Κωνσταντινούπολη: Ταξίδι στην ιστορία

Η αίγλη της, μυστηριώδης, αφοπλιστική, αέναη. Ένα όνομα βαρύ, με μακραίωνη ιστορία, η κοιτίδα ενός πολιτισμού που χάθηκε και γεννήθηκε πολλές φορές… Είναι το μέρος που ενώνει τρεις ηπείρους, ένα παγκόσμιο οικονομικό, πολιτισμικό και διπλωματικό κέντρο. Βυζάντιο, Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, Οθωμανική Αυτοκρατορία: Με το πέρασμα των χρόνων, πολλά άλλαξαν και πολλά είναι αυτά που έμειναν ίδια.

Η αίσθηση που έχει κανείς όταν μπει στην Αγιά Σοφιά, είναι αρκετή για να ξυπνήσουν μνήμες… Μνήμες με άρωμα ελληνικό. Από την απέναντι πλευρά, στέκεται επιβλητικό το Μπλε Τζαμί. Χτίστηκε στο κέντρο της νοτιοδυτικής πλευράς του ιπποδρόμου, ακριβώς απέναντι από την Αγία Σοφία, έτσι ώστε να δεσπόζει κατά την προσέγγιση των πλοίων.

Όσοι έχουν επισκεφτεί την Κωνσταντινούπολη, σίγουρα επιστρέφουν σε αυτή. H μυρωδιά από τα μπαχάρια, ο συνδυασμός του κοσμοπολίτικου με το ανατολίτικο, ο φρεσκοκαβουρδισμένος καφές, ο Βόσπορος… Όλα είναι εκεί για να σας παρασύρουν σε ένα ταξίδι γεμάτο συγκίνηση, περιπέτεια και αξέχαστες εμπειρίες.

Από την πλατεία Τακσίμ, την κεντρική πλατεία της πόλης και κατηφορίζοντας την Ιστικλάλ γεμίζετε με εικόνες και γεύσεις: Aπό τη μία πλευρά τελάληδες σας ζητούν να μπείτε στα μαγαζιά τους και να δοκιμάσετε κάθε λογής λιχουδιές. Από την άλλη, οι κυρίες απλώνουν φύλλο στον σοφρά τους για να φτιάξουν πίτα και σας καλούν να τη δοκιμάσετε! Κάπου εκεί, παγωτατζήδες, επιδίδονται στα «Dodnurma» (σ.σ. περίτεχνα τρικ) και φτιάχνουν μπροστά στα μάτια σας, φρέσκο μαστιχωτό παγωτό, το «καϊμακλί». Ακόμη πιο κάτω, θαμώνες απολαμβάνουν ξένοιαστοι τον ναργιλέ τους, ενώ άλλοι πίνουν το παραδοσιακό αρωματικό τσάι.

Η περιπέτεια τώρα ξεκινά…

Αγιά-Σοφιά: Ο Βυζαντινός Ναός της Ύπατης Σοφίας του Ένσαρκου Λόγου του Θεού, γνωστός ως Αγιά-Σοφιά ήταν από το 360 μέχρι το 1453 Ορθόδοξος Καθεδρικός ναός της Κωνσταντινούπολης, με εξαίρεση την περίοδο 1204 – 1261 κατά την οποία ήταν ρωμαιοκαθολικός ναός, ενώ μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης μετατράπηκε σε τέμενος, μέχρι το 1934 και αποτελεί σήμερα μουσειακό χώρο. Προηγουμένως είχε υπάρξει εκκλησία του Βυζαντινού κράτους η οποία είχε κτιστεί επί Κωνσταντίνου Α’ και Κωνσταντίνου Β’ (324-360 μ.Χ,) και η οποία καταστράφηκε κατά τη Στάση του Νίκα (532 μ.Χ.).

