«Πρόκειται για μια παγκόσμια ιστορία αγάπης» αναφέρει ο πολυβραβευμένος και πολυδιάστατος Γάλλος σκηνοθέτης Φρανσουά Οζόν για τη νέα του ταινία «Καλοκαίρι του ’85». Ένα νοσταλγικό και ταυτόχρονα σκοτεινό δράμα, επενδυμένο μουσικά με τους ήχους των Bananarama, των Cure και του Ροντ Στιούαρτ, το οποίο συμμετέχει στο διαγωνιστικό τμήμα του 21ου Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου της Αθήνας (6-14/4), ενώ αναμένεται να βγει στις ελληνικές αίθουσες το καλοκαίρι.

Η ταινία που βασίζεται στο μυθιστόρημα «Dance on my Grave» του Έινταν Τσέιμπερς, είχε συμπεριληφθεί στην επίσημη επιλογή του περσινού φεστιβάλ των Καννών το οποίο ακυρώθηκε λόγω πανδημίας. Διαδραματίζεται στις ακτές της Νορμανδίας και πραγματεύεται τον έρωτα που αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια των διακοπών, ανάμεσα στον ρομαντικό, αλλά παράλληλα, παθιασμένο με τον θάνατο Αλέξ (Φελίξ Λεφέβμπρ) και τον ελαφρώς μεγαλύτερο, Νταβίντ (Μπενζαμέν Βουαζέν), που θέλει να ζει τα πάντα με ταχύτητα, η σχέση των οποίων θα πάρει μια απροσδόκητη επικίνδυνη τροπή.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Ο αγαπημένος και στο ελληνικό κοινό Φρανσουά Οζόν δηλώνει ότι το «Καλοκαίρι του ’85» είναι πρωτίστως μια πανανθρώπινη ιστορία αγάπης πέρα από μια γκέι ιστορία αγάπης. «Πιστεύω ότι αυτή ήταν η ιδέα της ταινίας. Νομίζω ότι η χημεία ανάμεσα στους δύο χαρακτήρες είναι τόσο έντονη, ώστε ο καθένας μπορεί να ταυτιστεί με αυτούς. Το φιλμ κυκλοφόρησε τον περασμένο Ιούλιο στη Γαλλία και μπορώ να πω ότι ήταν μια πολύ πετυχημένη νεανική ταινία. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση που ήρθαν πολλά κορίτσια να τη δουν και τους άρεσε πολύ. Νομίζω ότι η νέα γενιά είναι πολύ ανοιχτόμυαλη και δεν υπάρχει θέμα γκέι ή στρέιτ. Το θέμα είναι η αγάπη και ο τρόπος που τους συγκίνησε η ιστορία».

Το 1985 ήσασταν 17 χρόνων. Τι θυμάστε από εκείνη την εποχή; Ήταν και για εσάς εξίσου καθοριστική όσο και για τους ήρωες της ταινίας σας;

Ήταν η ανακάλυψη της ζωής. Τότε συμβαίνουν όλες οι πρωτιές, ανακαλύπτεις πολλά πράγματα. Είσαι πολύ ρομαντικός και απογοητεύεσαι, καθώς συνειδητοποιείς ότι η αγάπη δεν ήταν αυτό που ονειρευόσουν. Όλοι ονειρευόμαστε την πριγκίπισσα ή τον πρίγκιπα του παραμυθιού και τελικά καταλαβαίνουμε ότι δεν υπάρχει. Αυτό που ζούσα το ’85 ήταν πολύ κοντά σ’ αυτά που λέει το βιβλίο του Έινταν Τσέιμπερς. Πιστεύω ότι το βιβλίο ήταν μπροστά από την εποχή του. Το διάβασα το ’85 και με συγκίνησε πολύ η πλοκή, γιατί αναγνώρισα τον εαυτό μου στον χαρακτήρα του Άλεξ.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Το «Καλοκαίρι του ’85» είναι η 19η ταινία σας, ωστόσο παρ’ ολίγο να ήταν και η πρώτη.

Αυτό ήταν το όνειρό μου, πριν καν γίνω σκηνοθέτης. Συνειδητοποίησα όμως ότι ήθελα πρώτα να γίνω θεατής αυτής της ταινίας. Όταν πρωτοδιάβασα το βιβλίο με έναν τρόπο με καθόρισε, έπρεπε όμως να περιμένω ώσπου να το μεταφέρω στο σινεμά. Ονειρευόμουν να τη γυρίσει ένας Αμερικανός σκηνοθέτης όπως ο Ρομπ Ράινερ. Ήθελα να δω την ταινία, δεν ήθελα να τη γυρίσω, ίσως επειδή παραήταν κοντά σ’ εμένα. Έπρεπε να περάσουν 35 χρόνια για να αποφασίσω να την κάνω. Η προηγούμενη ταινία μου, το «By the Grace of God» («Θέλημα Θεού») ήταν πολύ δυνατή και με δυσκόλεψε πολύ. Είχαμε όμως πολλά προβλήματα βεβαίως λόγω του θέματος. Ήθελα να επιστρέψω σε κάτι ελαφρύ και νοσταλγικό. Έτσι, ξαναδιάβασα το βιβλίο και είπα: «Τώρα ήρθε η ώρα να τη γυρίσω».

