Η ιατρική επιστήμη κάνει βήματα μπροστά και αναπτερώνει τις ελπίδες των ατόμων που αντιμετωπίζουν κινητικά προβλήματα.
Δύο τετραπληγικοί, μία γυναίκα και ένας άνδρας, οι οποίοι είναι παράλυτοι από τον λαιμό και κάτω, κατάφεραν, με τη σκέψη τους και μόνο, να κινήσουν έναν ρομποτικό βραχίονα και με τη βοήθειά του να πιάσουν διάφορα αντικείμενα, ακόμα και να πιουν καφέ.
Το επίτευγμα δημιουργεί ελπίδες ότι χάρη στη νέα τεχνολογία στο μέλλον οι παράλυτοι θα αποκτήσουν αυξημένες δυνατότητες αυτοεξυπηρέτησης. Θα χρειαστούν, ωστόσο, ακόμη αρκετά χρόνια, μέχρι η ελπιδοφόρα τεχνική να αξιοποιηθεί ευρέως.
Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον νευροεπιστήμονα καθηγητή Τζον Ντόναχιου, διευθυντή του Ινστιτούτου για τις Επιστήμες του Εγκεφάλου του πανεπιστημίου Μπράουν των Η.Π.Α., έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature».
Οι δύο ασθενείς, η 58χρονη Κάθι και ο 66χρονος Μπομπ, είχαν υποστεί σοβαρή εγκεφαλική βλάβη έπειτα από εγκεφαλικό επεισόδιο, με συνέπεια να μείνουν παράλυτοι από τετραπληγία και να μην μπορούν πια να μιλήσουν.
Οι νευροχειρουργοί εμφύτευσαν μία διάταξη 96 μικροσκοπικών ηλεκτροδίων, με συνολικό μέγεθος όσο μια παιδική ασπιρίνη, στον κινητικό φλοιό του εγκεφάλου των δύο παράλυτων εθελοντών, για να καταγράφουν τα νευρωνικά σήματα που αφορούσαν στην πρόθεση (σκέψη) των δύο ασθενών να κινηθούν.
Στη συνέχεια, ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής αποκωδικοποιεί μέσω ειδικών αλγόριθμων αυτά τα σήματα από τα εγκεφαλικά κύτταρα και τα μετατρέπει σε ψηφιακές εντολές, τις οποίες μπορεί να καταλάβει ένα ρομπότ, ώστε να εκτελέσει την αντίστοιχη κίνηση. Όσο πιο πολύπλοκη είναι η ζητούμενη κίνηση στον χώρο, τόσο πιο δύσκολη είναι η αποκωδικοποίηση της σκέψης του ασθενούς και η μετατροπή της σε ηλεκτρονική εντολή για το ρομπότ.
Η Κάθι, που είχε πάθει σοβαρό εγκεφαλικό πριν από 15 χρόνια, χρησιμοποίησε έναν ρομποτικό βραχίονα που βρισκόταν δίπλα της και με τη σκέψη της τον καθοδήγησε να πιάσει έναν θερμό με καφέ και να το φέρει ως τα χείλη της, όπου πλέον μπόρεσε να πιει τον καφέ με ένα καλαμάκι. Ήταν η πρώτη φορά έπειτα από 15 χρόνια που κατάφερε να κάνει κάτι μόνη της.
Τόσο η Κάθι όσο και ο Μπομπ δεν είχαν πάντα επιτυχία στις προσπάθειές τους. Το ποσοστό επιτυχίας στον έλεγχο του ρομποτικού βραχίονα ποίκιλλε από 21% (μία στις πέντε φορές) έως 62% (δύο στις τρεις φορές), ανάλογα και με το είδος του βραχίονα που χρησιμοποιούσαν οι ερευνητές (έναν που χρησιμοποιεί ο αμερικανικός στρατός και έναν γερμανικό). Η Κάθι π.χ. μπόρεσε να πιει καφέ τέσσερις από τις έξι φορές που προσπάθησε.
Το επίτευγμα εντάσσεται στο πλαίσιο μιας ευρύτερης κλινικής δοκιμής με την ονομασία BrainGate2. Οι ίδιοι ερευνητές πριν από έξι χρόνια είχαν παρουσιάσει την περίπτωση δύο άλλων ασθενών, οι οποίοι κατάφεραν να κινήσουν έναν κέρσορα σε μία οθόνη υπολογιστή μόνο με τις σκέψεις τους.
Οι επιστήμονες αισιοδοξούν ότι οι εδώ και χρόνια παράλυτοι, λόγω βλάβης στον εγκέφαλο ή τη σπονδυλική στήλη, στο μέλλον θα βοηθηθούν να επικοινωνούν και να εκτελούν διάφορες εργασίες μόνοι τους. Όπως όμως παραδέχθηκε ο Ντόναχιου, «οι κινήσεις προς το παρόν είναι πολύ αργές και ανακριβείς. Πρέπει να βελτιώσουμε τους αλγόριθμους αποκωδικοποίησης».
Το επόμενο βήμα θα είναι η απαλλαγή των ασθενών από τα σύρματα (ηλεκτρόδια) στον εγκέφαλό τους και ήδη αναπτύσσεται ένα ασύρματο σύστημα. Ο φιλόδοξος στόχος των επιστημόνων είναι να απαλλάξουν τους παράλυτους και από το ρομποτικό βραχίονα, ώστε τα αποκωδικοποιημένα σήματα από τον εγκέφαλο των ασθενών να πηγαίνουν απευθείας στους δικούς τους μυς, προκειμένου να ενεργοποιηθούν ξανά, ή έστω ο ασθενής να είναι σε θέση να ελέγχει τα δικά του προσθετικά άκρα.
