Η ανθρώπινη σεξουαλικότητα (δηλαδή ο τρόπος που τα άτομα βιώνουν και εκφράζουν τους εαυτούς τους σεξουαλικά) υφίσταται σε ένα φάσμα. Αυτό σημαίνει ότι οι σεξουαλικές ταυτότητες των ατόμων και οι προσανατολισμοί τους είναι περίπλοκοι και δε μπορούν εύκολα να κατηγοριοποιηθούν σε ομάδες ή να μπουν ταμπέλες ∙ πιο σωστά θα λέγαμε ότι οι ταυτότητες αυτές ενυπάρχουν σε ένα συνεχές ή μια κλίμακα, όπου και κυμαίνονται από το ένα άκρο μέχρι το άλλο, με όλες τις ενδιάμεσες διαβαθμίσεις. Η ασεξουαλικότητα θα μπορούσε να αποτελεί το ένα άκρο αυτής της κλίμακας.
Όταν σκεφτούμε την σεξουαλικότητα με αυτό τον τρόπο, θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι η ασεξουαλικότητα είναι το ένα άκρο του φάσματος της σεξουαλικότητας, αν και υπάρχει σημαντικός βαθμός διαφοροποίησης μεταξύ των ατόμων που αυτοπροσδιορίζονται σαν ασεξουαλικά, κάτι που υποδεικνύει ότι ο όρος επιδέχεται πολλαπλές ερμηνείες και ορισμούς.
Με πολύ απλά λόγια, η λέξη «ασεξουαλικότητα» περιγράφει τα άτομα που δε νιώθουν σεξουαλική έλξη ή ενδιαφέρον για συντροφική σεξουαλική δραστηριότητα, αν και μπορεί να ενδιαφέρονται για τον αυνανισμό. Η γκρίζα σεξουαλικότητα (“graysexuality”) χρησιμοποιείται για να περιγράψει άτομα που νιώθουν ότι ανήκουν κάπου μεταξύ του σεξουαλικού και ασεξουαλικού: αυτό σημαίνει ότι μπορεί περιστασιακά να νιώθουν ρομαντική ή σεξουαλική έλξη για άλλα άτομα, ή είναι ημισεξουαλικά (“demisexual”), δηλαδή νιώθουν ερωτική έλξη μόνο αφού έχει δημιουργηθεί ένας ισχυρός συναισθηματικός δεσμός.
Κάποιοι ερευνητές ορίζουν την ασεξουαλικότητα σαν «χαμηλή ή απούσα σεξουαλική επιθυμία, μειωμένη ή απούσα σεξουαλική συμπεριφορά, αποκλειστικά ρομαντικές μη σεξουαλικές σχέσεις, ή συνδυασμός απούσας σεξουαλικής επιθυμίας και συμπεριφοράς» (Prause, 2007). Ακόμα κι έτσι, ο όρος αυτός μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει ένα μεγάλο εύρος ατόμων που αυτοπροσδιορίζονται ως ασεξουαλικά και επισημαίνεται ότι ο αυτοπροσδιορισμός είναι το πιο σημαντικό κομμάτι του προσδιορισμού. Η ασεξουαλικότητα θεωρείται σεξουαλικός προσανατολισμός ακριβώς όπως η αμφισεξουαλικότητα, η ομοσεξουαλικότητα και η ετεροσεξουαλικότητα.
Είναι απαραίτητο να γίνει κατανοητό ότι η ασεξουαλικότητα διαφέρει από την σεξουαλική εγκράτεια ή την σεξουαλική αποχή. Η αποχή είναι μια συνειδητή επιλογή των ατόμων να απέχουν από την σεξουαλική δραστηριότητα, με την επιλογή αυτή να προκύπτει συχνά από προσωπικά, κοινωνικά ή θρησκευτικά κίνητρα. Παρόλα αυτά, η αποχή είναι μια σεξουαλική συμπεριφορά (ή πιο σωστά απουσία σεξουαλικής συμπεριφοράς) που μπορεί να αλλάξει στην πορεία του χρόνου: για παράδειγμα, πολλοί θρησκευτικοί οργανισμοί ενθαρρύνουν τα μέλη τους να απέχουν από την σεξουαλική δραστηριότητα μέχρι τον γάμο και μόνο. Αντιθέτως, η ασεξουαλικότητα παραμένει εν πολλοίς αμετάβλητη καθ’ όλη την ζωή του ατόμου.
Αν και δε νώθουν σεξουαλική έλξη, κάποια ασεξουαλικά άτομα μπορεί να ενδιαφέρονται για ρομαντικές σχέσεις ενώ κάποια άλλα όχι. Παρομοίως κάποιοι ασεξουαλικοί μπορεί να συμμετέχουν σε σεξουαλικές δραστηριότητες, παρά την έλλειψη έλξης ή επιθυμίας, για αρκετούς λόγους όπως η περιέργεια, η επιθυμία να ικανοποιήσουν τον/την σύντροφο ή και τους εαυτούς τους, ή για λόγους τεκνοποίησης.
Παρά τους πολυάριθμους ορισμούς της ασεξουαλικότητας, οι πιο πολύτιμοι ορισμοί είναι αυτοί που οι άνθρωποι αποδίδουν στους εαυτούς τους. Συνεπώς είναι σημαντικό να επιδεικνύεται ο απαιτούμενος σεβασμός στον τρόπο με τον οποίο οι άλλοι προσδιορίζουν την σεξουαλική τους ταυτότητα όπως και σε κάθε άλλη έκφανση της προσωπικότητάς τους.
Πηγή: https://www.issm.info/sexual-health-qa/what-is-asexuality
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Επιστημονικός Διευθυντής του Ανδρολογικού Ινστιτούτου, δρ Χρήστος Φλιάτουρας.
