλεγκτες χρήσεις

Εκτός από τις επίσημες ανεπαρκώς ελεγχόμενες εισόδους, το κτήμα είναι διάτρητο από παράνομες ιδιωτικές πόρτες ανοιγμένες από τις αυλές πολυκατοικιών ή από άλλα σημεία των γύρω οδών. Έτσι, από πολλούς περίοικους το κτήμα Συγγρού αντιμετωπίζεται σαν προσωπική ιδιοκτησία, οπότε ο έλεγχος τον επισκεπτών και η χρήση του χώρου είναι ανεξέλεγκτη. Η ομάδα WWF Ελλάς έχει καταγράψει περιπτώσεις συλλογής ξυλείας για τζάκια και καλλιέργειες ζαρζαβατικών από ιδιώτες. Ούτε για τις επισκέψεις διαφόρων ομάδων υπάρχει προγραμματισμός ώστε να αποφευχθούν οι αρνητικές συνέπειες, ενώ τα δρώμενα στο θέατρο Αναβρύτων συχνά υπερβαίνουν τη φέρουσα ικανότητά του. Τέλος, η χρήση ή επέκταση των κτηρίων δεν είναι πάντοτε σύμφωνη με του όρους του κληροδοτήματος.

5.       Έλλειψη φύλαξης

Αυτή τη στιγμή υπάρχει φύλακας μόνο στη μια από τις επίσημες εισόδους του κτήματος. Επιπλέον, δεν γίνονται περιπολίες μέσα στο κτήμα, με στόχο τη μείωση του κινδύνου βανδαλισμών, παράνομης εισόδου αυτοκινήτων ή μηχανών και τον έγκαιρο εντοπισμό εστιών φωτιάς.

6.       Σκουπίδια από επισκέπτες αλλά και από χρήστες του χώρου (σχολεία, αθλητές κα). Στη κτήμα υπάρχουν ελάχιστοι κάδοι απορριμμάτων, ενώ δεν γίνεται τακτική αποκομιδή.

 

7.       Κίνδυνος πυρκαγιάς

Οργανωμένη πυροπροστασία δεν υπάρχει, αρκετοί πυροσβεστικοί κρουνοί δεν λειτουργούν και υπάρχουν διαλυμένες πυροσβεστικές φωλιές. Επιπλέον, υπάρχει έλλειψη μόνιμου προσωπικού στο πυροφυλάκιο.

Η λύση

Οι επτά πληγές του κτήματος Συγγρού πρέπει να αντιμετωπιστούν ολοκληρωμένα και με γνώμονα την προστασία της περιοχής και τον σεβασμό στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο προστασίας της. Υπάρχει δηλαδή επείγουσα ανάγκη σύνταξης ολοκληρωμένου σχεδίου διαχείρισης και υιοθέτησής του από το ΙΓΕ και ουσιαστικής στήριξής του από τους τρεις όμορους δήμους. Το σχέδιο διαχείρισης είναι το βασικό εργαλείο για τη συνεπή και μακροπρόθεσμη προστασία από την εγκατάλειψη, τις καταπατήσεις, τα διάφορα αναπτυξιακά σχέδια και την αλλαγή του χαρακτήρα του.

Το κλειδί όμως για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος είναι η σύμπνοια και η συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων και ομάδων. Σε πρώτη φάση και με τη βοήθεια τοπικών κινήσεων πολιτών αλλά και των πρώτων απαντήσεων στο ερωτηματολόγιο, το WWF Ελλάς κατέγραψε τις επτά πληγές του κτήματος Συγγρού. Καλούμε λοιπόν κάθε ενδιαφερόμενο σε συνεργασία, ώστε με την έγκριση του ΙΓΕ να προχωρήσουμε στην επεξεργασία των προτάσεων για ρεαλιστική αντιμετώπιση των προβλημάτων του κτήματος Συγγρού.

 