Ανήκει στις κορυφαίες δημιουργίες της βυζαντινής ναοδομίας, πρωτοποριακού σχεδιασμού, και υπήρξε σύμβολο της πόλης, τόσο κατά τη βυζαντινή όσο και κατά την οθωμανική περίοδο. Το παρόν κτίσμα ανεγέρθηκε τον 6ο αιώνα, επί βασιλείας του Ιουστινιανού Α΄, από τους μηχανικούς Ανθέμιο από τις Τράλλεις (σημ. Αϊδίνιο) και Ισίδωρο από τη Μίλητο. Στο ίδιο σημείο, επί του πρώτου λόφου της Κωνσταντινούπολης και σε κοντινή απόσταση από το Μέγα Παλάτιον και τον Ιππόδρομο της πόλης, είχαν χτιστεί παλαιότερα δύο ακόμα ναοί που καταστράφηκαν από πυρκαγιά.

Μπλε Τζαμί: Το Μπλε Τζαμί ή Τζαμί του Σουλτάνου Αχμέτ, ή Αχμέτ Τζαμί, ή Αχμετιέ Τζαμί (στα τούρκικα Sultanahmet Camii) είναι το μεγαλύτερο τζαμί στην Κωνσταντινούπολη, ξακουστό και για την αρμονία του. Θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα της Ισλαμικής αρχιτεκτονικής παγκοσμίως και αρχιτέκτονάς του υπήρξε ο Σεντεφχάρ Μεχμέτ Αγάς, μαθητής του Μιμάρ Σινάν. Το τζαμί έγινε γνωστό στη Δύση σαν «Μπλε Τζαμί» λόγω της κυριαρχίας του μπλε χρώματος στην εσωτερική του διακόσμηση. Παρόλα αυτά, το μπλε χρώμα δεν ήταν μέρος της αρχικής διακόσμησης του τζαμιού και στις μέρες μας έχει ξεκινήσει η διαδικασία αφαίρεσής του. Σήμερα, το τζαμί δεν δίνει ιδιαίτερα την εντύπωση του «μπλε» στους επισκέπτες. Βρίσκεται στο παλαιότερο τμήμα της Κωνσταντινούπολης, κοντά στην τοποθεσία του αρχαίου Ιππόδρομου (Ατ Μεϊντάνι), και απέναντι (δυτικά) από την Αγία Σοφία. Πάντως η λάμψη και η αίγλη της Αγιά Σοφιάς δεν επισκιάζεται…

Τοπ Καπί: Είναι ανάκτορο χτισμένο σε λόφο που επιβλέπει τον Βόσπορο και ήταν ακρόπολη του αρχαίου Βυζαντίου, αποτελούσε επίσημη κατοικία των σουλτάνων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από τα μέσα του 15ου αιώνα μέχρι την κατασκευή του παλατιού Ντολμά Μπαχτσέ (1853). Αρχικά γνωστό ως «Νέο Παλάτι» (τουρκ. Yeni Sarayı), έλαβε τη σημερινή ονομασία του κατά το 19ο αιώνα από παρακείμενη ομώνυμη πύλη. Είναι μέρος των ιστορικών περιοχών της Κωνσταντινούπολης που ανήκουν συλλογικά στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

Πύργος και Γέφυρα του Γαλατά: Ο Γαλατάς (Galata) είναι κεντρική παράλια περιοχή με λιμενικές εγκαταστάσεις της Κωνσταντινούπολης, που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά και άκρη του Κεράτιου κόλπου. Είναι από τις πιο ιστορικές περιοχές της πόλης και μια περιοχή που άκμασε ιδιαίτερα το ελληνικό στοιχείο.

Ψηλά στην περιοχή δεσπόζει ο Πύργος του Γαλατά. Πρόκειται για έναν μεσαιωνικό, κωνικό πύργο, ύψους 67 μέτρων, ο οποίος κατασκευάστηκε το 1348 σαν μέρος της οχύρωσης του Γαλατά από τους Γενουάτες και ονομαζόταν τότε Πύργος του Χριστού. Αργότερα χρησιμοποιήθηκς από τους Οθωμανούς σαν φυλακή και σήμερα αποτελεί ένα από τα ωραιότερα αξιοθέατα της Κωνσταντινούπολης! Η Γέφυρα του Γαλατά διασχίζει τον Κεράτιο Κόλπο και αποτελεί την κεντρική «φιγούρα» στο χώρο.

