Η αύξηση του αριθμού των διαζυγίων και το κόστος που αυτό συνεπάγεται τόσο σε επίπεδο ατόμου όσο και σε επίπεδο κοινωνίας, έχει εγείρει διάφορα ερωτήματα αναφορικά με την επιλογή συντρόφου. Ο ιδανικός και τέλειος σύντροφος μπορεί να ανήκει στη σφαίρα της ουτοπίας, ενώ παράλληλα η εύρεση του σωστού μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολη, φαίνεται όμως να είναι πιο ρεαλιστική η προσέγγιση του προφίλ του ακατάλληλου συντρόφου. Με λίγα λόγια μπορεί να είναι πολύ δύσκολο για ένα άτομο να βρει το σωστό σύντροφο, αλλά ίσως είναι πιο εύκολο να αποφύγει τον λάθος.
Οι ειδικοί μάλιστα αποκαλύπτουν πως οι λόγοι που οδηγούν τα άτομα στη λάθος επιλογή συντρόφου είναι εύκολο να εντοπιστούν και η ανάλυση της δομής τους είναι αρκετά αναμενόμενη. Συνήθως εμπίπτουν σε μια από τις παρακάτω κατηγορίες.
1. Η μη κατανόηση του εαυτού
Πολύ συχνά κατά την επιλογή συντρόφου το άτομο εστιάζεται στο πως θέλει το άτομο αυτό να είναι. Δε λαμβάνει όμως καθόλου υπόψη του τις δικές του ιδιαιτερότητες και τα νευρωσικά στοιχεία που το χαρακτηρίζουν γιατί πιθανόν ποτέ κανείς δεν τον ώθησε πραγματικά να διερευνήσει αυτές τις πτυχές. Μια υγιής σχέση όμως είναι εκ των πραγμάτων μια σχέση ανάμεσα σε δυο άτομα με διαφορετικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες. Κάθε άνθρωπος, για παράδειγμα, χρειάζεται τις δικές του ιδιαίτερες καταστάσεις για να είναι ήρεμος, ενώ παράλληλα θυμώνει με συγκεκριμένα ερεθίσματα και καταστάσεις και αντιδρά με το δικό του τρόπο. Είναι σημαντικό λοιπόν κανείς να έχει εντοπίσει τον τρόπο που θυμώνει και κατά την επιλογή συντρόφου να αναζητήσει και τον τρόπο με τον οποίο θυμώνει ο άλλος.
Η αυτογνωσία όμως, όχι μόνο είναι μια δύσκολη και ιδιαίτερα χρονοβόρα διαδικασία. Χρειάζονται χρόνια εμπειρίας σε σχέσεις που θα καθρεφτίσουν τις ιδιαιτερότητες του ατόμου και θα το φέρουν ενδεχομένως προ των ευθυνών του. Η δυναμική της σχέσης του γάμου δίνει σίγουρα πολλές ευκαιρίες για αυτογνωσία, αλλά εκεί η επιλογή έχει ήδη γίνει. Σε προηγούμενες σχέσεις όταν καθρεφτίζονται οι αδυναμίες τα άτομα τείνουν να μεταφέρουν την ευθύνη στο σύντροφο τους και ενίοτε να φεύγουν από τη σχέση. Οι φιλικές σχέσεις, από την άλλη, δε λειτουργούν σε αυτό το επίπεδο γιατί οι φίλοι δεν έχουν κανένα κίνητρο να φέρουν στην επιφάνεια τον πραγματικό εαυτό του ατόμου. Αντίθετα, λειτουργούν έτσι ώστε να αποσβέσουν τις όποιες συγκρούσεις.
Τα χαμηλά επίπεδα αυτογνωσίας, όπως είναι αναμενόμενο, δε διευκολύνουν την εύρεση του κατάλληλου συντρόφου.
2. Η μη κατανόηση των άλλων
Πόσο εύκολο είναι όμως να κατανοήσει κανείς έναν άλλο όταν δυσκολεύεται στην κατανόηση του ίδιου του του εαυτού; Και όμως, συχνά η προσπάθεια που κάνουν τα άτομα για να γνωρίσουν και να κατανοήσουν τους συντρόφους τους είναι πολύ μεγάλη. Επιδιώκουν να γνωρίσουν την οικογένεια και του φίλους να δουν που ζει και που εργάζεται. Ίσως ακόμα να θελήσουν να δουν που πήγε σχολείο, καθώς και φωτογραφίες από διάφορες φάσεις της ζωής. Είναι όμως αρκετά όλα αυτά; Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι σε μια πιο προηγμένη κοινωνία οι υποψήφιοι σύντροφοι θα εξετάζουν ο ένας τον άλλο με τη βοήθεια ειδικών ερωτηματολογίων τα οποία θα αξιολογούνται από ειδικούς. Ίσως μέχρι το 2100 αυτό να μην ακούγεται καθόλου αστείο και να αποτελεί μυστήριο το γεγονός ότι η ανθρωπότητα καθυστέρησε τόσο πολύ να φτάσει σε αυτό το σημείο.
Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζει κανείς το ψυχικό κόσμο του ατόμου που θα παντρευτεί, τις στάσεις, τις πεποιθήσεις, το σύστημα αξιών του, τις προθέσεις και τις συμπεριφορές του, το πως αντιλαμβάνεται και διαχειρίζεται την εξουσία, την ταπείνωση, την ενδοσκόπηση και τη σεξουαλική οικειότητα, τι σκέφτεται για το χρήμα, τα παιδιά, το γήρας, την πίστη και πολλά άλλα . Όλη αυτή η γνώση δε μπορεί να είναι διαθέσιμη μέσα από μια καθορισμένη συζήτηση.
Στο βαθμό που η γνώση αυτή λείπει, οι σύντροφοι κάνουν ότι μπορούν για να αναπληρώσουν το κενό αναζητώντας πληροφορίες με όποιο τρόπο έχουν διαθέσιμο και πιο συχνά μέσω της εικόνας. Δε γίνεται βέβαια να κατανοήσουν το χαρακτήρα του άλλου απλά κοιτώντας το πρόσωπό του, αλλά καθώς πολλές φορές ασυναίσθητα ο ανθρώπινος εγκέφαλος τείνει να καλύπτει τα γνωστικά του κενά κατασκευάζοντας από μικρά οπτικά ερεθίσματα ολοκληρωμένες μορφές, έτσι και στην περίπτωση αυτή προσφέρει μια ολοκληρωμένη εικόνα του χαρακτήρα του μέλλοντα συζύγου.
Η αλήθεια είναι ότι το επίπεδο γνώσης που χρειάζονται τα άτομα για να προβούν σε ένα γάμο που σίγουρα θα λειτουργήσει, είναι πολύ υψηλότερο από αυτό που η κοινωνία μας είναι έτοιμη να αναγνωρίσει και να υποστηρίξει. Με λίγα λόγια οι κοινωνικές πρακτικές αναφορικά με το γάμο είναι ανεπαρκείς.
3. Δεν έχουμε συνηθίσει να είμαστε ευτυχισμένοι
Πολλά άτομα πιστεύουν στην αναζήτηση της ευτυχίας μέσω της αγάπης, αλλά δεν είναι τόσο απλό. Πολλές φορές μέσα από τη σχέση αυτό που στην πραγματικότητα αναζητούν είναι η αίσθηση του γνώριμου, του οικείου.
Πολλά είναι τα άτομα που ως ενήλικες επιχειρούν να αναπαράγουν στις σχέσεις τους κάποια από τα συναισθήματα που τους ήταν ιδιαίτερα γνώριμα κατά την παιδική τους ηλικία. Άλλωστε, η πρώτη επαφή με την έννοια της αγάπης λαμβάνει χώρα όταν κανείς είναι παιδί. Δυστυχώς όμως, τα μαθήματα της αγάπης που λαμβάνουν τα παιδιά δεν είναι πάντα τα σωστά και ίσως η αγάπη όπως κανείς τη γνώρισε στην παιδική του ηλικία να έρχεται συνδεδεμένη με δυναμικές, όπως είναι η άσκηση ελέγχου, το αίσθημα της ταπείνωσης, η εγκατάλειψη και η αδυναμία επικοινωνίας.
Είναι αρκετά συχνό το φαινόμενο της απόρριψης ενός υγιούς υποψήφιου συντρόφου, ακριβώς γιατί είναι τόσο ισορροπημένος, ώριμος και λειτουργικός. Είναι, δηλαδή, τόσο κατάλληλος που φαντάζει ανοίκειο, ξένο, σχεδόν καταπιεστικό. Αντίθετα, μπορεί να επιλεγεί ένας σύντροφος όχι γιατί θα παρέχει μεγαλύτερη ευχαρίστηση, αλλά γιατί θα απογοητεύει με γνώριμο τρόπο. Είναι πολύ πιθανό λοιπόν ο κατάλληλος άνθρωπος να απορρίπτεται γιατί το άτομο δεν έχει συσχετίσει το αίσθημα της αγάπης με το αίσθημα της ικανοποίησης.