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤH WWF

Φίλοι της WWF

Αυτά που έγραψα στην εισαγωγή του πρώτου γράμματος είναι βασικές αρχές του αριστερού κινήματος πολλά χρόνια πριν εμείς γεννηθούμε. Η αξία τους έχει δοκιμαστεί στην πράξη πολλές φορές και δεν είναι εύκολο να αμφισβητηθούν. Τα παραδείγματα είναι πάρα πολλά για να τα ξεχνάμε.
Προσωπικά, ακολουθώ αυτές τις αρχές πολλά χρόνια πριν ιδρυθεί η WWF ή εμφανιστεί στην Ελλάδα και στον κόσμο ολόκληρο οποιαδήποτε υπαρκτή οικολογική οργάνωση. Και εξακολουθώ να τις ακολουθώ και σήμερα. Ποτέ δεν δέχτηκα να «εξαργυρώσω» την όποια ελάχιστη προσφορά μου ακολουθώντας κάποια «επαγγελματική» κομματική καριέρα. Και αρνήθηκα κατηγορηματικά να επενδύσω σε ευνοϊκές συγκυρίες για να «αναδειχθώ».
Οι αρχές αυτές ατόνησαν και έχασαν τη σημασία τους όταν τα παραδοσιακά αριστερά και κομμουνιστικά κόμματα έδωσαν τη θέση τους σε πιο σύγχρονες και ιδεολογικά πιο χαλαρές μορφές μαζικής οργάνωσης και δράσης.
Ιδιαίτερα στις ΜΚΟ και στις διάφορες οικολογικές οργανώσεις της χώρας μας, οι αρχές αυτές ποτέ δεν ήταν αποδεκτές. Τα οδυνηρά αποτελέσματα τα έχουμε όλοι δει στο παγκόσμιο κίνημα. Όλοι έχουμε δει προσωπικότητες π.χ. του Μάη του ’68, του παγκόσμιου οικολογικού κινήματος, του κινήματος ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ, να ξεπουλάνε κυριολεκτικά τη ζωή τους ολόκληρη κάτω από την πίεση των κοινωνικών εξελίξεων και τους πειρασμούς που έφερνε η δική τους πετυχημένη δράση και προσφορά.
Όλοι έχουμε δει και στην Ελλάδα την κατρακύλα που πήραν άνθρωποι και οργανώσεις που κάποτε ο ελληνικός λαός τους πίστευε μέχρι λατρείας. Και αυτή ακριβώς η χαλαρότητα και η εύκολη υποταγή στις πιέσεις είναι οι αιτίες που πολλά χρόνια κράτησα αποστάσεις από το οικολογικό κίνημα και οι αιτίες για τη δυσπιστία μου απέναντι στις ΜΚΟ γενικά.
Αυτά, όσον αφορά τις κατηγορίες για «άδικες επιθέσεις» που δεν τις ακούω για πρώτη φορά σήμερα. Αυτές είναι το αντίτιμο των πεποιθήσεων και της στάσης μου. Ξέρω πολύ καλά, κάθε φορά που θα ανοίξω το στόμα μου, ότι η απάντηση θα είναι, στερεότυπα και μονότονα, η γνωστή προσωπική επίθεση. Λες και έχει κάποια σημασία για το οποιοδήποτε οικολογικό κίνημα αν η μεγαλειότητά μου είμαι άσπονδος και ορκισμένος εχθρός κάθε οικολογικού κινήματος. Λες και τα αποφθέγματα τα δικά μου περίμενε όλος ο λαός για να καταδικάσει την οποιαδήποτε διεθνή οργάνωση.
Και όλα αυτά τα γενικόλογα δεν θα είχαν καμιά σημασία αν, όπως ζήτησα, είχα πάρει ξεκάθαρες απαντήσεις στις ερωτήσεις που έβαλα. Δεν έχει καμιά σημασία τελικά πόσο εκλεκτοί είναι οι επιστήμονες που ασχολήθηκαν με το δάσος Συγγρού. Ούτε έχουν σημασία στη συζήτησή μας οι πολύ καλές και σωστές, γενικές προτάσεις και απόψεις του μάστερ πλαν της δικής σας μελέτης. Αυτό που νομίζω καταλαβαίνει όλος ο κόσμος είναι η απορία που εκφράζεται στις «αθώες και σωστές» ερωτήσεις μου. Τι σόι συνεργασία και φιλία έχει – αν έχει – η WWF με τον Δήμαρχο Αμαρουσίου Π. Τζανίκο;  Με ποια συμφωνία και σκοπό κατέβηκαν σε κοινή συνέντευξη τύπου, που προπαγανδίστηκε και αναδείχτηκε από δημοσιεύματα; Και τελικά, τι σχέση μπορεί να έχει μια οργάνωση που ακολουθεί τις γνωστές και καταξιωμένες απόψεις για όλες τις δασικές εκτάσεις, με τους ανθρώπους που θέλουν να εφαρμόσουν το «μάστερ πλαν» της Derek Lovejoy Partnership;
Αυτό είναι το κρίσιμο σημείο. Αυτή είναι η αποφασιστική διαδικασία για να κριθεί η στάση όλων στο συγκεκριμένο ζήτημα. Και τα ερωτήματα απευθύνονται σε όλους και όχι μόνο στη WWF. Πιστεύω ότι όλα αυτά που έχουν ειπωθεί αφορούν όλους τους εμπλεκόμενους. Το περιοδικό «ΚΟΝΤΡΑ» που έδωσε αφορμή να αρχίσει αυτή η συζήτηση. Τους «Φίλους του Δάσους Συγγρού», που δεν μπορεί παρά να έχουν τη δική τους άποψη για όλα αυτά. Και βέβαια, τις δημοτικές αρχές των εμπλεκομένων δήμων, αλλά και τον πρώην δήμαρχο Π. Τζανίκο, που το όνομά του αναφέρεται σ’ αυτά τα κείμενα πιθανότατα χωρίς ο ίδιος να έχει την παραμικρή ιδέα. Αφορούν τέλος και τις σχέσεις της WWF με τον δικηγόρο που αναφέρεται να μίλησε για πάρα πολλά νομικά προβλήματα που πρέπει να «ξεπεραστούν».
Προσωπικά θα ήθελα πολύ να τον ρωτήσω τι είπε και πώς το είπε.
Θεωρώ ότι οι κρίσιμες ερωτήσεις μου δεν απαντήθηκαν με ξεκάθαρο και κάθετο τρόπο. Λυπάμαι γι’ αυτό.
Πρέπει να καταλάβουμε ότι όταν βγαίνουμε και μιλάμε δημόσια κρινόμαστε όλοι. Ο κόσμος που επισκέπτεται την zougla.gr, που ενδιαφέρεται για το περιβάλλον, για το πράσινο και τελικά για το δίκιο, διαβάζει, βλέπει και κρίνει. Η Ελλάδα δεν κατοικείται από ηλίθιους ή αδιάφορους. Οι πολίτες απαιτούν από τους οποιουσδήποτε που προτείνουν και προωθούν λύσεις στα περιβαλλοντικά προβλήματα να είναι ξεκάθαροι και κοφτοί στη στάση και στις ενέργειές τους. Κι αυτό είναι κάτι ακόμα που πρέπει να καταλάβουμε όλοι μας και να το ακολουθούμε στην πράξη.
Η φωτογραφία στην αρχή του κειμένου είναι από ένα αυθαίρετο κτίσμα των προσκόπων, που πήρα από την ιστοσελίδα:
http://www.dasosygrou.gr/cgi-bin/details.pl?keyvalue=109

