Στην Ευρώπη συγκρούονται δύο διαφορετικές αντιλήψεις για τη δημοκρατία πιστεύει ο Γύργκεν Νάιερ, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο της Φραγκφούρτης.
Η ελληνική κρίση βγάζει στην επιφάνεια τις βασικές διαφορές που υπάρχουν στην πρόσληψη της δημοκρατίας, όπως γίνεται αντιληπτή στην Ευρώπη.
Υπάρχει η κλασική εκδοχή, όπου η δημοκρατία ταυτίζεται με τη λαϊκή κυριαρχία. Αυτή παρατηρείται στην Ελλάδα, όπου πρυτανεύει η άποψη ότι μια κοινωνία μπορεί σε δημοκρατικές εκλογές να αποφασίσει για την τύχη της.
Περιορισμός της αυτονομίας
«Αλλά πρόκειται για μια αντίληψη της δημοκρατίας η οποία στην σημερινή Ευρώπη είναι πολύ δύσκολα υλοποιήσιμη», υποστηρίζει ο γερμανός καθηγητής Γύργκεν Νάιερ.
«Στην Ευρώπη συνυπάρχουν πολλές παράλληλες κοινωνίες που διαπλέκονται γύρω από ένα κοινό θεσμικό σύστημα. Το ερώτημα δεν είναι μόνο εάν οι Έλληνες μπορούν ή πρέπει να πληρώσουν τα χρέη τους, αλλά πολύ περισσότερο, εάν η ελληνική κοινωνία είναι έτοιμη να συμπράξει σε μια τέτοια Ευρώπη».
Ο γερμανός πολιτικός επιστήμων υποστηρίζει ότι σε μια τέτοια Ευρώπη οι κοινωνίες δεν αποφασίζουν αυτόνομα. Οι Γερμανοί, οι Γάλλοι, οι Έλληνες δεν αποφασίζουν μόνοι τους, αλλά λαμβάνουν υπόψη τους κοινά αποδεκτούς κανόνες, κι αυτό περιορίζει πολύ την εθνική κυριαρχία. Και υποστηρίζει ότι η ελληνική κρίση δεν αποτελεί κίνδυνο για το ευρωπαϊκό σύστημα, αλλά αποκαλύπτει το διαφορετικό τρόπο κατανόησης, που ούτως ή άλλως προϋπήρχε. «Δεν ζούμε σε μια εθνοκεντρική κοινοβουλευτική δημοκρατία. Ζούμε στην πραγματικότητα σε ένα πολυεπίπεδο σύστημα αλληλεξάρτησης. Και σε αυτό το σύστημα βρίσκονται σε κρίση τόσο τα κοινοβούλια, όσο και η ιδέα της λαϊκής κυριαρχίας».
Ο κοινοβουλευτισμός σε κρίση
Μέσα σε ένα τέτοιο σκηνικό αλληλεξάρτησης ποια μπορεί να είναι η εξέλιξη των θεσμών και των φορέων λήψης αποφάσεων πάντα μέσα σε δημοκρατικό πλαίσιο; «Το ερώτημα καταρχήν είναι αν οι λαοί θέλουν να ανακτήσουν την κυριαρχία τους», απαντά ο Γύργκεν Νάιερ. «Εάν το επιθυμούν, σημαίνει απομάκρυνση από τους κοινούς ευρωπαϊκούς κανόνες. Εάν οι 28 κοινωνίες θέλουν να αποφασίζουν μόνες τους για κανόνες, αυτό έρχεται σε σύγκρουση με την ιδέα των κοινών κανόνων. Υπάρχουν εναλλακτικές. Επιθυμεί κανείς το δρόμο των ομόσπονδων κρατών, όπου θα αντιμετωπίζει κανείς την Ελλάδα, όπως το Μεκλεμβούργο Παλατινάτο, συνδεδεμένη δηλαδή στον ορό της βοήθειας; Θέλει μια Ευρώπη των ισχυρών εθνικών κρατών; Ή ένα τρίτο δρόμο»;
Σε κάθε περίπτωση ο γερμανός πολιτικός επιστήμων πιστεύει ότι διαμορφώνεται ευρεία συναίνεση υπέρ της ενίσχυσης του κοινοβουλευτισμού είτε των εθνικών κοινοβουλίων είτε του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με ένα πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι ότι πολλά κράτη μέλη δεν θέλουν αυτήν την περαιτέρω ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, διότι θα σήμαινε ότι οι ισχυρές χώρες θα κυριαρχούσαν σε βάρος των μικρότερων.
