Η πυρκαγιά που ξέσπασε τις πρώτες πρωινές ώρες στο κτηριακό συγκρότημα του σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας οφειλόταν σε βλήμα η τροχιά του οποίου προήλθε από την πλευρά όπου βρίσκονταν οι δυνάμεις προσβολής της Ρωσίας. Αυτό ανακοίνωσε ο Ραφαέλ Μαριάνο Γκρόσι, της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας.
Η έκρηξη του συγκεκριμένου βλήματος προκάλεσε πυρκαγιά σε κτήριο εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων του πυρηνικού συγκροτήματος και όχι σε επίμαχες μονάδες. Η προσωρινή εκεχειρία που αμέσως ίσχυσε επέτρεψε στις πυροσβεστικές δυνάμεις και στην πολιτική προστασία της Ουκρανίας να σβήσουν τη φωτιά.
Στις 2:30 τη νύχτα ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας έγραψε στο Twitter ότι ο ρωσικός στρατός χτυπά από όλες τις πλευρές τον σταθμό, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει πυρκαγιά και κάλεσε για άμεση εκεχειρία, προκειμένου να μπορέσουν οι πυροσβέστες να θέσουν υπό έλεγχο τη φωτιά.
Λίγο μετά, οι ουκρανικές υπηρεσίες ανακοίνωσαν ότι η ραδιενέργεια βρίσκεται μέσα στα κανονικά όρια και η φωτιά καίει σε σημείο εκτός του εργοστασίου.
Στις 2:26 αποσυνδέθηκε η τρίτη μονάδα του εργοστασίου, αφήνοντας μόνο έναν από τους συνολικά έξι αντιδραστήρες να λειτουργούν.
Τα νέα ήταν αρκετά για να τρομάξουν τις αγορές, με τα ασιατικά χρηματιστήρια να πέφτουν και το πετρέλαιο να εκτινάσσεται.
Ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Μπεν Γουάλας, εκμεταλλευόμενος το κλίμα ανησυχίας, παρενέβη άμεσα δηλώνοντας ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν παίζει με τη φωτιά με το να πραγματοποιεί επίθεση εναντίον πυρηνικού εργοστασίου στη Νοτιοανατολική Ουκρανία, ενώ τον κάλεσε να σταματήσει να στοχοποιεί τέτοιες τοποθεσίες.
Από το πρωί της Παρασκευής έχει καταστεί σαφές πως το σύνολο του πυρηνικού συγκροτήματος βρίσκεται υπό τον πλήρη στρατιωτικό έλεγχο των ρωσικών δυνάμεων.
Επίσης είναι σαφές πως δεν διαπιστώθηκε καμία διαρροή ραδιενέργειας.
Το πυρηνικό εργοστάσιο της Ζαπορίζια κατασκευάστηκε ανάμεσα στο 1984 και το 1995, είναι το μεγαλύτερο στην Ευρώπη και το ένατο μεγαλύτερο στον κόσμο. Έχει έξι αντιδραστήρες, που ο καθένας παράγει ενέργεια 950MW, με συνολική παραγωγή 5.700MW. Πρόκειται για ενέργεια αρκετή για να τροφοδοτήσει περίπου 4 εκατ. σπίτια.
Σε κανονικές εποχές, καλύπτει το ένα πέμπτο των αναγκών της Ουκρανίας σε ρεύμα, καθώς ευθύνεται για τη μισή από τη συνολική παραγωγή πυρηνικής ενέργειας στη χώρα.
Επισημαίνεται ότι η μονάδα της Ζαπορίζια είναι διαφορετικού -ασφαλέστερου- τύπου από εκείνη του Τσέρνομπιλ, όπου και σημειώθηκε η χειρότερη πυρηνική καταστροφή στον κόσμο, το 1986.
Οι πιθανότητες έκρηξης ή διαρροής ραδιενέργειας είναι χαμηλές, λέει ο Tony Irwin, καθηγητής του Australian National University που λειτουργούσε πυρηνικά εργοστάσια στη Βρετανία για 30 χρόνια, σύμφωνα με τον Guardian.
Οι αντιδραστήρες προστατεύονται από μεγάλες τσιμεντένιες κατασκευές και έχουν ενσωματωμένα συστήματα πυρόσβεσης.
«Προφανώς, δεν είναι καλή ιδέα εάν αρχίσεις να ρίχνεις μεγάλους πυραύλους στους αντιδραστήρες», τόνισε. Όμως, εξήγησε ότι αυτού του τύπου οι αντιδραστήρες (PWR – pressurised water reactor) είναι ασφαλέστεροι γιατί έχουν διπλό κύκλωμα. «Το νερό που ψύχει τον αντιδραστήρα βρίσκεται σε διαφορετικό κύκλωμα από εκείνο που τροφοδοτεί την ενέργεια στην τουρμπίνα και προς τα έξω», επισημαίνει ο ειδικός επιστήμονας.
Επιπλέον, αυτοί οι αντιδραστήρες έχουν και εφεδρικό σύστημα ψύξης για έκτακτες ανάγκες.