Η ταινία είχε συμπεριληφθεί στις επιλογές του φεστιβάλ των Καννών. Σκεφτήκατε ποτέ να συνεργαστείτε με streaming πλατφόρμες ή θέλατε να τη δει το κοινό απευθείας στη μεγάλη οθόνη;

Έχουμε πολλές προτάσεις, αλλά εγώ πιστεύω στους κινηματογράφους. Γύρισα την ταινία σε φιλμ 16 mm και ήταν σημαντικό για μένα να την ανακαλύψει το κοινό στη μεγάλη οθόνη. Λατρεύω τις κινηματογραφικές αίθουσες. Φυσικά, υπήρχε και η πιθανότητα να βγει η ταινία μέσα από αυτές τις πλατφόρμες, αλλά νομίζω ότι είναι σημαντικό να θεωρούμε το σινεμά ακόμα ζωντανό. Αλλιώς αυτό θα σήμαινε το τέλος του. Ήδη βλέπουμε ότι η νέα γενιά δεν βλέπει πλέον ταινίες, μόνο σε τηλέφωνα, σε τάμπλετ ή σε υπολογιστές. Εγώ ανακάλυψα τις ταινίες στη μεγάλη οθόνη και ήταν τρομερή εμπειρία. Γι’ αυτό θέλω να συνεχίσω την εμπειρία των κινηματογράφων. Αυτή τη στιγμή, αρνούμαι να πάω σε πλατφόρμες. Κάποια μέρα ίσως να μην έχω επιλογή, αν δεν βρίσκουμε αρκετά χρήματα. Ελπίζω όμως να τελειώσουμε σύντομα με τον κορωνοϊό και να ξανανοίξουν οι αίθουσες στη Γαλλία και σε όλο τον κόσμο.

Έχουμε κλείσει ήδη ένα χρόνο από το πρώτο lockdown. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου αναγκαστήκαμε να «επαναπροσδιορίσουμε» τη σχέση μας με τις τέχνες και τον πολιτισμό γενικά. Πιστεύετε ότι αυτό είναι κάτι προσωρινό ή ότι η πανδημία θα επηρεάσει μακροπρόθεσμα τη σχέση μας με τις τέχνες;

Δεν ξέρω, είναι δύσκολο ερώτημα αυτό. Ελπίζω πως όχι. Ελπίζω η έλλειψη του πολιτισμού να κάνει τον κόσμο να επιστρέψει πιο δυναμικά στις αίθουσες, στις συναυλίες, σε όλα. Γιατί όλες οι κυβερνήσεις λένε ότι αυτό που έχει σημασία είναι το φαγητό και να πηγαίνεις για ψώνια, αλλά δεν σκέφτονται τις πνευματικές ανάγκες, την ανάγκη για πολιτισμό. Στη Γαλλία έγινε μεγάλο σκάνδαλο, γιατί οι βιβλιοθήκες δεν θεωρήθηκαν χρήσιμες για τον κόσμο. Και όλοι οι διανοούμενοι είπαν: «Χρειαζόμαστε τα βιβλία! Μην κλείσετε τις βιβλιοθήκες!» Τελικά οι βιβλιοθήκες άνοιξαν και η κατάσταση περιπλέχτηκε. Ξέρουμε ότι ο συνωστισμός μπορεί να μεταδώσει τον κορωνοϊό. Ελπίζω στα τέλη του Μαΐου να μπορέσουν να ξανανοίξουν οι αίθουσες.

Πρόσφατα πολλά θέατρα και πολιτιστικοί χώροι στη Γαλλία καταλήφθηκαν σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Τι γνώμη έχετε γι’ αυτές τις κινήσεις;

