Επιμέλεια: Γιάννα Μυράτ
Τη στιγμή που η πτήση 1282 της Alaska Airlines πλησίαζε τα 16.000 πόδια, μια έκρηξη αντήχησε στο αεροπλάνο όταν ένα κομμάτι του αεροσκάφους σκίστηκε. Η ορμή του αέρα καθώς η καμπίνα αποσυμπιέστηκε άρπαξε τα κινητά τηλέφωνα από τα χέρια – ένα iPhone βρέθηκε πεσμένο κάτω – κι ένας έφηβος που καθόταν κοντά στην πόρτα έμεινε χωρίς πουκάμισο.
«Το πουκάμισό του απορροφήθηκε από το σώμα του όταν το πάνελ έσκασε λόγω της πίεσης και ήταν η ζώνη ασφαλείας που τον κράτησε στη θέση του και του έσωσε τη ζωή», είπε ένας επιβάτης στο Associated Press.
Οι συνέπειες του να είσαι χωρίς ζώνη σε μια τέτοια στιγμή είναι αδιανόητες, αλλά υπάρχει μια ομάδα επιβατών που δεν απαιτείται να φορούν ζώνη ασφαλείας κατά την απογείωση στις ΗΠΑ: τα βρέφη κάτω των δύο ετών.
Η ασφάλεια των βρεφών είναι μια περίεργη ιδιορρυθμία των αεροπορικών κανονισμών. Στις ΗΠΑ, η Ομοσπονδιακή Αρχή Αεροπορίας (FAA) δεν απαιτεί από βρέφη κάτω των δύο ετών να έχουν τη δική τους θέση, επιτρέποντάς τους να κρατούνται στην αγκαλιά ενός γονέα χωρίς ζώνη. Οι αρχές αεροπορίας στον Καναδά και την Ιαπωνία ακολουθούν το παράδειγμα της FAA, αλλά η Υπηρεσία Ασφάλειας της Αεροπορίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EASA) και η Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας του Ηνωμένου Βασιλείου (CAA) ακολουθούν διαφορετική προσέγγιση, απαιτώντας τα βρέφη που κρατούνται στην αγκαλιά, να πρέπει να στερεώνονται με μια πρόσθετη ζώνη ασφαλείας που δένει γύρω από την κοιλιά τους και συνδέεται με τον γονέα κατά την απογείωση και την προσγείωση. Αυτό μπορεί να ακούγεται πιο ασφαλές, αλλά οι ίδιες ζώνες απαγορεύονται στις ΗΠΑ και τον Καναδά με το σκεπτικό ότι είναι πιο επικίνδυνες σε περίπτωση σύγκρουσης.
Αν και η FAA δεν απαιτεί καθίσματα για βρέφη, τα συνιστά. «Το ασφαλέστερο μέρος για ένα παιδί κάτω των δύο ετών είναι ένα εγκεκριμένο σύστημα ή συσκευή παιδικού καθίσματος, όχι η αγκαλιά ενός ενήλικα», δήλωσε η εκπρόσωπος της FAA, Mina Kaji, σε ένα email. Το περιστατικό της Alaska Airlines το περασμένο Σαββατοκύριακο αναζωπυρώνει επιχειρήματα σχετικά με το εάν αυτή η πολιτική πρέπει να αλλάξει.
Γιατί δεν απαιτείται η τοποθέτηση θέσεων για βρέφη; Επειδή είναι λίγο δαπανηρό και το κόστος κρίνεται ότι υπερβαίνει τα οφέλη. «Αυτός είναι λίγο πρακτικός συμβιβασμός – ένα ξεχωριστό κάθισμα θα χρειαζόταν επίσης ένα παιδικό κάθισμα για να μεταφερθεί, και αυτό θα πρέπει να εγκριθεί για χρήση σε αεροσκάφος», λέει ο Graham Braithwaite, καθηγητής ασφάλειας και διερεύνησης ατυχημάτων στο Πανεπιστήμιο Cranfield στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Για την FAA, υπάρχει ένας πολύ συγκεκριμένος λόγος. «Για κάθε κανόνα, η FAA υποχρεούται νομικά να διεξάγει ανάλυση κόστους-οφέλους για να δείξει ότι τα οφέλη της πρότασης υπερβαίνουν το κόστος», δήλωσε ο Kaji, ο εκπρόσωπος της FAA.
