Επιμέλεια: Κάτια Χριστίδου
Ο Μπιόρν Αντρέσεν, ο Σουηδός ηθοποιός που σφράγισε ανεξίτηλα τη μνήμη του παγκόσμιου κινηματογράφου με τον ρόλο του Τάτζιο στον «Θάνατο στη Βενετία» του Λουκίνο Βισκόντι, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 70 ετών.
Ήταν μόλις 15 ετών όταν ο Ιταλός δημιουργός τον επέλεξε για να ενσαρκώσει την απόλυτη ενσάρκωση της ομορφιάς – ένα αγόρι-σύμβολο, την εμμονή ενός μεσήλικα καλλιτέχνη μέσα στη μαγευτική, αλλά παρακμιακή, Βενετία. Η ταινία, βασισμένη στο αριστούργημα του Τόμας Μαν, τον έκανε διάσημο μέσα σε μια νύχτα. Όμως, πίσω από τη λάμψη του κινηματογραφικού φακού, η εμπειρία εκείνη έκρυβε σκοτεινές σκιές.
Ο ίδιος ο Βισκόντι τον είχε αποκαλέσει τότε «το πιο όμορφο αγόρι στον κόσμο» — ένας τίτλος που έγινε ταυτόχρονα ευλογία και κατάρα. «Ένιωθα σαν εξωτικό ζώο μέσα σε κλουβί», είχε πει αργότερα ο Αντρέσεν στη Guardian, περιγράφοντας πόσο ασφυκτικά ένιωσε μέσα στην εικόνα που οι άλλοι είχαν πλάσει γι’ αυτόν. Το 2021, μιλώντας ξανά για εκείνα τα χρόνια, είχε παραδεχθεί ότι η εμπειρία στον «Θάνατο στη Βενετία» τον σημάδεψε βαθιά: «Η αναγνωρισιμότητα ήρθε, αλλά με κόστος που δεν ήμουν έτοιμος να πληρώσω».
Ο θάνατός του ανακοινώθηκε την Κυριακή από τους Κρίστιαν Πέτρι και Κριστίνα Λίντστρομ, τους συν-σκηνοθέτες του ντοκιμαντέρ «The Most Beautiful Boy in the World» (2021), μια ταινία-εξομολόγηση που έφερε ξανά στο φως τη σιωπηλή του τραγωδία.
Γεννημένος στη Στοκχόλμη το 1955, ο Μπιόρν μεγάλωσε μέσα στην απώλεια. Η μητέρα του αυτοκτόνησε όταν εκείνος ήταν δέκα ετών, κι έτσι τον ανέλαβε η γιαγιά του — η γυναίκα που, όπως είχε αποκαλύψει ο ίδιος, τον ώθησε προς την υποκριτική «για να υπάρχει ένας διάσημος στην οικογένεια».
Η φήμη ήρθε γρήγορα, αλλά χωρίς προστασία. Ο Βισκόντι τον είχε οδηγήσει, μόλις στα 16 του, σε ένα γκέι νυχτερινό κέντρο στη Βενετία, συνοδευόμενο από μια ομάδα ανδρών. «Ένιωθα τρομερά άβολα», είχε πει. «Ήξερα ότι δεν μπορούσα να αντιδράσω – θα ήταν κοινωνική αυτοκτονία. Ήταν όμως μόνο η αρχή».
Αργότερα δεν δίστασε να μιλήσει με σκληρά λόγια για τον σκηνοθέτη του: «Αν ζούσε σήμερα, θα του έλεγα να πάει να γ@@@εί. Δεν νοιαζόταν για τα συναισθήματά μου. Ήταν ένα πολιτιστικό αρπακτικό που θα θυσίαζε οποιονδήποτε για τη δουλειά του».
Μετά την ταινία, ο Αντρέσεν ταξίδεψε στην Ιαπωνία, όπου γνώρισε φρενίτιδα λατρείας. Έγινε ποπ σταρ, μοντέλο, διαφημιστικό πρόσωπο. «Ήταν σαν τους Beatles στην Αμερική», είχε πει χαμογελώντας πικρά. «Υστερία».
Κι όμως, κάτω από τη λάμψη, ο Μπιόρν Αντρέσεν κουβαλούσε πάντα εκείνο το παιδί της Στοκχόλμης – όμορφο, χαρισματικό, αλλά πληγωμένο. Ένα αγόρι που έγινε σύμβολο της ομορφιάς, χωρίς ποτέ να του επιτραπεί να είναι απλώς άνθρωπος.
Με πληροφορίες από Guardian