Αλλαγή πορείας εντός του ευρώ
Όλο και πιο έντονες γίνονται οι συζητήσεις στα γερμανικά ΜΜΕ για το μέλλον της Ελλάδας εντός ή εκτός της ευρωζώνης. Ο γερμανός οικονομολόγος Ρούντολφ Χίκελ τάσσεται κατά του Grexit και της λιτότητας.
Σε συνέντευξη στο δημόσιο ραδιόφωνο WDR μίλησε για την πορεία της χώρας τα τελευταία χρόνια, αλλά και για το μέλλον της: «Στις διαπραγματεύσεις θα πρέπει να καταλάβουν όλοι οι συμμετέχοντες, ειδικά οι τρεις θεσμοί, αλλά και η γερμανική κυβέρνηση, ότι η μέχρι σήμερα πολιτική λιτότητας απέτυχε παντελώς. Η κατάρρευση της οικονομίας, η αύξηση της ανεργίας και της φτώχειας στην Ελλάδα θα έπρεπε να θέτουν εν αμφιβόλω την επιβολή κάποιων κανόνων περικοπών. Για να βγει η Ελλάδα από την κρίση δεν θα πρέπει να επικεντρωθούμε τόσο σε μεμονωμένους κανόνες, όσο σε μία γενικότερη αλλαγή ρότας».
Προϋποθέσεις για νέες διαπραγματεύσεις
Ο Ρούντολφ Χίκελ επισημαίνει δύο βασικά μέτρα που κατά τη γνώμη του θα έπρεπε να ληφθούν: «Υπάρχουν δύο άμεσα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για να μπορούν να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις.
Το πρώτο είναι να γεμίσουν και πάλι τα ελληνικά ATM με χρήματα. Το δεύτερο μέτρο «εμπιστοσύνης» είναι ένα άμεσο πρόγραμμα ανθρωπιστικής βοήθειας, που θα βρει εφαρμογή προ πάντων στον τομέα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης».
Επιπλέον ο οικονομολόγος κλήθηκε να απαντήσει στην άποψη του συνάδελφου του, Χανς Βέρνερ Ζιν, ο οποίος υποστηρίζει ότι η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ και η επαναφορά της δραχμής θα αποτελούσαν μια καλύτερη λύση για τη χώρα.
«Ο συνάδελφος επιχειρηματολογεί, λέγοντας ότι θα γινόταν υποτίμηση της δραχμής, θα γινόταν δηλαδή ένα πολύ φθηνό νόμισμα και αυτό θα ήταν θετικό για τον τομέα των εξαγωγών στην Ελλάδα γιατί εάν ας πούμε εξάγει στη Γερμανία θα πληρώνεται σε ευρώ και αυτά τα χρήματα θα είναι πολύ περισσότερα σε δραχμές. Όμως κάνει λάθος σε ένα πολύ βασικό σημείο: πέρα από τον τουρισμό δεν υπάρχουν εξαγωγές στην Ελλάδα. Ο τομέας των εξαγωγών είναι εξασθενημένος, πρέπει να ενισχυθεί. Αν ενισχυθεί τότε θα μπορούσε να ισχύσει το επιχείρημα του συναδέλφου».
Πηγή: Deutsche Welle
Σύνταξη: Κ. Μπετινάκης
