Ένας δάσκαλός μου από την Αμερική χρησιμοποιεί πολύ συχνά τη φράση «σ’αγαπώ». Κάθε φορά που μιλάμε, εκφράζει ανοιχτά την εκτίμησή του για τους ανθρώπους που τον εμπνέουν, τον στηρίζουν και συμβάλλουν στη ζωή που επιθυμεί να ζει. Δεν το κάνει τυπικά – το λέει με τρόπο βαθιά αυθεντικό, που φανερώνει τη διάθεσή του να συνδεθεί ουσιαστικά με τους άλλους. Στα μαθήματά μας, εξέφραζε πάντα τον ενθουσιασμό του που μας έβλεπε ξανά, και αυτή η στάση του ήταν μια πολύ χαρούμενη νότα στην ημέρα μας.
Η έρευνα δείχνει πως οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν συχνά εκφράσεις όπως «σ’αγαπώ», «συγγνώμη» και «ευχαριστώ» τείνουν να έχουν καλύτερη ψυχική υγεία. Η συγγνώμη φανερώνει ταπεινότητα, η ευγνωμοσύνη οδηγεί (με μαθηματική ακρίβεια) σε μεγαλύτερη ευτυχία, και η αγάπη μάς συνδέει ουσιαστικά με τους γύρω μας. Αυτοί που εκφράζουν αυτά τα συναισθήματα δεν είναι αδύναμοι – αντίθετα, διαθέτουν αυτοπεποίθηση και μια απίστευτη ικανότητα να καλλιεργούν ισχυρούς δεσμούς. Είναι πιο επιεικείς με τους άλλους, αλλά κυρίως είναι πιο γαληνεμένοι μέσα τους.
Σε ένα πρόσφατο εκπαιδευτικό σεμινάριο που συντόνισα στο πανεπιστήμιο όπου εργάζομαι, με ρώτησαν τι πρέπει να κάνουν για να βελτιώσουν την ψυχική τους υγεία. Αν υπήρχε ένα μόνο πράγμα που η κοινωνία μας θα έπρεπε να καλλιεργήσει περισσότερο, αυτό θα ήταν η αγάπη, και μάλιστα η αγάπη προς τον εαυτό. Συχνά, πιστεύουμε ότι η αλλαγή ξεκινά με το να διορθώσουμε όσα δεν μας αρέσουν. Εστιάζουμε στις αδυναμίες μας και επικεντρωνόμαστε σε αυτές: «Δεν είμαι καλός στα Λογιστικά, πρέπει να το διορθώσω», «Δεν είμαι αρκετά κοινωνικός, πρέπει να αλλάξω».
Όμως, η αλήθεια είναι ότι πάντα θα υπάρχουν αδυναμίες. Κανείς δεν είναι τέλειος – και ούτε χρειάζεται να είναι. Το ζητούμενο δεν είναι να προσπαθούμε διαρκώς να διορθώσουμε τον εαυτό μας, αλλά να μάθουμε να τον αγαπάμε όπως ακριβώς είναι. Να στρέφουμε το βλέμμα στα χαρίσματά μας, σε όλα εκείνα που μας κάνουν ξεχωριστούς. Αντί να εξαντλείσαι στην αυτοκριτική, δοκίμασε να δείξεις κατανόηση, να αποδεχτείς τις αδυναμίες σου και να προχωρήσεις με συμπόνια.
Δυστυχώς, πολλοί συνηθίζουν να βλέπουν τον εαυτό τους μέσα από τα ελαττώματά τους. Αυτή η στάση όχι μόνο περιορίζει την προσωπική ανάπτυξη, αλλά καλλιεργεί την πεποίθηση ότι δεν είμαστε αρκετοί. Όταν όμως αρχίζεις να αγαπάς τον εαυτό σου, τότε γεννιέται η αποδοχή. Δεν σημαίνει ότι σταματάς να προσπαθείς να εξελιχθείς, αλλά παύεις να θεωρείς ότι οι ατέλειές σου σε κάνουν λιγότερο άξιο.
Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο «αγαπώ τον εαυτό μου» και στο «αγαπώ τον εαυτό μου παρά τις ατέλειές μου». Η πρώτη φράση δηλώνει αυταποδοχή. Είναι απλώς αγάπη, χωρίς όρους. Η δεύτερη – συχνή αλλά πιο περιοριστική – υπονοεί ότι η αγάπη είναι ένα είδος παρά τη δυσκολία (πρόκειται για τη διαφορά μεταξύ του love yourself και του love on yourself).
Αυτό λείπει σήμερα από την κοινωνία μας: περισσότερη καλοσύνη προς τον εαυτό, περισσότερη κατανόηση και αποδοχή. Και όταν αποδεχτείς τον εαυτό σου, μαθαίνεις να βλέπεις και τους άλλους με περισσότερη ανθρωπιά. Δεν τους κρίνεις, δεν τους κατατάσσεις σε κατηγορίες. Αντίθετα, αναγνωρίζεις ότι όλοι παλεύουμε τις δικές μας δυσκολίες – και όλοι αξίζουμε αγάπη.
Για να αλλάξεις τον κόσμο, πρέπει πρώτα να αλλάξεις τη σχέση σου με τον εαυτό σου. Να μάθεις να αγαπάς αυτό που είσαι, χωρίς να περιμένεις να γίνεις «τέλειος». Δεν είναι αυτός ο στόχος ούτως ή άλλως. Ο στόχος είναι να ζεις σε αρμονία με τον εαυτό σου, να χτίσεις μια ζωή με περισσότερη ευγένεια, γαλήνη, αποδοχή και λιγότερη αυτοκριτική.
Αυτό ήταν και το μήνυμα που μετέφερα σε εκατοντάδες ανθρώπους που συμμετείχαν στο πρόγραμμα. Εύχομαι να συμφωνείς κι εσύ μαζί μου. Ψάξε λόγους να αγαπήσεις τον εαυτό σου λίγο περισσότερο σήμερα – είμαι σίγουρη ότι θα βρεις πολλούς.
Ιουλία Καζάνα-McCarthy
Δρ. Κοινωνιολογίας (University of Surrey, UK)
Πιστοποιημένη Life Coach (International Coaching Federation, ICF)
Solution Focused Θεραπεύτρια (BRIEF & The Solution Focused Universe)
