Η λέξη «βάρβαρος» είναι ελληνική. Η αυτοκρατορική Ρώμη την κληρονόμησε ως «barbarus».
Αρχικώς σήμαινε «ακατανόητη ομιλία», υποστηρίζει σε άρθρο του ο Pepe Escobar αναφέροντας ότι ο Όμηρος περιγράφει ως βαρβαρόφωνους εκείνους που δεν μιλούν ελληνικά ή τα μιλούν πολύ άσχημα.
Ο Αριστοφάνης ανέφερε ότι ο Γοργίας ήταν βάρβαρος επειδή μιλούσε μια διάλεκτο της Σικελίας.
Η βαβυλωνιακή-σουμεριακή λέξη «Barbaru» σήμαινε «ξένος».
Ήταν, λοιπόν, η γλώσσα που διαχωριζόταν σε βάρβαρη και ελληνική. Ο Θουκυδίδης πίστευε ότι ο Όμηρος δεν χρησιμοποιούσε τη λέξη «βάρβαροι» γιατί στην εποχή του οι Έλληνες «δεν είχαν ακόμη διαχωριστεί από άλλους λαούς έτσι ώστε να έχουν ένα κοινό όνομα και να εκφραστεί αυτή η αντίθεση».
Ωστόσο το θέμα είναι ξεκάθαρο: Η λέξη «βάρβαρος» ορίστηκε σε αντίθεση με τον Έλληνα.
Οι Έλληνες επινόησαν την έννοια των βαρβάρων μετά τις περσικές εισβολές από τον Δαρείο Α’ και τον Ξέρξη το 490 και το 480-479 π.Χ.
Άλλωστε έπρεπε να διαχωριστούν σαφώς από τους μη Έλληνες. Ο Αισχύλος τούς χαρακτηρίζει έτσι όταν έγραψε τους Πέρσες το 472 π.Χ. Αυτό ήταν το σημείο καμπής. Μετά από αυτό «βάρβαροι» ήταν όλοι εκείνοι που δεν ήταν Έλληνες – Πέρσες, Φοίνικες, Φρύγες…
Αυτός ο διαχωρισμός έγινε ακόμα πιο έντονος με το στοιχείο ότι οι βάρβαροι ήταν μοναρχικοί. Η Αθήνα, απόλυτα δημοκρατική, θεώρησε αυτό ως ισοδύναμο της δουλείας. Η Αθήνα εκτίμησε την «ελευθερία», κατά την οποία αναπτύχθηκαν ο αυτοέλεγχος, το θάρρος, η γενναιοδωρία.
Αντίθετα, οι βάρβαροι -και οι σκλάβοι- ήταν αφελείς, ασυνήθιστοι, παράλογοι, απείθαρχοι, δειλοί, εγωιστές, άπληστοι. Η ιστορία έχει δείξει ότι αυτή η κοσμοθεωρία όχι μόνο μετανάστευσε στη Ρώμη αλλά μέσω του Χριστιανισμού στο Βυζάντιο και μετά στην «ανώτερη» Δύση και τελικά στο υποτιθέμενο «τέλος της ιστορίας» της Δύσης, την «αυτοκρατορική» Αμερική.
Με όλα αυτά κατά νου, ορισμένες ερωτήσεις παραμένουν αναπάντητες:
Είναι όλοι οι βάρβαροι άγριοι, μη πολιτισμένοι, βίαιοι;
Ο «πολιτισμένος», σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί επίσης να θεωρηθεί βάρβαρος; Και πού είναι η Μπαρμπαριά σήμερα;
ΥΓ.: Ο Pepe Escobar είναι νομάδας γεωπολιτικός αναλυτής-συγγραφέας, λάτρης της μουσικής και των φυλών.
Γράφει στήλες/αναλύσεις για τους Asia Times, Sputnik, Counterpunch, Information Clearing House, TomDispatch, Al-Jazeera South China, Morning Post, RT και εμφανίζεται σε εκπομπές των RT και CCTV.
Σύνταξη Κ. Μπετινάκης