Το κόστος της επιβολής της τοποθέτησης σε συστήματα συγκράτησης παιδιών (CRS) – βιομηχανική γλώσσα για ένα εγκεκριμένο κάθισμα αυτοκινήτου που μπορεί να προστεθεί σε ένα κανονικό κάθισμα – δεν μετριέται μόνο οικονομικά, αλλά και, κάπως απροσδόκητα, από περίπτωση θανάτου: Η μοντελοποίηση και η ακαδημαϊκή έρευνα της FAA δείχνει ότι, τουλάχιστον στις ΗΠΑ, η απαίτηση από τις οικογένειες να αγοράσουν εισιτήριο για βρέφη δύο ετών και κάτω θα ωθούσε ορισμένους να οδηγούν αντί να πετούν, με αποτέλεσμα την αύξηση των συνολικών θανάτων από τα μέσα μεταφοράς.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο κίνδυνος θανάτου σε ένα εμπορικό αεροσκάφος για οποιονδήποτε, συμπεριλαμβανομένων των βρεφών που κρατούνται στην αγκαλιά, παραμένει εξαιρετικά χαμηλός.
«Τα ατυχήματα με εμπορικά αεροσκάφη εξακολουθούν να είναι εξαιρετικά σπάνια και η υλικοτεχνική υποστήριξη της ύπαρξης βρεφών σε συγκεκριμένες θέσεις, με την εγκατάσταση ενός CRS για κάθε πτήση, μπορεί να υπερτερεί των πτυχών ασφάλειας», σημειώνει η Sarah Barry, αναπληρώτρια επικεφαλής της Σχολής Αεροπορίας και Ασφάλειας στο Buckinghamshire New University στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ωστόσο η ανάλυση κόστους-οφέλους της FAA δεν έπεισε όλους. Πέρυσι, η Ένωση Αεροσυνοδών ζήτησε αλλαγή στον κανόνα και απαίτηση για θέση για όλους τους επιβάτες, όπως έκαναν τις τελευταίες τρεις δεκαετίες.
Αυτή η εκστρατεία πυροδοτήθηκε εν μέρει από τη συντριβή της πτήσης 232 της United Airlines το 1989, στην οποία σκοτώθηκαν 112 επιβάτες από τους 296 που επέβαιναν στο πλοίο. Τα συστήματα του αεροσκάφους σταμάτησαν στον αέρα και, μπροστά σε μια επικείμενη προσγείωση συντριβής, οι αεροσυνοδοί είπαν στους γονείς των μωρών που κρατούσαν αγκαλιά να τα τοποθετήσουν στο έδαφος ανάμεσα στα πόδια τους, τυλιγμένα σε κουβέρτες και να τα κρατήσουν όσο καλύτερα μπορούσαν. Από τα τέσσερα βρέφη που κρατήθηκαν στην πτήση, τρία τραυματίστηκαν και ένα —ο 22 μηνών Evan Tsao— πέθανε από εισπνοή καπνού αφού γλίστρησε στο πίσω μέρος του σκάφους.
Το επόμενο έτος, το NTSB πρόσθεσε θέσεις για βρέφη στη λίστα της FAA με τις πιο επιθυμητές βελτιώσεις ασφάλειας, αλλά το αίτημα αφαιρέθηκε το 2006, αφού η μοντελοποίηση της FAA έδειξε ότι η αγορά αυτού του επιπλέον εισιτηρίου θα παρακινούσε το 20 τοις εκατό των οικογενειών να οδηγούν αντί να πετούν – ιδιαίτερα εκείνων με τους πιο περιορισμένους προϋπολογισμούς – και με τη σειρά τους να οδηγούν σε αύξηση των θανάτων από τροχαία ατυχήματα.