4. Όταν η απουσία σχέσης είναι αφόρητη
Ένα άτομο δε θα είναι ποτέ σε θέση να κάνει σωστή επιλογή συντρόφου όταν δεν αντέχει να είναι χωρίς σχέση. Οι ειδικοί μάλιστα ισχυρίζονται ότι καλό είναι κανείς να μείνει μόνος του για κάποια χρόνια, έτσι ώστε να μπορέσει να συνάψει μια καλή σχέση αργότερα. Δυστυχώς, από μια ηλικία και μετά οι κοινωνικές νόρμες καθιστούν τη μοναχική ζωή επικίνδυνα δυσάρεστη. Πολλά ζευγάρια μάλιστα, αποφεύγουν την παρέα με άτομα που δεν έχουν σχέση γιατί τη βιώνουν σαν απειλή, ενώ παράλληλα μπορεί κανείς να αρχίσει να νιώθει άσχημα εάν πηγαίνει μόνος του σινεμά. Μετά την ηλικία των 30 μάλιστα, είναι ολοένα και πιο δύσκολο για ένα άτομο χωρίς σχέση να είναι σεξουαλικά ενεργό. Αυτά όμως τα κοινωνικά εμπόδια μπορεί να οδηγήσουν τα άτομα στο γάμο για τους λάθος λόγους. Με λίγα λόγια μπορεί κανείς να αποφασίσει να παντρευτεί για να αποφύγει τις δυσκολίες του να είναι ελεύθερος και όχι για να απολαύσει τα πλεονεκτήματα της συντροφικότητας.
5. Δίνεται μεγάλη σημασία στο ένστικτο
Παλαιοτέρα ο γάμος ήταν περισσότερο ένα οικονομικό συμφωνητικό και σε πολλές περιπτώσεις μια επικερδής επιχείρηση. Δεν είχε καμία σχέση με τα συναισθήματα και την ευτυχία των συντρόφων. Αυτό που ήρθε να αντικαταστήσει το γάμο του συμφέροντος είναι ο γάμος του ενστίκτου, ο ρομαντικός δηλαδή γάμος που δίνει έμφαση στα συναισθήματα των δυο συντρόφων. Το συναίσθημα λοιπόν είναι ο μόνος οδηγός προς το γάμο, χωρίς περεταίρω ερωτήσεις. Η ανάλυση της απόφασης του γάμου αναιρεί το ρομαντικό στοιχείο και για αυτό είναι καλά το ερωτευμένο ζευγάρι να προχωρήσει γρήγορα στο γάμο χωρίς να το πολυσκεφτεί. Όσο προσεκτική και ασφαλής ήταν η απόφαση στην περίπτωση του γάμου από συμφέρον, τόσο αυθόρμητη και ριψοκίνδυνη είναι στο ρομαντικό γάμο. Φαίνεται πως οι ανθρώπινες σχέσεις έχουν τραυματιστεί σοβαρά από τη σκληρότητα που χαρακτήριζε το γάμο από συμφέρον και τα άτομα πασχίζουν να απαλλαγούν από την ασφαλή προσέγγιση στην επιλογή συντρόφου θεωρώντας ότι η αναζήτηση της ασφάλειας και της σιγουριάς θα απειλήσει την αγάπη και την ευτυχία τους.
6. Δεν πάμε σε σχολεία αγάπης
Μετά το γάμο του συμφέροντος και το γάμο του συναισθήματος έχει έρθει η ώρα για ένα τρίτο είδος γάμου, το γάμο που βασίζεται στην ψυχολογία. Εδώ ο γάμος δε συνάπτεται για οικονομικούς λόγους ή για την αντιμετώπιση της μοναξιάς, αλλά μόνο όταν το ένα άτομο έχει φτάσει σε μια ώριμη επίγνωση τόσο του δικού του ψυχικού κόσμου όσο και του συντρόφου του.
Σήμερα τα άτομα παντρεύονται χωρίς να έχουν τις απαραίτητες πληροφορίες. Δεν έχουν διαβάσει σχετικά βιβλία, δεν έχουν περάσει αρκετό χρόνο με παιδιά και δεν έχουν συζητήσει με αλλά παντρεμένα ή διαζευγμένα ζευγάρια για το γάμο.
