Ρεπορτάζ: Πέτρος Κουσουλός

Τη δυστοκία του κράτους να αυξήσει τα έσοδα, τις μεταβολές στις πληρωμές του τακτικού προϋπολογισμού, καθώς και τον περιορισμό του πρωτογενούς ελλείμματος κατά δύο δισεκατομμύρια ευρώ, καταγράφει απολογιστική έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους σχετικά με τα αποτελέσματα των ταμειακών διαθέσιμων του πρώτου επταμήνου του 2012.

Ενώ διανύουμε τις τελευταίες ημέρες πριν από την ανακοίνωση του πακέτου νέων μέτρων, ύψους 12 δις ευρώ, τα οποία θα κομίσουν στους Έλληνες νέα βάρη και θα αποτελέσουν ουσιαστική συνέχεια της πολιτικής των οριζόντιων περικοπών που ακολουθείται τα τρία τελευταία χρόνια, η έκθεση του ΓΛΚ, που βρίσκεται στη διάθεση της zougla.gr, καταδεικνύει την εμφανή αδυναμία της ελληνικής κυβέρνησης να αυξήσει τις εισπράξεις και να καταγράψει θετικό πρόσημο στον τακτικό προϋπολογισμό.

Τα στοιχεία, τα οποία καταγράφονται στο σημείωμα που παραδόθηκε στον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών, καταγράφουν αριθμητικά την αδυναμία των κυβερνώντων να αυξήσουν τα έσοδα των δημοσίων ταμείων, κυρίως μέσω της πάταξης της φοροδιαφυγής των πλουσίων φορολογουμένων αλλά και των μεγάλων επιχειρήσεων.

Ουσιαστικά, λοιπόν, αποτυπώνουν μέρος των συμπερασμάτων τα οποία «φιλοξενήθηκαν» στην έκθεση των τεχνικών συμβούλων της τρόικας που μελετούν τον τρόπο οργάνωσης της φορολογικής διοίκησης της χώρας, διαπιστώνοντας αδυναμία της κυβέρνησης να αυξήσει τα έσοδα του κράτους (κατά 1,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2014) για τον απλούστατο λόγο ότι δεν επιθυμεί (;) να συγκρουστεί με τα αποκαλούμενα «μεγάλα συμφέροντα».

Τα πλην και τα συν της έκθεσης  

Στο ενημερωτικό σημείωμα προς τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, η Διεύθυνση Προϋπολογισμού Γενικής Κυβέρνησης του ΓΛΚ επισημαίνει ότι από τα προσωρινά ταμειακά αποτελέσματα του πρώτου επταμήνου του 2012,  όπως εκείνα προκύπτουν από την κίνηση των λογαριασμών του Δημοσίου στην Τράπεζα της Ελλάδος, ο ρυθμός μεταβολής των εισπράξεων του τακτικού προϋπολογισμού εμφανίζεται μειωμένος -σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2011- κατά 9%. Συγκεκριμένα, όπως καταγράφεται στην έκθεση, ενώ κατά τη διάρκεια του πρώτου επταμήνου του 2011 ο ρυθμός μεταβολής των εισπράξεων εμφάνιζε θετικό πρόσημο και συγκεκριμένα 1,3%, το αντίστοιχο διάστημα του τρέχοντος έτους κατρακύλησε στο -7,8%.

Όπως επεσήμαναν στη zougla.gr κύκλοι του Υπουργείου Οικονομικών, η διαχρονική αδυναμία αύξησης των εσόδων του κράτους δημιουργεί έναν «φαύλο κύκλο», ο οποίος έχει ως αποτέλεσμα την οικονομική απομύζηση της πλειονότητας των πολιτών. Οι ίδιες «πηγές», έχοντας τάσεις αυτοκριτικής, τονίζουν ότι ο λανθασμένος οικονομικός προσανατολισμός των τελευταίων τριών ετών έχει ως συνέπεια την αναγκαιότητα λήψης συνεχών μέτρων, προκειμένου να εισρεύσουν έσοδα στα δημόσια ταμεία.

