Ομόφωνα εγκρίθηκε τα ξημερώματα του Σαββάτου από τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας ψήφισμα, το οποίο προβλέπει την καταστροφή του χημικού οπλοστασίου που διαθέτει η Συρία, μετέδωσε το βρετανικό τηλεοπτικό δίκτυο BBC.

Η είδηση έκανε τον γύρο του κόσμου, καθώς είναι η πρώτη φορά από τον Μάρτιο του 2011 και το ξέσπασμα του εμφυλίου πολέμου στην ασιατική χώρα που το Συμβούλιο Ασφαλείας συμφωνεί σ’ ένα ψήφισμα που περιορίζει τη δύναμη των στρατευμάτων του προέδρου, Bashar al-Assad. Τρεις φορές στο παρελθόν, Ρωσία και Κίνα είχαν ασκήσει το δικαίωμα της αρνησικυρίας (βέτο) σε σχέδια ψηφίσματος που είχαν παρουσιαστεί από χώρες της Δύσης.

Το ψήφισμα 2118 θεωρείται δεσμευτικό και καλεί τη Δαμασκό να καταστρέψει όλα τα χημικά όπλα που διαθέτει, χωρίς εξαιρέσεις. Σε αντίθετη περίπτωση θα υπάρξουν «συνέπειες», όπως προβλέπεται βάσει του Κεφαλαίου 7 της χάρτας του Ο.Η.Ε., το οποίο δίνει τη δικαιοδοσία στο Συμβούλιο Ασφαλείας να επιβάλει αποφάσεις του με οικονομικές κυρώσεις ή χρήση στρατιωτικής ισχύς. Προς αυτή την κατεύθυνση κινήθηκαν οι δηλώσεις τόσο του υπουργού Εξωτερικών των Η.Π.Α., John Kerry, όσο και του Ρώσου ομολόγου του, Sergei Lavrov. Ωστόσο, διεθνείς αναλυτές κρατούν «μικρό» καλάθι σε μια τέτοια εξέλιξη, καθώς θα χρειαζόταν νέο ψήφισμα, όπου Πεκίνο και Μόσχα διατηρούν πάντα το δικαίωμα να ασκήσουν βέτο.

Η συμφωνία επετεύχθη ύστερα από 2,5 ώρες συνεχών διαβουλεύσεων και αφού είχαν προηγηθεί διπλωματικές επαφές ανάμεσα σε Μόσχα και Ουάσινγκτον. Διεθνείς αναλυτές εστιάζουν την προσοχή στο γεγονός πως το Συμβούλιο Ασφαλείας δεν πήρε μια ξεκάθαρη θέση αναφορικά με το ποιος ευθύνεται για τη χρήση χημικών όπλων σε διάφορες τοποθεσίες της χώρας. Ουσιαστικά το κείμενο περιέχει δύο δεσμεύσεις:

α) καταστροφή όλων των αποθεμάτων χημικών όπλων
β) απεριόριστη πρόσβαση διεθνών εμπειρογνωμόνων στις στρατιωτικές εγκαταστάσεις


(Χάρτης με τις τοποθεσίες όπου έχει γίνει χρήση χημικών όπλων)

Βασικά στοιχεία για το χημικό οπλοστάσιο της Συρίας:

  • Περισσότεροι από 1.000 τόνοι χημικών ουσιών (ανάμεσά τους και νευροπαραλητικά αέρια) βρίσκονται σε αποθήκες ανά τη συριακή επικράτεια
  • Αεροσκάφη και βαλλιστικοί πύραυλοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για επιθέσεις με χημικά
  • Στις 14 Σεπτεμβρίου η Δαμασκός συμφώνησε να προσχωρήσει στη Σύμβαση για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων που υπεγράφη στις 13 Ιανουαρίου του 1993 στο Παρίσι και τέθηκε σε εφαρμογή στις 29 Απριλίου του 1997. Σύμφωνα με αυτήν, απαγορεύεται η κατασκευή, η αποθήκευση και η χρήση χημικών όπλων, ενώ δεν επιτρέπεται σε όσους την έχουν υπογράψει να βοηθούν τρίτη χώρα στην κατασκευή και χρήση τέτοιων όπλων

Νωρίτερα, έγινε γνωστό πως το εκτελεστικό συμβούλιο του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (OPCW), που είναι επιφορτισμένο με τη διαδικασία καταστροφής του χημικού οπλοστασίου της Συρίας, ενέκρινε έναν οδικό χάρτη για την καταστροφή των χημικών όπλων του καθεστώτος της Δαμασκού. Υπενθυμίζεται πως η ασιατική χώρα έχει συμφωνήσει να προσχωρήσει στη σύμβαση για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων στο πλαίσιο της πρόσφατης αμερικανορωσικής συμφωνίας της Γενεύης και προς αυτή την κατεύθυνση έχει ήδη παραδώσει αναλυτικό κατάλογο με το  χημικό της οπλοστάσιο.

Ικανοποίηση γενικού γραμματέα του Ο.Η.Ε.

Σε δηλώσεις του μετά την ολοκλήρωση της ψηφοφορίας, ο γενικός γραμματέας του Ο.Η.Ε. χαρακτήρισε «ιστορική» την απόφαση, ενώ δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει για την επιμονή του τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών, Sergei Lavrov.

«Απόψε, η διεθνής κοινότητα έκανε τη δουλειά της. Αυτό είναι το πρώτο σημάδι ελπίδας στη Συρία εδώ και αρκετό καιρό», σημείωσε, καλώντας την κυβέρνηση της Συρίας να προχωρήσει πιστά και χωρίς καμία καθυστέρηση στην εφαρμογή του ψηφίσματος.

