Πολεμικό κλίμα επικρατεί στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εξαιτίας της στάσης που τηρούν οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης απέναντι στις χώρες της Ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, λόγω της κρίσης χρέους.

Μόλις λίγα εικοσιτετράωρα μετά την ανακοίνωση της Standard & Poor’s, η οποία επιχείρησε να αποκαθηλώσει την πρόταση της Γαλλίας για εθελοντική συμμετοχή των ιδιωτών στο νέο πακέτο στήριξης της ελληνικής οικονομίας, τονίζοντας ότι η Ελλάδα εισέρχεται σε καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας, ο οίκος Moody’s υποβάθμισε την Τετάρτη κατά τέσσερις βαθμίδες στην κατηγορία «junk» (σκουπίδια) και την πιστοληπτική ικανότητα της Πορτογαλίας.

Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι τα επιτόκια δανεισμού για τις δύο χώρες να ξεπερνούν το 12%. Μάλιστα, μετά και τη χθεσινή υποβάθμιση της Πορτογαλίας, το spread των δεκαετών ομολόγων της χώρας εκτοξεύθηκε κατά 200 μονάδες βάσης.

Η Ε.Ε. δείχνει τα δόντια της στους κερδοσκόπους

Αυτή ήταν και η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της ευρωπαϊκής οργής. Σε έντονο ύφος, ο επίτροπος της Ε.Ε., Michel Barnier, χαρακτήρισε απαράδεκτη τη στάση των οίκων και προειδοποίησε ότι, εάν συνεχίσουν να παραβιάζουν τους κανόνες της Ένωσης, τότε δεν αποκλείεται η Ευρωπαϊκή Εποπτική Αρχή να προχωρήσει στην αφαίρεση των αδειών τους.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Κομισιόν, Jose Manuel Barroso, χαρακτήρισε την ενέργεια της Moody’s ως «κίνηση που εκπέμπει κερδοσκοπία στις αγορές», ενώ, την ίδια ώρα, ο εκπρόσωπος του Ευρωπαίου επιτρόπου Olli Rehn, Amadeu Altafaje, επεσήμανε: «Η υποβάθμιση της Πορτογαλίας δεν είναι μόνο αμφισβητήσιμη, αλλά βασίζεται και σε τελείως υποθετικά σενάρια, που δεν συμβαδίζουν με τα όσα εφαρμόζονται. Αυτή η κίνηση φέρνει εκ νέου στο προσκήνιο την καταλληλότητα της συμπεριφοράς των οίκων αξιολόγησης».

Στο ίδιο μήκος κύματος και με παρόντα τον Ευάγγελο Βενιζέλο στο Βερολίνο, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Wolfgang Schäuble, αποκάλεσε απαράδεκτη την υποβάθμιση του αξιόχρεου της Πορτογαλίας, ζητώντας μέτρα, «ώστε να σπάσει», όπως είπε, «το ολιγοπώλιο των οίκων αξιολόγησης».
Από ελληνικής πλευράς, ο υπουργός Εξωτερικών, Σταύρος Λαμπρινίδης, χαρακτήρισε «παράνοια» τις κινήσεις των οίκων.

Το ευρωομόλογο κερδίζει έδαφος

Την ώρα που ο πόλεμος ανάμεσα στην Ε.Ε. και το «τρίπτυχο» Fitch, Moody’s, Standard & Poor’s κορυφώνεται, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, δια στόματος Jean-Claude Trichet, δηλώνει αποφασισμένη να συνεχίσει να δέχεται ως ενέχυρα τους ελληνικούς κρατικούς τίτλους, ακόμη και στην περίπτωση που ενδεχομένως θα υπάρξει αξιολόγηση «επιλεκτικής χρεοκοπίας» από όλους τους οίκους.

Με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα, το σχέδιο της Γαλλίας για την εθελοντική συμμετοχή των ιδιωτών στο πακέτο στήριξης της ελληνικής οικονομίας φαίνεται ότι μάλλον αποδυναμώνεται. Σχεδόν ταυτόχρονα επανέρχεται δυναμικά στο τραπέζι το γερμανικό σχέδιο της 6ης Ιουνίου, όταν το Βερολίνο είχε προτείνει την ανταλλαγή μέρους του ελληνικού χρέους με νέα ομόλογα, τα οποία θα αγοράσουν οικειοθελώς και οι ιδιώτες πιστωτές της Ελλάδας, δηλαδή οι τράπεζες, τα ασφαλιστικά και τα συνταξιοδοτικά ταμεία.

Όπως εκτιμούν οικονομικοί αναλυτές, η καθιέρωση ενός «ευρωομολόγου», αν και θεωρείται ύστατο όπλο απέναντι στην αντιμετώπιση της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους, που ήδη πλήττει αρκετές από τις χώρες της Ευρωζώνης, εκλαμβάνεται ως ένα ιδιαίτερα αποτελεσματικό μέσο, ικανό να ανακόψει την κερδοσκοπική μανία που επιδεικνύουν οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης εις βάρος της Ε.Ε..

Με άλλα λόγια, το ευρωομόλογο δεν είναι τίποτε άλλο παρά η καθιέρωση ενός μηχανισμού αγοράς ομολόγων από χώρες-μέλη της Ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν εκτεταμένη κρίση χρέους (Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία), ώστε αυτομάτως να μετακυλύεται το χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής των χρεών τους.

Για πρώτη φορά, την Τετάρτη, ο Olli Rehn παραδέχθηκε ότι εφεξής είναι επιτακτική η ανάγκη σύναψης ενός ευρωομολόγου, προκείμενου να μπει ένα ισχυρό ανάχωμα στη σπέκουλα των οίκων και παράλληλα να αποτραπεί η εξάπλωση της δημοσιονομικής κρίσης και στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης των 27.

Σημειώνεται, τέλος, ότι το συγκεκριμένο αίτημα έχει υποβληθεί από την ελληνική κυβέρνηση εδώ και τουλάχιστον έναν χρόνο.