Ρεπορτάζ: Αντώνης Ζήβας
Το γύρο των social media κάνει τις τελευταίες ημέρες ένα εντυπωσιακό βίντεο που φέρεται να δείχνει την Αίτνα να εκρήγνυται, την ώρα που το ηφαίστειο είναι σκεπασμένο με χιόνι.
Η λεζάντα μιλά για ένα «once-in-a-lifetime spectacle» (σ.σ. θέαμα που συμβαίνει μόνο μία φορά) και το βίντεο καταγράφηκε στις 26 Δεκεμβρίου, παρουσιάζοντας μια εικόνα σχεδόν εξωπραγματική: βράχια και ηφαιστειακές πέτρες να εκτοξεύονται στον ουρανό πέφτοντας με δύναμη στο έδαφος.
Το φαινόμενο, ωστόσο, δεν είναι άγνωστο στη Σικελία. Η Αίτνα, είναι το πιο ενεργό ηφαίστειο της Ευρώπης, και βρίσκεται σε υψόμετρο όπου οι χιονοπτώσεις τον χειμώνα είναι συχνές, ακόμη και κατά τη διάρκεια της ηφαιστειακής δραστηριότητας. Στο παρελθόν, διεθνή πρακτορεία και επιστημονικοί φορείς έχουν καταγράψει επανειλημμένα εκρήξεις στην Αίτνα.
Αυτό που γεννά ερωτήματα δεν είναι τόσο το ίδιο το φαινόμενο, όσο το ίδιο το βίντεο, καθώς ζούμε πια στην εποχής της Τεχνητής Νοημοσύνης κι έχουμε δει πολλές φορές εξωπραγματικά βίντεο κατασκευασμένα από αυτή.
Η κίνηση της κάμερας όπως την χειρίζεται ανθρώπινο χέρι, το πολύ κοντινό πλάνο και η σχεδόν κινηματογραφική ατμόσφαιρα παραπέμπουν σε εκτεταμένη ψηφιακή επεξεργασία ή χρήση εργαλείων Τεχνητής Νοημοσύνης που ενισχύουν το κινηματογραφικό αποτέλεσμα της εικόνας.
Η αλήθεια είναι ότι μπήκαμε στον πειρασμό να ερευνήσουμε το βίντεο μέσω εργαλείων Τεχνητής Νοημοσύνης όπως το DetectVideo AI, που ελέγχουν για μοτίβα σύνθεσης και deepfake/AI υπογραφές και το αποτέλεσμα ήταν αρνητικό, δηλαδή ότι το βίντεο δεν είναι κατασκευασμένο και ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι το υλικό είναι πλήρως δημιουργημένο με Τεχνητή Νοημοσύνη, ωστόσο η εικόνα φαίνεται να έχει υποστεί σημαντική επεξεργασία.
Ειδικοί στον οπτικό έλεγχο περιεχομένου, επισημαίνουν ότι πολλά viral βίντεο φυσικών φαινομένων βασίζονται σε πραγματικές λήψεις, οι οποίες στη συνέχεια «αναβαθμίζονται» ψηφιακά για να ενισχυθεί η εντύπωση του σπάνιου ή του μοναδικού. Το αποτέλεσμα είναι εικόνες που, αν και δεν είναι ψεύτικες, απέχουν από την ρεαλιστική πραγματικότητα.
Σε κάθε περίπτωση, είτε πρόκειται για αυθεντική λήψη με ισχυρή επεξεργασία, είτε για μερικώς ενισχυμένο υλικό, το βίντεο είναι καταπληκτικά εντυπωσιακό και υπενθυμίζει τη μοναδική δυναμική της Αίτνας – ενός ηφαιστείου που συνεχίζει να προκαλεί δέος.
Με υψόμετρο που ξεπερνά τα 3.300 μέτρα, η Αίτνα δεσπόζει στην ανατολική Σικελία και παρακολουθείται 24 ώρες το 24ωρο λόγω των συχνών εκρήξεών της.