«Για κάθε ευρώ που χάνεται, αναγκαζόμαστε να περικόπτουμε δαπάνες, αλλά και να λαμβάνουμε μέτρα» επισημαίνει το στέλεχος του ΥΠΟΙΚ και συνεχίζει: «Είναι αρκετά οδυνηρό να γίνεται σκληρός αγώνας για τον περιορισμό των δαπανών και να αποτυγχάνουμε στην αύξηση των εσόδων. Το φαινόμενο το οποίο παρατηρείται έχει αφενός να κάνει με την αδυναμία αντιμετώπισης της έξαρσης της φοροδιαφυγής αλλά και της εισφοροδιαφυγής και αφετέρου με την ύφεση που δημιουργούν τα επώδυνα μέτρα. Σε αυτούς τους δύο τομείς επάνω οφείλουμε να εργαστούμε».

Άξιον αναφοράς είναι ότι ειδικότερα για το πρώτο σκέλος, εκείνο της πάταξης της φοροδιαφυγής και του ελέγχου των πλούσιων φορολογουμένων, το τεχνικό κλιμάκιο της τρόικας έχει εισηγηθεί τη λειτουργία (από τον Απρίλιο του 2013) μιας νέας φορολογικής, διαχειριστικής Αρχής, η οποία θα εποπτεύεται από μη κομματικό πρόσωπο, το οποίο θα λάβει έγκριση από το ΔΝΤ και την Ε.Ε., ενώ ο συγκεκριμένος οργανισμός θα στελεχωθεί από μια έμπειρη ομάδα ελεγκτών.

Σε ό,τι αφορά στον ρυθμό μεταβολής των πληρωμών, βάσει της έκθεσης του ΓΛΚ, εμφανίζεται η διαμόρφωσή του σε αρνητικά επίπεδα της τάξεως του -13,6%, ενώ και οι πληρωμές του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων παρουσιάζουν αρνητικό πρόσημο της τάξεως του -24,9%.

Επίσης, στην έκθεση σημειώνεται ότι τα υπόλοιπα των λογαριασμών του Θησαυροφυλακίου μειώθηκαν κατά 96 εκατ. ευρώ, χωρίς όμως να υπολογίζεται ο περιβόητος λογαριασμός «200» που τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος στο όνομα του ελληνικού Δημοσίου.  

Μειώθηκαν οι δανειακές ανάγκες, περιορίσθηκε το έλλειμμα

Στον αντίποδα, στα θετικά του πρόχειρου απολογισμού μπορεί να καταγραφεί το γεγονός ότι εμφανίζεται περιορισμός των δανειακών αναγκών. Σύμφωνα με την έκθεση του ΓΛΚ, οι καθαρές δανειακές ανάγκες για το 2012 περιορίσθηκαν στα 12 δις ευρώ, έναντι 15,2 δις το 2011. Όπως μάλιστα επεξηγείται, «στα συγκεκριμένα ποσά περιλαμβάνονται και οι κινήσεις του λογαριασμού της Ε.Ε. που τηρούνται στα διαθέσιμα, οι πληρωμές για συμμετοχή σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου καθώς και οι εισπράξεις από αποκρατικοποιήσεις».

Είναι ενδεικτικό ότι τα στελέχη της Διεύθυνσης Προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμούν ότι, εάν αφαιρεθούν οι συγκεκριμένες κινήσεις, τότε το ταμειακό έλλειμμα ανέρχεται σε 11,9 δις ευρώ, έναντι 14,2 δις ευρώ που βρισκόταν το πρώτο επτάμηνο του 2011.

Ενθαρρυντικά είναι και τα νέα που αφορούν στο πρωτογενές έλλειμμα, το οποίο το 2011 ξεπερνούσε τα τέσσερα δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ, βάσει των πρόχειρων αποτελεσμάτων του πρώτου επταμήνου του τρέχοντος έτους, πλέον ανέρχεται σε 2 δις ευρώ.

Σε ό,τι αφορά στον καθαρό δανεισμό, από την έκθεση προκύπτει ότι ανήλθε σε 11,1 δις ευρώ. Το συγκεκριμένο ποσό, σε συνδυασμό με τις καθαρές δανειακές ανάγκες των 12 δις ευρώ, φέρεται ότι μείωσε τα διαθέσιμα κατά 855 εκατ. ευρώ, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η έκθεση του ΓΛΚ.