Αυτή η πεποίθηση υποστηρίχθηκε από ακαδημαϊκή έρευνα το 2002 που έδειξε ότι η αλλαγή πολιτικής θα προκαλούσε μια μικρή αύξηση στους θανάτους, ακόμη και αν μόλις το 5 τοις εκατό των οικογενειών επέλεγε να βγει στο δρόμο. Επιπλέον, η μελέτη διαπίστωσε ότι το κόστος της ρύθμισης ανά θάνατο που αποφεύγεται θα ήταν περίπου 1,3 δισεκατομμύρια δολάρια εκείνη τη στιγμή και θεωρήθηκε από τους ερευνητές «κακή χρήση των κοινωνικών πόρων».
Οι ερευνητές παραδέχτηκαν ότι υπήρχαν περιορισμοί στην μελέτη, καθώς δεν σκέφτηκαν τι θα συνέβαινε εάν οι θέσεις ήταν δωρεάν ή εάν οι αεροπορικές εταιρείες έδιναν απλώς κενές, απούλητες θέσεις στους γονείς αλλάζοντας τις ρυθμίσεις των θέσεων.
Φυσικά, υπάρχουν περισσότερα για την ασφάλεια των πτήσεων εκτός από τους θανάτους, κυρίως τραυματισμοί λόγω αναταράξεων. Στις ΗΠΑ, κανείς δεν έχει πεθάνει από αναταράξεις σε εμπορικό αεροσκάφος από το 2009, αν και υπήρξαν 146 σοβαροί τραυματισμοί συνήθως από μέλη του πληρώματος και όχι από επιβάτες.
Οι ερευνητές προτείνουν ότι τα πιο συνηθισμένα ατυχήματα θα μπορούσαν να μειωθούν με την απαγόρευση των νεότερων επιβατών στα καθίσματα του διαδρόμου έναντι των καθισμάτων στα παράθυρα, αποφεύγοντας εγκαύματα από ζεστά ροφήματα που περνούν από πάνω τους, χτυπήματα άκρων από καρότσια που τσουλούν στους διαδρόμους, και τραυματισμοί κεφαλιών από αποσκευές που πέφτουν από τα ντουλάπια – ενώ επίσης θα βοηθούσε τα παιδιά να μην είναι ανήσυχα χαζεύοντας τη θέα.
Οι ζώνες αγκαλιάς που ευνοούνται στην Ευρώπη μπορεί να επιτρέψουν τα βρέφη να ξεγλιστρήσουν από τους γονιούς που κοιμούνται, ακόμα τα συγκρατημένα βρέφη μπορεί να υποστούν σοβαρούς τραυματισμούς στο στομάχι από την πίεση της ζώνης. Ένα γιλέκο που κουμπώνει ένα μωρό στη ζώνη ασφαλείας ενός γονέα έχει εγκριθεί από την FAA για ταξίδια σε υψόμετρα, αλλά δεν λύνει αυτό το τελευταίο πρόβλημα.
Η αλλαγή του σχεδιασμού των καθισμάτων για την καλύτερη υποδοχή των βρεφών ή η ανάπτυξη καλύτερων τρόπων για να τα κρατάτε σε περίπτωση σύγκρουσης είναι πιθανές λύσεις, αλλά οι νέες τεχνολογίες χρειάζονται χρόνο για ανάπτυξη και έγκριση—και αυτό συμβαίνει αργά στην αεροπορία.
Προς το παρόν, μια είναι η υπάρχουσα λύση: Τοποθετήστε τα βρέφη κάτω των δύο ετών σε δική τους θέση στο αεροπλάνο, συγκρατημένα από ένα εγκεκριμένο κάθισμα αυτοκινήτου — μια λύση που υποστηρίζει η FAA. Οι ρυθμιστικές αρχές που δεν είναι πρόθυμες να επιβάλουν το ζήτημα θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν αυτήν την πρώτη συμπεριφορά για την ασφάλεια μεταξύ των επιβατών πιέζοντας την αεροπορική βιομηχανία να προσφέρει μεγάλες εκπτώσεις στις θέσεις για μικρότερα παιδιά.
Με πληροφορίες από WIRED
