Επιμέλεια – Ρεπορτάζ: Αντώνης Ζήβας
Η Μαρία Καρυστιανού, παιδίατρος και Πρόεδρος του Σωματείου Συγγενών Θυμάτων Τεμπών, έχει μετατραπεί σε μια από τις πιο αναγνωρίσιμες φιγούρες στη δημόσια ζωή της χώρας.
Από την τραγωδία του Φεβρουαρίου 2023 στα Τέμπη, που στοίχισε τη ζωή σε 57 ανθρώπους —ανάμεσά τους και η 19χρονη κόρη της, Μάρθη—, η Καρυστιανού διεκδικεί ακούραστα δικαιοσύνη και λογοδοσία.
Σήμερα, πολλοί τη βλέπουν ως πιθανό πολιτικό πρόσωπο σε μια Ελλάδα κουρασμένη από τα σκάνδαλα και τη φθορά των Κομμάτων.
Σε εκτενή του ανάλυση το Politico, αναφέρει ότι η γιατρός που έχασε το παιδί της στα Τέμπη, έχει εξελιχθεί σε «απρόσμενη ηγετική μορφή» ενός κύματος αγανάκτησης κατά του πολιτικού κατεστημένου.
Πολίτες και αναλυτές μιλούν ήδη για την ανάγκη ενός «εξωσυστημικού» προσώπου που θα μπορούσε να ενώσει την κοινωνία απέναντι στη δυσπιστία προς τα Κόμματα και να εκφράσει μια νέα αρχή.
Η ίδια αποφεύγει να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει τις φήμες για πολιτικά σχέδια, αφήνοντας όμως να εννοηθεί πως «η χώρα χρειάζεται κάτι νέο».
«Η Ελλάδα έχει εκτροχιαστεί και παραμένει εκεί», δηλώνει με πικρία, συνδέοντας τη σιδηροδρομική τραγωδία με τη διαφθορά και την ατιμωρησία της πολιτικής τάξης.
«Δεν μπορώ να φανταστώ πώς θα συνεχίσουμε να ζούμε σε ένα τόσο διεφθαρμένο σύστημα. Η αλλαγή είναι κοινωνική ανάγκη, όχι πολιτική επιλογή».
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι, σε ένα πολιτικό τοπίο όπου η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας φθείρεται και η Αντιπολίτευση παραμένει κατακερματισμένη, ένα νέο πολιτικό κίνημα υπό την Καρυστιανού θα μπορούσε να προσελκύσει έως και 25% των ψηφοφόρων.
«Θέλω να δω κάτι καινούργιο — όπως και ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας», λέει χαρακτηριστικά.
Η τραγωδία των Τεμπών, η φονικότερη στην ιστορία του ελληνικού σιδηροδρόμου, εξακολουθεί να στοιχειώνει τη συλλογική μνήμη.
Δύο τρένα συγκρούστηκαν μετωπικά στην ίδια γραμμή, αποκαλύπτοντας ένα σύστημα εγκατάλειψης και διαφθοράς.
«Ήταν ένα έγκλημα του Κράτους», δηλώνει ο Πανεπιστημιακός Κώστας Ελευθερίου. «Οι υποσχέσεις για ασφάλεια ήταν ψεύτικες, και η Δικαιοσύνη καθυστερεί».
Η Κυβέρνηση κατηγορείται πως προσπάθησε να αποσιωπήσει τις ευθύνες, απορρίπτοντας μάλιστα αίτημα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για έρευνα κατά πρώην Υπουργών.
Η επίκληση της συνταγματικής ασυλίας για υπουργικά πρόσωπα προκάλεσε οργή. «Νιώθω ντροπή», δηλώνει η Καρυστιανού. «Αυτή η διάταξη έχει γίνει όπλο ατιμωρησίας στα χέρια των πολιτικών».
Το Σωματείο των Συγγενών οργανώνει συνεχώς διαμαρτυρίες, συναυλίες και δράσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Η Μαρία Καρυστιανού έχει γίνει σημείο αναφοράς για ένα ολόκληρο κοινωνικό κίνημα, ενώ δέχεται καθημερινά τηλεφωνήματα πολιτικών που τη «θέλουν στο πλευρό τους».
«Οι άνθρωποι ταυτίζονται με εκείνη, γιατί βλέπουν σε αυτήν το πρόσωπο της αδικίας», εξηγεί ο Ελευθερίου.
Στο μεταξύ, ο αγώνας των οικογενειών συνεχίζεται.
Ο Πάνος Ρούτσι, που έχασε τον γιο του στο δυστύχημα, έκανε απεργία πείνας 23 ημερών μπροστά από τη Βουλή, ζητώντας εκταφές θυμάτων για νέες εξετάσεις.
Κάθε βράδυ στις 11:18 μ.μ., την ώρα της σύγκρουσης, διαδηλωτές διαβάζουν τα ονόματα των νεκρών έξω από το Κοινοβούλιο — μια τελετή που η Κυβέρνηση επιχειρεί να περιορίσει με νέα τροπολογία.
«Οι συγγενείς των θυμάτων έχουν κερδίσει όχι μόνο το ηθικό, αλλά και το πολιτικό πλεονέκτημα απέναντι σε μια Κυβέρνηση που θεωρείται αναίσθητη», λέει ο αναλυτής Ιωάννης Κωνσταντινίδης.
Ωστόσο, προειδοποιεί: «Η ηθική υπεροχή δεν μεταφράζεται αυτόματα σε ψήφους».
Ο Υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης έσπευσε να σημειώσει πως, αν η Καρυστιανού επιλέξει τον πολιτικό δρόμο, «δεν θα έχει πια την ασυλία του πένθους».
«Τη σέβομαι ως μητέρα», είπε, «αλλά αν γίνει πολιτικός, θα είναι αντίπαλος».
Αναλυτές πάντως επισημαίνουν πως τα νέα Κόμματα στην Ελλάδα σπάνια επιβιώνουν.
«Η ανάγκη για νέες φωνές είναι πραγματική», λέει η πολιτική επιστήμονας Λαμπρινή Ρόρη. «Όμως κάθε νέο Κόμμα ξεκινά ήδη κουρασμένο. Το σύστημα το καταπίνει πριν προλάβει να αναπνεύσει».
Εν μέσω πολιτικής αστάθειας, η Ελλάδα βλέπει την εμφάνιση νέων «παικτών» δεξιά και αριστερά — από τον Αλέξη Τσίπρα έως τον Αντώνη Σαμαρά, που φλερτάρουν με την ιδέα ίδρυσης δικών τους σχηματισμών.
Σύμφωνα με δημοσκόπους, περίπου το 9% των ψηφοφόρων θα μπορούσε ενδεχομένως να στηρίξει ένα νέο Κόμμα υπό την ηγεσία του Σαμαρά, το οποίο αναμένεται να υιοθετήσει ατζέντα που δανείζεται σε μεγάλο βαθμό από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.
Κάποιοι φαντάζονται συνεργασίες· άλλοι, μια ακόμη διάψευση ελπίδων. Η Καρυστιανού προς το παρόν δεν μιλά. Αλλά κάθε της σιωπή μοιάζει με υπόσχεση.