Πλατεία Ταξίμ ή Τακσίμ: Αποτελεί τμήμα της συνοικίας του Πέραν (Σταυροδρομίου, στα τουρκικά Beyoğlu – Μπέγιογλου) της Κωνσταντινούπολης, που κατοικούνταν παλαιότερα από Έλληνες και Αρμένιους. Το όνομά της οφείλεται σε παλαιά θολωτή υδροδεξαμενή (ταξίμ) που είχε αναγείρει το 1731 ο Σουλτάνος Μαχμούτ Α΄. Η υδροδεξαμενή αυτή μαζί με τους έναντι στρατώνες του πυροβολικού γκρεμίστηκαν αργότερα και στο χώρο αυτό μαζί με το Πεδίον του Άρεως (Ταλίμ-χανέ) διαμορφώθηκε σύγχρονο πάρκο με τη μεγάλη ομώνυμη πλατεία. Αν και το επίσημο σήμερα όνομά της είναι «πλατεία ανεξαρτησίας», παραμένει περισσότερο γνωστή με το όνομα της συνοικίας. Στο κέντρο της, δεσπόζει μεγάλο τετράπλευρο θολωτό μνημείο με τον ανδριάντα του Κεμάλ Ατατούρκ. Η σύγχρονη αυτή συνοικία αποτελείται από νέες πολυκατοικίες με μεγάλους πλέον δρόμους. Στη παλαιά συνοικία υπάρχουν ακόμα ο μεγάλος ορθόδοξος ναός της Αγίας Τριάδας, το «Ζάππειον Παρθεναγωγείον», θέατρα, κινηματογράφοι, και πολλά κέντρα διασκέδασης.

Σουλεϊμανιγιέ: Το Σουλεϊμανιγιέ Τζαμί είναι σπουδαίο οθωμανικό τέμενος της Κωνσταντινούπολης, το δεύτερο σε μέγεθος του είδους του και χαμηλότερο σε ύψος από την Αγιά Σοφιά. Βρίσκεται στο δεύτερο λόφο της παλαιάς πόλης, σε περίοπτη θέση που δεσπόζει από τον Κεράτιο κόλπο. Θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της οθωμανικής αρχιτεκτονικής του 16ου αιώνα. Το τζαμί και το ευρύτερο κτιριακό σύμπλεγμα που το περιβάλει χτίστηκε κατά παραγγελία του Σουλτάνου Σουλεϊμάν Α’ (β. 1520-66) ως μνημείο νίκης μετά την κατάκτηση της Ρόδου και της Βαγδάτης. Είναι έργο του μεγάλου Οθωμανού αρχιτέκτονα Μιμάρ Σινάν. Οι εργασίες για την κατασκευή του ξεκίνησαν το 1550 και διήρκεσαν μέχρι το 1557. Το κόστος του έφθασε τα 700.000 φλορίνια.

Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως: ή Ορθόδοξο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως ή απλά Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον, που αναφέρεται και ως Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία είναι η ονομασία της Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως – Νέας Ρώμης. Υφίσταται ως η πρώτη στην τάξη μεταξύ των Ορθοδόξων Εκκλησιών και φέρει το ιστορικό προνόμιο της απόδοσης αυτοκεφαλιών στις τοπικές εκκλησιαστικές διοικήσεις. Ο άγιος Απόστολος Ανδρέας θεωρείται ο ιδρυτής της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως (τότε Βυζαντίου), ενώ ο σημερινός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, είναι ο 270ος στη σειρά διαδοχής. Έδρα του Πατριαρχείου είναι ο Πατριαρχικός Οίκος του Φαναρίου, όπου βρίσκεται και ο Πατριαρχικός ναός του Αγίου Γεωργίου (1599). Το Πατριαρχείο διοικείται από τη δωδεκαμελή Ενδημούσα Ιερά Πατριαρχική Σύνοδο υπό την προεδρία του Πατριάρχη.