Τις καταλαβαίνω, γιατί δεν υπάρχει πολιτικό όραμα για τον πολιτισμό. Είναι πολύ σημαντικό. Ο κόσμος μιλάει διαρκώς για την οικονομία, αλλά ο πολιτισμός είναι επίσης σημαντικός. Και ο πολιτισμός είναι μέρος της οικονομίας ιδίως στη Γαλλία. Ο κινηματογράφος έχει μεγάλη δύναμη, φέρνει πολλά χρήματα. Βεβαίως, υπάρχει πολλή βοήθεια από το κράτος για τους ανθρώπους, τους ηθοποιούς, τις αίθουσες. Θα θέλαμε όμως να δούμε ένα όραμα, μια πρόνοια από τους πολιτικούς μας για το τι θα γίνει, τι θα κάνουμε. Πολλοί καλλιτέχνες έχουν αρχίσει να νιώθουν εγκαταλελειμμένοι. Ο κόσμος έχει εκνευρισμό. Καμιά φορά δεν καταλαβαίνω την πολιτική. Χρειάζεται όραμα για τον πολιτισμό, θα έπρεπε να είναι πολύ εύκολο να δώσεις λίγη ελπίδα, αυτό θέλει ο κόσμος. Και η πολιτική έχει σχέση με την ελπίδα, με το όραμα, με τις προοπτικές για το μέλλον. Κι αυτοί δεν λένε τίποτα, αδιαφορούν. Μόνο για οικονομία μιλάνε. Καταλαβαίνουμε όμως μέσα από την παγκόσμια κατάσταση ότι η οικονομία δεν θα έπρεπε να είναι το πρώτο μέλημα της πολιτικής. Είναι ο παλιός κόσμος και νομίζω ότι πρέπει να αλλάξει. Το ελπίζω.

Βιώνετε την εποχή της πανδημίας ως μία δυστοπική κατάσταση;

Ναι, αν και εγώ δεν σταμάτησα να δουλεύω μέσα στην πανδημία. Γύρισα δύο ταινίες, έκανα το μοντάζ, μπορούσα ακόμα να δουλέψω. Φυσικά, είναι παράξενη περίοδος, αλλά η ζωή συνεχίζεται και όταν είσαι δημιουργός είναι σημαντικό να συνεχίζεις να δημιουργείς. Είναι δύσκολο να δημιουργήσεις για το παρόν, είναι ευκολότερο για το παρελθόν. Όλες μου οι καινούργιες ταινίες θα είναι για το παρελθόν, γιατί δεν θέλουμε να μιλάμε για όσα συμβαίνουν σήμερα. Η πραγματικότητα είναι αρκετή. Θέλουμε λίγη μυθοπλασία.

Ποιες είναι οι κύριες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει ένας καλλιτέχνης μέσα στην πανδημία;

Το να κάνει τέχνη. Ως καλλιτέχνης, ως σκηνοθέτης στη Γαλλία μπορώ ακόμα να γυρίζω ταινίες, αλλά αυτές οι ταινίες δεν κυκλοφορούν. Αυτό είναι το πρόβλημα. Υπάρχουν κάπου εκατό γαλλικές ταινίες έτοιμες να κυκλοφορήσουν, οπότε πρέπει να περιμένουμε. Κι αυτό είναι θλιβερό, γιατί δεν υπάρχει πια σύνδεση με το κοινό. Ο μόνος τρόπος να έχεις κοινό είναι να πας στις πλατφόρμες, αλλά έτσι νιώθεις ότι πουλάς την ψυχή σου στον διάβολο την ίδια στιγμή. Οπότε αυτή είναι η πρόκληση για πολλούς σκηνοθέτες.

Έχετε μια μακριά και επιτυχημένη πορεία στο σινεμά. Με ποιους τρόπους έχει ωφελήσει η τέχνη τη ζωή σας;

Ήταν ο μόνος τρόπος για να επιβιώσω. Ήμουν πολύ τυχερός που ανακάλυψα στα νιάτα μου ότι ήθελα να γίνω σκηνοθέτης. Αυτό μου έδωσε στόχο και προοπτική στη ζωή μου. Όταν είσαι νέος και ξέρεις ακριβώς τι θέλεις να κάνεις και θα αγωνιστείς γι’ αυτό είναι τύχη. Οπότε ήμουν πολύ τυχερός που το ανακάλυψα από πολύ μικρός.

Φαίνεται να εκφράζετε μια νοσταλγία για το παρελθόν. Θα λέγατε ότι φοβάστε τι θα φέρει το μέλλον;

Όχι, δεν έχω νοσταλγία. Νομίζω πως η σημερινή πραγματικότητα είναι που με κάνει να φαίνομαι νοσταλγικός. Όμως, για μένα η δεκαετία του ’80 δεν ήταν ονειρική. Ήταν η περίοδος του AIDS, του καπιταλισμού, στην Αμερική κυβερνούσε ο Ρέιγκαν… Δεν ήταν όνειρο. Αλλά μέσα από τη σημερινή πραγματικότητα, βλέποντας νέους ανθρώπους να κάνουν έρωτα, να είναι ελεύθεροι, να πηγαίνουν σε ντίσκο και κλαμπ για χορό, έχουμε την αίσθηση ότι τότε ήταν πολύ καλύτερα. Αυτό όμως συμβαίνει λόγω της σημερινής πραγματικότητας. Νομίζω ότι οι νέοι θα έπρεπε να είναι πιο δραστήριοι σήμερα που υπάρχει περισσότερη ελευθερία. Πάντως, για μένα η σημερινή κατάσταση ευθύνεται. Μέσα από αυτή βλέπουμε το παρελθόν.

Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ

 

 

 

σχόλια αναγνωστών
oδηγός χρήσης