Οι επαναπροωθήσεις στην Τουρκία προσφύγων μετά την άρνηση των αρμόδιων επιτροπών για τη χορήγηση ασύλου στη χώρα μας, κρίνονται από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Το πρωί συζητήθηκε το θέμα αυτό στην Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου υπό τον πρόεδρο του ΣτΕ Νίκο Σακελλαρίου με αφορμή τις αιτήσεις δύο Σύρων προσφύγων οι οποίοι βρίσκονται υπό καθεστώς κράτησης στη Λέσβο αφού δεν έγινε δεκτό το αίτημά τους να παραμείνουν στη χώρα μας από τις Επιτροπές Ασύλου.
Στην ατζέντα της συζήτησης ωστόσο μπήκε τόσο αν μπορεί η Τουρκία να θεωρείται ασφαλής τρίτη χώρα για να μπορούν να επιστρέψουν οι δύο Σύροι όσο και το συνολικό καθεστώς παροχής ασύλου στην Ελλάδα με τις διαδικασίες που τηρούνται για τις επαναπροωθήσεις προσφύγων στη γειτονική χώρα.
Οι δικηγόροι πάντως των Σύρων προσφύγων και τα Σωματεία “Ομάδα Δικηγόρων για τα Δικαιώματα Προσφύγων και Μεταναστών” και “Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες” υποστήριξαν ότι οι αποφάσεις των Επιτροπών είναι παράνομες, αντισυνταγματικές και ατεκμηρίωτες, ότι παραβιάζεται η συνθήκη της Γενεύης, ότι θίγονται θεμελιώδη δικαιώματα των προσφύγων, ότι κινδυνεύουν κλπ. Επίσης, όπως τόνισαν, οι Επιτροπές στηρίχθηκαν μόνο στις διαβεβαιώσεις της Τουρκίας με βάση την Κοινή Δήλωση με την Ε.Ε. στις 18 Μαρτίου 2016 χωρίς να ελεχθούν άλλα στοιχεία για την κατάσταση τόσο στην Τουρκία όσο και στη Συρία. Ειδικά στην Τουρκία, όπως υπογράμμισαν, δεν υπάρχει δικαίωμα υποβολής ασύλου από τους Σύρους. Ειπώθηκε επίσης ότι η Τουρκία δεν έχει χαρακτηριστεί επισήμως “ασφαλής τρίτη χώρα” από καμία χώρα της Ε.Ε. πλην της Ουγγαρίας και από κανένα άλλο θεσμοθετημένο όργανο. Και ότι μετά τις 20 Μαρτίου 2016 η κοινή δήλωση ισχύει μόνο για τους Σύρους και μόνο για όσους διασχίζουν εν πλω το Αιγαίο. Αναφέρθηκαν τέλος δύο παλιότερες αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ , η 830/1985 και η 932/1988 με τις οποίες οι Έλληνες δικαστές είχαν χορηγήσει άσυλο σε Τούρκους υπηκόους-πρόσφυγες που προέρχονταν από τη Δυτική Γερμανία.
Οι πληρεξούσιοι δικηγόροι του δημοσίου υποστήριξαν πάντως πως οι αποφάσεις των Επιτροπών είναι νόμιμες και αιτιολογημένες, αλλά και ότι οι Επιτροπές (2/3 Έλληνες δικαστές και 1/3 πρόσωπα υποδεικνυόμενα από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ) είναι συγκροτημένες βάσει του νόμου. Επικαλέστηκαν δε την αύξηση των μεταναστευτικών ροών από την Τουρκία και το μεγάλο αριθμό αιτήσεων ασύλου μεταναστών που είτε έχουν τις προϋποθέσεις με βάση τη συνθήκη της Γενεύης είτε όχι. Και ότι οι Επιτροπές που συστάθηκαν εξαιτίας αυτού του γεγονότος είναι εκ του νόμου δικαιοδοτικά όργανα. Αιτιολογώντας την άποψη των Επιτροπών ότι η Τουρκία είναι ασφαλής τρίτη χώρα και ότι δεν κινδυνεύουν οι Σύροι πρόσφυγες, υποστηρίχθηκε ότι αυτή τη στιγμή διαμένουν στην Τουρκία τουλάχιστον 3 εκατ. Σύροι πρόσφυγες σε καταυλισμούς έχοντας πρόσβαση σε όλα τα βασικά αγαθά. Υποστηρίχθηκε ακόμη ότι οι αποφάσεις των Επιτροπών δεν βασίστηκαν μόνο στην Κοινή Δήλωση (18/3/16) μεταξύ Τουρκίας – ΕΕ αλλά πρωτίστως στο Ελληνικό νόμο 4375/2016 (άρθρα 54-56).
Αίσθηση προκάλεσε πάντως η ερώτηση του προέδρου του ΣτΕ Νίκου Σακελλαρίου όταν αναφέρθηκε ότι στην Τουρκία ζουν αξιοπρεπώς 3 εκατ. Σύριοι πρόσφυγες. “Αν δεν τους θέλει η Τουρκία πού θα πάνε;” ρώτησε τους δικηγόρους και των δύο πλευρών, ζητώντας την προσωπική άποψή τους και όχι τη νομική. “Οι περισσότεροι είναι εγκλωβισμένοι, δεν θέλουν ούτε να μείνουν στην Τουρκία ούτε να έρθουν στην Ελλάδα. Επιδιώκουν να μεταβούν στις ΗΠΑ ή την κεντρική Ευρώπη” είπαν οι δικηγόροι του δημοσίου, ενώ από την άλλη πλευρά υποστηρίχθηκε ότι πρέπει να υπάρχει αλληλεγγύη από τις ευρωπαϊκές χώρες και εγκατάστασή τους εκεί υπό καλύτερες συνθήκες.
Οι σύμβουλοι Επικρατείας επιφυλάχθηκαν να εκδώσουν την απόφασή τους.