Στην εποχή του γάμου του συμφέροντος τα κριτήρια με βάση τα οποία γινόταν η επιλογή συντρόφου ήταν:
• Ποιοι ήταν οι γονείς του /της
• Πόση γη είχε
• Πόσο όμοιοι ήταν οι δυο σύντροφοι σε πολιτισμικό επίπεδο
Στη ρομαντική εποχή η καταλληλότητα του συντρόφου καθοριζόταν από τα εξής:
• Το γεγονός ότι το ένα άτομο σκεπτόταν το άλλο συνέχεια
• Αν υπάρχει σεξουαλική έμμονη
• Αν υπάρχει πίστη στην υπεροχή του άλλου
Τα κριτήρια όμως που μπορεί στην πραγματικότητα να λειτουργήσουν είναι:
• Πως είναι ο άλλος όταν θυμώνει
• Εάν μπορεί κανείς να αναθρέψει παιδιά με αυτό το σύντροφο
• Πώς μπορούν να εξελιχτούν τα δύο άτομα μαζί
• Πως μπορούν να διατηρήσουν μια φιλική σχέση
7. Το κυνήγι της ευτυχίας διαρκείας
Πολλές φορές τα άτομα προσπαθούν απεγνωσμένα να κάνουν αυτά που τους ευχαριστούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς τους. Θέλουν να αγοράσουν το αυτοκίνητο που τους αρέσει, να ζήσουν στη χώρα που τους άρεσε όταν την επισκέφτηκαν ως τουρίστες, καθώς και να παντρευτούν το άτομο με το οποίο περνούν καλά. Εδώ όμως χρειάζεται προσοχή γιατί το συναίσθημα της ευχαρίστησης συνδέεται με τη στιγμή που το παράγει και ο γάμος δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι η ευτυχία αυτής της στιγμής θα είναι μέρος της καθημερινής ζωής του ζευγαριού. Ο γόμος δεν μπορεί να παγώσει την ευτυχία σε μια σχέση κι έτσι κι αλλιώς είναι πολλοί οι παράγοντες που καθορίζουν εάν μια στιγμή θα βιωθεί σαν στιγμή ευτυχίας ή όχι. Η αλλαγή άλλωστε είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και τα πράγματα που αγαπάμε δεν εξαιρούνται από αυτή.
Η ευτυχία έρχεται σε στιγμές και πρέπει να είμαστε έτοιμοι να τις αναγνωρίζουμε και τις απολαμβάνουμε όποτε λαμβάνουν χώρα μέσα στην απλότητα της καθημερινότητάς μας χωρίς να σκεφτόμαστε ότι θα διαρκέσουν για πάντα.
8 Η αίσθηση ότι η αποτυχία δε μας αφορά
Παρά τα αποθαρρυντικά στοιχεία των στατιστικών και τα αμέτρητα παραδείγματα αποτυχημένων γάμων που αποδεικνύουν πόσο δύσκολο είναι να διατηρηθεί ένας γάμος, οι περισσότεροι άνθρωποι τείνουν να πιστεύουν ότι τα στοιχεία αυτά πρέπει να απασχολούν τους άλλους και ότι οι ίδιοι δεν έχουν κανένα λόγο να ανησυχούν.
Όταν κανείς είναι ερωτευμένος πιστεύει ότι τα έχει ήδη καταφέρει παρά τις μη ευνοϊκές πιθανότητες. Δε σκέπτεται πως οι πραγματικές δυσκολίες αρχίζουν με το γάμο. Δεν είναι κακό να εξαιρείται κανείς από τη γενίκευση των ευρημάτων, είναι επικίνδυνο όμως να εθελοτυφλεί και να βλέπει τους κινδύνους, ώστε να μπορεί αποτελεσματικά να τους διαχειριστεί
9. Η επιθυμία να μπει ένα τέλος στην αναζήτηση της αγάπης.
Πολλά άτομα φτάνουν στο γάμο ακριβώς επειδή είναι απογοητευμένα, εξουθενωμένα και ματαιωμένα από την αναζήτηση της αγάπης και θέλουν να βάλουν ένα τέλος στο ενθουσιασμό και το μελόδραμα που δεν οδηγεί πουθενά. Η αλήθεια είναι όμως πως και μέσα στο γάμο υπάρχει η αμφιβολία, ο φόβος, η απόρριψη και η προδοσία, ακόμα κι αν απέξω φαίνεται ήρεμος και ίσως ευχάριστα ανιαρός
Υπό ιδανικές συνθήκες η προετοιμασία των ατόμων για το γάμο θα έπρεπε να αρχίσει από τη βασική εκπαίδευση, έτσι ώστε τα άτομα να αποκτήσουν σταδιακά ρεαλιστικά και λειτουργικά κριτήρια για την επιλογή του κατάλληλου συντρόφου.
Πηγή : thephilosophersmail
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Κ.Κωνσταντινίδης, Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, www.andrologia.gr
