Σάββατο 21 τρέχοντος (2012) δόθηκε στο Κέντρο Ερευνών (Β. Σοφίας 12) τιμητική εκδήλωση προς τιμήν των ποιητών Τ. Σινόπουλου, W. B. Yeats και Antonio Machado.
Σε αυτό το σημείωμα θα επιμείνουμε λίγο στον άξονα του ερωτικού ανεκπλήρωτου, παραθέτοντας απλώς στην αρχή, κάποια ενδεικτικά ποιήματα δημιουργών που το υπηρέτησαν με απαράμιλλη πολλές φορές αυταπάρνηση. Ας σημειώσουμε λοιπόν (περιοριζόμενοι – έτσι σαν μια τιμή – μόνο σε κάποιους θανόντες, με ένα μικρό ποίημα του Μηνά Δημάκη με τίτλο « Έρχεσαι σαν πουλί πληγωμένο / Ή σαν φοβισμένο ζώο / Σαν το σκυλί που σε κοιτάζει στα μάτια / Μπερδεύεται στα πόδια σου / Περιμένοντας ένα πρόσταγμα / Οι άνθρωποι οι ερημωμένοι λατρεύουν τα σκυλιά / Γεμίζουν το άδειο με αφοσίωση, με υποταγή / Δεν αγαπώ τα σκυλιά / Εγώ είχα γύρω μου θηρία».
Στη συνέχεια, και αφού μνημονεύσουμε το ποίημα «Beata Beatrix» του Τάκη Παπατσώνη, ας περάσουμε στον Τάκη Σινόπουλο («Εκείνος ο γείτονας»: «Απαντημένος στο λιόγερμα του δάσους / Τα αμπέλια μας και τα χωράφια μας γίνανε στάχτη / Βουρκότοποι είναι τώρα τα νερά / Με σένα αγκάθια θα φυτρώσουνε σπίτι σου / Χώματα θα γιομίσει το κρεβάτι σου / Θα ρημάξουνε τα λαγόνια σου κυρά / Κυρία πάρε τον άντρα σου και φεύγα από τον τόπο μας / Είσαι όμοια με τον γκρεμό την νύχτα / … Κυρία πεινάμε / Τα χέρια μας στεγνώξανε τα κόκαλά μας κάηκαν / Η ανάσα σου είναι σαν φωτιά μεσ’ την ανάσα μας / Σου λέω οι βρύσες στέρεψαν / Εγώ που σου μιλάω είμαι ο Γείτονας / Κοιτάζω χάμου κι όχι τα μάτια σου / κι υποφέρω / από σένα…».
Στην εκδήλωση του Κέντρου Ερευνών διαβάστηκε με επιμέλεια της Μαρίας Βαμβούρη Ρούφη – Centre de langues et literatures europeenes comparees, Πανεπιστήμιο της Λωζάννης η «Περίπου Βιογραφία», Συλλογή Νεκρόδειπνος:
Έτσι κατέβηκε απ’ τον πόλεμο, με φαγωμένα τ’ άρβυλα και το χακί του αμπέχονο. Μονάχα εκείνη η σκοτεινή κατηφοριά, πιο χαμηλά τα δέντρα ανοίγοντας, ένα κομμάτι ποταμιού – ποτάμι παγωμένο φως. Βρήκε το σκύλο του δε – γαύγισε. Και κάτι σκοτωμένοι δίχως όνομα το πρώτο απόγευμα. Ύστερα πολλά μπερδεμένα απογεύματα, στο κάτω της γραφής όλα χωνεύονται στα χαρτιά, συλλογίστηκε. Μέρες ξερές σα ντουφεκιές, ένα φεγγάρι ακίνητο πάνω σε σπίτια και συρματοπλέγματα. Αμίλητοι άνθρωποι του γύρεψαν ταυτότητα, ξανά ταυτότητα. Τον πήρε η κόρη του κακού και πάλεψε. Κι όπως κοιμότανε τη νύχτα, ματωμένα βουνά και πέτρες που πέφτανε απάνω του, γύρω γύρω μισοί, μισοφώτιστοι οι φίλοι του και άλλοι με φάτσες που μόλις θυμόταν, με περίεργα μάτια συναγμένοι τον κοίταζαν.
Που πάγαινε καμιά φορά στον έρωτα, βρισκόταν αντιμέτωπος με κείνες τις μαινάδες, ανεβαίνανε κοπάδι απ’ το γιαλό τον κυνήγαγαν ως πάνω στο λόφο. Δρασκέλιζε ξέρες κι αμμότοπους, σακατεμένος δίψαγε, έπινε από σκοτεινές πηγές. Συνέχεια βούλιαζε κι ανέβαινε. Ένοικος τώρα του παντοτινού, κεκυρωμένος.
Ακόλουθα παρουσιάστηκε ο Antonio Machados Primavera (Poesias de Cuerra 1936-1939): Mas fuerte que la Guerra – espanto y grima – cuando con torpe vuelo de avutarda el aminoso trimotor se encima y sobre el vano techo se retarda, hoy tu alegre zalema el campo anima, tu alaro verde el chopo en yemas guarda. Fundida ira la nieve de la cima al hielo rojo de la tierra parda.
«… Περίπου πιο δυνατός από τον πόλεμο – αγωνία και τρόμος όταν με την βαριά πτήση του αρπακτικού ανεβαίνει στον ουρανό το δυσοίωνο τρικίνητρο και καθυστερεί πάνω από την άχρηστη σκέπη».
Η σχετική βιβλιογραφία που δόθηκε στο κοινό είναι:
(Τ. Σινόπουλος)
Μ. Conway, “The Greek Civil war: Greek Exceptionalism or Mirror of a European Civil War?”, in P. Carabott, T. D. Sfikas (eds.), The Greek Civil War: Essays on a Conflict of Exceptionalism and Silences, Hampshire 2004, p. 17-39.
D. H. Close (eds.), The Greek Civil War, 1943-1950, Studies of Polarization, London, New York 1993.
Γ. Δάλλας, Πλάγιος Λόγος, Δοκίμια, κριτική εφαρμογή, Αθήνα 1989.
Δ. Μέντη, Μεταπολεμική πολιτική ποίηση, Ιδεολογία και ποιητική, Αθήνα 1995.
Μ. Πιερής, Ο χώρος και τα χρόνια του Τάκη Σινόπουλου 1917-1981. Σχεδίασμα βιο-εργογραφίας, «Ερμής», 1988.
D. Ricks, “The shadow of the Greek Civil War in the Poetry of Takis Sinopoulos”, in P. Carabott, T.D. Sfikas (eds.), The Greek Civil War: Essays on a Conflict of Exceptionalism and Silences, Hampshire 2004, p. 223-237.
L. Theodoratou, “Writing Silences: Manolis Anagnostakis and the Greek Civil war”, in P. Carabott, T.D. Sfikas (eds.), The Greek Civil War: Essays on a Conflict of Exceptionalism and Silences, Hampshire 2004, p. 239-253.
Ας ελπίσουμε στη συνέχεια τέτοιων εκδηλώσεων, που αποδεικνύουν περίτρανα την δύναμη της ανθρώπινης σκέψης και δημιουργίας παγκόσμια.