Καπαλί Τσαρσί (Μεγάλο Παζάρι): Άνοιξε το 1461 και είναι μία από τις μεγαλύτερες και παλιότερες στεγασμένες αγορές του κόσμου, με πάνω από 58 οδούς και 1.200 μαγαζιά από τα οποία διέρχονται 250.000 με 400.000 επισκέπτες καθημερινά. Στο παζάρι θα βρείτε κοσμήματα, σουβενίρ, ναργιλέδες, μπρίκια, καρυκεύματα, χαλιά αλλά και δερμάτινα, ρούχα και παπούτσια.

Να είστε προετοιμασμένοι να αποφύγετε πολλούς κράχτες… Τα παζάρια δίνουν και παίρνουν, εάν επιμείνετε θα βγείτε κερδισμένοι…

Μεγάλη του Γένους Σχολή: Είναι το αρχαιότερο σε λειτουργία εκπαιδευτικό ίδρυμα του Ελληνισμού. Ιδρύθηκε μετά την Άλωση Κωνσταντινουπόλεως από τον Πατριάρχη Γεννάδιο Σχολάριο, ο οποίος κάλεσε τον φιλόσοφο Ματθαίο Καμαριώτη και του ανέθεσε την ανασυγκρότηση της διαλυμένης Πατριαρχικής Ακαδημίας.

Από τότε, μέχρι και το 1821 άλλαξε αρκετές τοποθεσίες. Το 1825 ξεκινάει πάλι να λειτουργεί αλλάζοντας την ονομασία της από «Πατριαρχική Ακαδημία» σε «Μεγάλη του Γένους Σχολή», την οποία και διατηρεί μέχρι σήμερα.

Γενί Τζαμί: Το Γενί Τζαμί σημαίνει Νέο Τζαμί. Αρχικά ονομάστηκε Βαλιντέ Σουλτάν Τζαμί (Τούρκικα:Valide Sultan Camii) και αργότερα Νέο Βαλιντέ Σουλτάν Τζαμί μετά από μερική ανακατασκευή και την ολοκλήρωση του μεταξύ 1660 και 1665. Είναι ένα οθωμανικό αυτοκρατορικό τζαμί που βρίσκεται στο Εμίνονου, στην Κωνσταντινούπολη. Βρίσκεται στον Κεράτιο κόλπο, στο νότιο άκρο της γέφυρας του Γαλατά, και είναι ένα από τα πιο διάσημα αρχιτεκτονικά μνημεία της Κωνσταντινούπολης.

Ντολμά Μπαχτσέ: To ανάκτορο Ντολμάμπαχτσε (τουρκ. Dolmabahçe Sarayı) ήταν κατοικία των σουλτάνων και διοικητικό κέντρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από το 1856 μέχρι το 1922, με εξαίρεση την περίοδο 1889-1909 κατά την οποία χρησιμοποιήθηκε το ανάκτορο Γιλντίζ. Από το 1960 λειτουργεί ως μουσείο. Βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη, επί της ευρωπαϊκής πλευράς του Βοσπόρου καλύπτοντας συνολικά έκταση περίπου 110.000 μ2.

Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1843, με εντολή του σουλτάνου Αμπντούλ Μετζίτ Α΄, και ολοκληρώθηκε το 1856. Το κόστος της ανέγερσης έφτασε τα 5 εκατομμύρια οθωμανικά χρυσά νομίσματα, ισοδύναμο δηλαδή με 35 τόννους χρυσού. Για την επικάλυψη των οροφών του παλατιού, έκτασης 45.000 τ.μ., με φύλλα χρυσού, χρησιμοποιήθηκαν 14 τόννοι αυτού του πολύτιμου μετάλλου.