Επιπλέον, δεν παρέλειψε να αναφέρει πως μια νέα ειρηνευτική διάσκεψη για τη Συρία, ευρέως γνωστή ως «Γενεύη 2» θα πραγματοποιηθεί μέσα στον Νοέμβριο. Στην πρώτη τέτοια απόπειρα το αποτέλεσμα ήταν απογοητευτικό, καθώς οι δυνάμεις της Αντιπολίτευσης δεν έδωσαν το παρόν, έχοντας νωρίτερα ζητήσει επανειλημμένα την παραίτηση του προέδρου Bashar al-Assad και την προκήρυξη εκλογών.

«Οι αντάρτες θα πρέπει να συμμορφωθούν»

Ο πρεσβευτής της Συρίας στον Ο.Η.Ε. σχολίασε μετά την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, πως το εν λόγω ψήφισμα καλύπτει σε μεγάλο βαθμό τις ανησυχίες της κυβέρνησης, ωστόσο θα πρέπει να γίνει δεκτό και να τηρηθεί και από τους αντάρτες, οι οποίοι υποστηρίζονται από διάφορες χώρες, μεταξύ των οποίων την Τουρκία, το Κατάρ και τη Σαουδική Αραβία.

«Οι αντάρτες θα πρέπει να συμμορφωθούν με το ψήφισμα 2118», δήλωσε ο Bashar Jaafari.

«Η κυβέρνηση της Δαμασκού δεσμεύεται πλήρως για την επίτευξη μιας ειρηνευτικής λύσης στη διαμάχη με τους αντάρτες στην προτεινόμενη ειρηνευτική διάσκεψη στη Γενεύη της Ελβετίας», πρόσθεσε.

«Η δύναμη της διπλωματίας»

Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, John Kerry, δεν θα μπορούσε να κρύψει την ικανοποίησή του για το περιεχόμενο του ψηφίσματος και για το γεγονός πως τόσο η Μόσχα όσο και το Πεκίνο συμφώνησαν με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας.

«Η διπλωματία μπορεί να είναι τόσο ισχυρή, που μπορεί με ειρηνικό τρόπο να αφοπλίζει τα χειρότερα πολεμικά όπλα. Το ψήφισμα επιδιώκει για πρώτη φορά να εξαλείψει εξ ολοκλήρου τα χημικά όπλα της Συρίας», σημείωσε.

Από την πλευρά του ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Sergei Lavrov, χαιρέτησε την απόφαση, υπογραμμίζοντας πως «η Μόσχα είναι πανέτοιμη να λάβει μέρος σε όλες τις επιχειρήσεις στη Συρία», αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο συμμετοχής και σε ενδεχόμενη χρήση στρατιωτικής ισχύς με βάση το περιεχόμενο του Κεφαλαίου 7 της χάρτας του Ο.Η.Ε.. Ωστόσο, φρόντισε να στείλει και ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς την Αντιπολίτευση της Συρίας, λέγοντας πως «το θέμα δεν βρίσκεται μόνο στους ώμους της Δαμασκού», καλώντας έτσι τις δυνάμεις που αντιτίθενται στον πρόεδρο Bashar al-Assad να συνεργαστούν για την πλήρη εφαρμογή της απόφασης.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, William Hague, χαρακτήρισε «κομβικό» το ψήφισμα, επιμένοντας ότι είναι απαραίτητη η άμεση εφαρμογή του.

«Αναγνωρίζει πως κάθε χρήση χημικών όπλων αποτελεί απειλή για την Ανθρωπότητα. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργεί έναν διεθνή “κανόνα”, ο οποίος είναι απαραίτητος στη σκιά των γεγονότων της 21ης Αυγούστου», σημείωσε.

«Το Συμβούλιο Ασφαλείας αξίζει τελικά το όνομά του», δήλωσε και ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Laurent Fabius, μετά την έγκριση του ψηφίσματος του Ο.Η.Ε. που υποχρεώνει τη Δαμασκό να καταστρέψει το χημικό οπλοστάσιό της. Πρόσθεσε όμως πως το συγκεκριμένο ψήφισμα «δεν θα σώσει από μόνο του τη Συρία».

Νωρίτερα, ο πρόεδρος των Η.Π.Α. ανέφερε πως μια συμφωνία ανάμεσα στα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας θα αποτελεί μια «τεράστια νίκη για τη διεθνή κοινότητα». Όλες οι προηγούμενες προσπάθειες για υιοθέτηση ψηφίσματος κατά της Δαμασκού έπεφταν πάνω στην κατηγορηματική άρνηση της Ρωσίας και της Κίνας, χώρες που αποτελούν παραδοσιακούς συμμάχους της Συρίας. Ειδικά η Ρωσία θεωρεί εξαιρετικά σημαντική τη διατήρηση ενός καλού κλίματος σε διπλωματικό επίπεδο με τη Δαμασκό, καθώς αντιμετωπίζει τη συγκεκριμένη χώρα ως ένα σταθερό σημείο αναφοράς της Μόσχας στην εξαιρετικά σημαντική, από γεωπολιτική άποψη, λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου.

Διαβάστε επίσης:
Συρία: Ανυποχώρητη η Μόσχα στα περί… στρατιωτικής επέμβασης, Πρώτη καταχώρηση: Κυριακή, 22 Σεπτεμβρίου 2013, 15:10
Κατάπαυση του πυρός, Πρώτη καταχώρηση: Πέμπτη, 19 Σεπτεμβρίου 2013, 21:38

Επιμέλεια: Μάριος Βελέντζας