Μ’ αυτήν θέλω να δείξω την καταστροφή που μπορεί να γίνει από «εκλεκτές» δυνάμεις της κοινωνίας μας, όταν πιστεύουν ότι δεν υπάρχει έλεγχος.

Πιο κάτω βάζω μια σειρά ιστοσελίδες με μεγάλο ενδιαφέρον για την υπόθεση που συζητάμε:

http://www.dasosygrou.gr/docs1/Master_plan.htm

http://www.dasosygrou.gr/docs1/Municipal_contracts.htm

http://www.dasosygrou.gr/docs1/Municipal_contract_history.htm

http://www.dasosygrou.gr/docs1/Scout_house.htm

http://www.dasosygrou.gr/cgi-bin/details.pl?keyvalue=102

http://www.dasosygrou.gr/articles/Haralambidis-bequest.htm

http://www.dasosygrou.gr/cgi-bin/details.pl?keyvalue=83

http://www.dasosygrou.gr/docs/Comment5.htm

http://www.dasosygrou.gr/cgi-bin/details.pl?keyvalue=93

http://www.dasosygrou.gr/images/1883map.jpg

http://www.dasosygrou.gr/images/2007google-Sygrou-fires.bmp

http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=12305&subid=2&pubid=833125&word=lamda

http://www.enet.gr/online/online_hprint?q=%D3%F5%E3%E3%F1%EF%FD&a=&id

http://www.dasosygrou.gr/docs1/Sygrou_intro.htm

Για μένα ήταν αρκετές για να βγάλω συμπεράσματα.
Ελπίζω να τις διαβάσουν όλοι.
Όσο αφορά εμένα, δεν νομίζω ότι χρειάζεται να σας κουράσω περισσότερο. Είπα τις απόψεις μου και δυστυχώς έλυσα τις απορίες μου.

 

Γιάννης Μπακόπουλος
Μαθηματικός – Φυσικός
http://cag.dat.demokritos.gr/
http://us.f577.mail.yahoo.com/ym/Compose?To=ybak@dat.demokritos.gr
http://us.f577.mail.yahoo.com/ym/Compose?To=yannisbakopoulos@yahoo.com