Ρωμαϊκός Ιππόδρομος: Ο Ιππόδρομος της Κωνσταντινούπολης ήταν χώρος δημόσιας ψυχαγωγίας που προοριζόταν για ιπποδρομίες και αρματοδρομίες, αποκτώντας παράλληλα θεσμικές και πολιτικές διαστάσεις. Σήμερα, στη θέση του βρίσκεται η πλατεία Σουλτάν Αχμέτ (τουρκικά: Sultanahmet Meydanı ή Atmeydanı) και διασώζονται μόνο θραύσματα του αρχικού συγκροτήματος. Στα αξιόλογα μνημεία του Ιπποδρόμου ανήκουν η στήλη των Όφεων, ο οβελίσκος του Θεοδόσιου Α’ και ένας ακόμα οβελίσκος από συναρμοσμένους λίθους που αποδίδεται στον Κωνσταντίνο Ζ’ Πορφυρογέννητο, τα οποία σώζονται και διατηρούνται στο κέντρο του σύγχρονου δημόσιου χώρου. Γνωστά είναι επίσης τέσσερα χάλκινα άλογα που είχαν αρχικά τοποθετηθεί σε πύργο πάνω από τις πύλες του Ιπποδρόμου και το 1204 τοποθετήθηκαν από τους Ενετούς στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου.

Μισίρ Τσαρσί: Πρόκειται για την ξακουστή αγορά των μπαχαρικών που δημιουργήθηκε το 1660.

Πρόκειται για μια τεράστια αγορά σε σχήμα «Γ», η οποία αποτελούσε επέκταση του γειτονικού Γενί Τζαμί, έτσι ώστε με την ενοικίαση των καταστημάτων να εξασφαλίζεται μια αναγκαία πρόσοδος στο τζαμί.

Μπορείτε να βρείτε ανατολίτικα μπαχαρικά, ενώ για να ξαποστάσετε επισκεφτείτε τα γραφικά καφενεία και μικρά ταβερνάκια.

Βόσπορος:

Καπαλί Τσαρσί:

-Να δοκιμάσω -εκτός από τα γευστικά, αρωματισμένα με πλούσια ποικιλία μπαχαρικών, εδέσματα- τοπικά γλυκά όπως Κιουνεφέ, μπακλαβά και άλλα σιροπιαστά. Τιps: 1) Το γλυκό κάστανο είναι εξαιρετικό! και 2) συνοδεύστε το αρωματικό σας τσάι με λουκούμι.

– Για όσους ζητούν ένα αυθεντικό παζάρι: Αν θέλετε να βρεθείτε σε ένα λιγότερο τουριστικό μέρος, μπορείτε εύκολα να επισκεφτείτε την περιοχή Besiktas. Κάθε Σάββατο διοργανώνεται λαϊκή αγορά με ρούχα, παπούτσια, κοσμήματα, διαφόρων ειδών αντικείμενα αλλά και φρέσκα φρούτα και λαχανικά σε πολύ χαμηλές τιμές.

Η πόλη της Κωνσταντινούπολης εξυπηρετείται από δύο αεροδρόμια:

-Το Διεθνές Αεροδρόμιο Ατατούρκ (TAV) το οποίο εξυπηρετεί την ευρωπαϊκή πλευρά της Κωνσταντινούπολης.
-Το Διεθνές Αεροδρόμιο Σαμπιχά Γκιοκτσέν(ISG) το οποίο εξυπηρετεί την ασιατική πλευρά της Κωνσταντινούπολης

Η πρόσβαση στο αεροδρόμιο Ατατούρκ της Κωνσταντινούπολης γίνεται:

α. Με Μετρό, η γραμμή M1Α (κόκκινη) του μετρό τερματίζει στο αεροδρόμιο Ατατούρκ
β. Με τα λεωφορεία Havataş Airport Shuttle, μπορείτε να τα βρείτε έξω από το τερματικό σταθμό του αεροδρομίου
γ. Με τα δημόσια λεωφορεία που φτάνουν στο κέντρο της πόλης
δ. Με ταξί.

Πώς να ταξιδέψετε: Με απευθείας πτήσεις της Aegean (www.aegeanair.com) μέσα σε 1 ώρα και 20΄ προσεγγίζετε το αεροδρόμιο Ataturk (tel. +90 212 463 3000, www.ataturkairport.com). Με Turkish Airlines (www.turkishairlines.com) βρίσκεστε στην Κωνσταντινούπολη σε 1 ώρα και 15΄.

Χρήσιμα links:

http://www.istanbul.com/en/travel

http://www.letsgoistanbul.com/

http://istanbul-tourist-information.com/