Το έντονο στίγμα που άφησε η ορμητική εικαστική δημιουργία του σουρεαλιστικού κινήματος, χάρη σε σπουδαίους καλλιτέχνες, είναι ο πυρήνας της έκθεσης «Προσεγγίζοντας τον σουρεαλισμό» που εγκαινιάστηκε το βράδυ του Σαββάτου στο ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, στη Χώρα της Άνδρου.

Το επαναστατικό κίνημα του σουρεαλισμού ανέτρεψε στα χρόνια του μεσοπολέμου τα μέχρι τότε δεδομένα στον χώρο του έμμετρου λόγου, αλλά και την ίδια την παραγωγή των εικαστικών τεχνών, φιλοδοξώντας «να αλλάξει την κοινωνία».

Αναζητώντας τα ίχνη του ιδεολογικού εύρους και του εικαστικού πλούτου των σουρεαλιστών, ο επισκέπτης της έκθεσης βρίσκεται μπροστά σε ιστορικά ονόματα και τους πρωτεργάτες του κινήματος: Αντρέ Μπρετόν, Μαξ Ερνστ, Μαρσέλ Ντισάν, Αντρέ Μασόν, Μαν Ρέι, Χουάν Μιρό, Σαλβαντόρ Νταλί, Βίκτορ Μπράουνερ κ.ά.

Μέσα από 100 εκθέματα -ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία, κατασκευές, χαρακτικά- ο θεατής προσεγγίζει τον σουρεαλισμό, ενώ μέσα από αρχειακό υλικό γίνεται λογοτεχνική και εικαστική αναφορά στα ονόματα που συγκρότησαν τον ελληνικό υπερρεαλισμό.

Έργα των Μάριου Πράσινου, Γεράσιμου Στέρη, Αντουάν Μάγιο (Αντώνη Μαλλιαράκη), φωτογραφικό και αρχειακό υλικό του Ανδρέα Εμπειρίκου, του Νίκου Εγγονόπουλου, ο κατάλογος της πρώτης έκθεσης σουρεαλιστών στην Ελλάδα το 1936, που διοργάνωσε ο Ανδρέας Εμπειρίκος στο σπίτι του με έργα των Μαξ Ερνστ, Υβ Τανγκί, Βίκτορ Μπράουνερ, Οσκαρ Ντομίνγκεζ, αλλά και φωτογραφικό κολλάζ του Οδυσσέα Ελύτη, είναι στις προθήκες του αρχειακού υλικού της έκθεσης, δίπλα από χειρόγραφα του θεωρητικού της τέχνης, ποιητή Νικόλα Κάλας.

Πώς κρίνεται αν ένα έργο είναι υπερρεαλιστικό; Σύμφωνα με τον Αντρέ Μπρετόν, σημειώνει ο Νάνος Βαλαωρίτης στον πλούσιο συνοδευτικό κατάλογο της έκθεσης, δύο είναι τα κριτήρια: «καταρχάς αν το έργο είναι προιόν του αυτοματισμού, με την απουσία κάθε ελέγχου και λογικής και δεύτερον αν χαρακτηρίζεται από πνευματικότητα».

Στο ερώτημα αν η δημιουργική προσέγγιση του ασυνειδήτου από το οποίο άντλησαν έμπνευση οι σουρεαλιστές ανταποκρίνεται στη φροϋδική θεωρία του ασυνειδήτου έχουν δοθεί κατά καιρούς πολλές απαντήσεις.

Τα έργα της θεματικής αυτής έκθεσης προέρχονται από την συλλογή των Γιώργου Οικονόμου, Μαριόν Μεγιέρ, Λεωνίδα Εμπειρίκου και πολλών ακόμα συλλεκτών. Επίσης η Εθνική Πινακοθήκη δάνεισε το εμβληματικό έργο «Ο θεραπευτής» του Ρενέ Μαγκρίτ.

Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 30 Σεπτεμβρίου.