Η αποκόλληση πλακούντα είναι μια σοβαρή επιπλοκή της εγκυμοσύνης που εμφανίζεται όταν ο πλακούντας αποκολλάται από τη μήτρα πριν από τον τοκετό. Χρειάζεται άμεση ιατρική φροντίδα.
Ο πλακούντας είναι ένα προσωρινό όργανο που σχηματίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Συνδέει το έμβρυο με τη μήτρα, παρέχει οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά στο έμβρυο μέσω του ομφάλιου λώρου και απομακρύνει τα απόβλητα από το έμβρυο.
Συμπτώματα αποκόλλησης πλακούντα
Στην αποκόλληση του πλακούντα, ο πλακούντας διαχωρίζεται πλήρως ή εν μέρει από το τοίχωμα της μήτρας. Αυτό μπορεί να εμποδίσει το έμβρυο να παίρνει αρκετό οξυγόνο και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές της εγκυμοσύνης.
Η πάθηση είναι σπάνια και εμφανίζεται στο 0,6% έως 1,2% των κυήσεων. Ωστόσο, εάν η έγκυος υποπτεύεται αποκόλληση πλακούντα, θα πρέπει να επικοινωνήσει άμεσα με το γιατρό της. Πρόκειται για κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Τα συμπτώματα της αποκόλλησης πλακούντα δεν είναι τα ίδια σε όλες τις περιπτώσεις.
Τα πιο κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν κοιλιακό άλγος (πόνο στην κοιλιά) και κολπική αιμορραγία κατά το δεύτερο μισό της εγκυμοσύνης.
Ωστόσο, μερικές έγκυοι δεν εμφανίζουν ορατή αιμορραγία, καθώς μερικές φορές συσσωρεύεται αίμα μεταξύ του τοιχώματος της μήτρας και του πλακούντα.
Άλλα συμπτώματα αποκόλλησης πλακούντα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- κολπική αιμορραγία
- κράμπες στην κοιλιά
- ευαισθησία στην κοιλιά
- πόνος στη μέση
- συχνές συσπάσεις της μήτρας
- ταχυκαρδία και χαμηλή αρτηριακή πίεση, που θα μπορούσε να υποδηλώνει «κρυφή» αιμορραγία
- ασυνήθιστες αλλαγές στις κινήσεις του εμβρύου
- ασυνήθιστα μοτίβα εμβρυϊκών καρδιακών παλμών
Αρκετές παθήσεις της εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλέσουν παρόμοια συμπτώματα. Μία έγκυος πρέπει να επικοινωνήσει με τον γιατρό της άμεσα εάν εμφανίσει αιμορραγία, πόνο ή οποιαδήποτε άλλα συμπτώματα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Πότε χρειάζεται επείγουσα ιατρική παρέμβαση
Η αποκόλληση πλακούντα είναι μια επείγουσα ιατρική κατάσταση που απαιτεί άμεση αντιμετώπιση. Συμβαίνει συνήθως ξαφνικά και είναι σοβαρή. Μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή της εγκύου και του εμβρύου.
Εάν μία έγκυος εμφανίσει οποιοδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα αποκόλλησης πλακούντα στο τρίτο τρίμηνο, θα πρέπει να ζητήσει επειγόντως ιατρική βοήθεια.
Διάγνωση αποκόλλησης πλακούντα
Δεν υπάρχουν ειδικές εργαστηριακές εξετάσεις που χρησιμοποιούν οι γιατροί για τη διάγνωση της αποκόλλησης του πλακούντα. Ωστόσο, μπορεί να χρησιμοποιήσουν διάφορες μεθόδους για να αποκλείσουν άλλες πιθανές αιτίες και να συγκεντρώσουν αρκετές πληροφορίες για να κάνουν μια διάγνωση.
Αρχικά ο γιατρός ελέγχει τα συμπτώματα, το ιατρικό ιστορικό, το ιστορικό της κύησης και τις εμβρυϊκές κινήσεις. Στη συνέχεια κάνει φυσική εξέταση, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει ψηλάφηση ή πίεση στην κοιλιά, έλεγχο ζωτικών σημείων και εξέταση της κολπικής περιοχής.
Ο γιατρός μπορεί επίσης να ζητήσει διάφορες εξετάσεις, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν:
- πλήρη εξέταση αίματος και άλλες εξετάσεις αίματος
- ένα βιοφυσικό προφίλ, το οποίο περιλαμβάνει υπερηχογράφημα και άλλες εξετάσεις για την αξιολόγηση της υγείας του εμβρύου
- εξέταση Kleihauer-Betke για τον έλεγχο ύπαρξης εμβρυϊκού αίματος στο αίμα της εγκύου και για τον εντοπισμό «κρυφής» αιμορραγίας
Ο γιατρός μπορεί επίσης να ταξινομήσει την αποκόλληση πλακούντα κατά την εξέτασή σύμφωνα με τα ευρήματά του. Οι ταξινομήσεις της πάθησης περιλαμβάνουν:
Ήπια: Υπάρχει μικρή ή καθόλου κολπική αιμορραγία, κανένα σημάδι εμβρυϊκής δυσφορίας και ελαφρά ευαισθησία της μήτρας. Ο καρδιακός ρυθμός και η αρτηριακή πίεση της εγκύου είναι εντός φυσιολογικών ορίων.
Μέτρια: Υπάρχει μέτρια ή καθόλου κολπική αιμορραγία. Υπάρχουν ενδείξεις εμβρυϊκής δυσφορίας, σημαντική ευαισθησία και συσπάσεις της μήτρας, αλλαγές στον καρδιακό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση της εγκύου. Η έγκυος μπορεί να εμφανίσει επίσης αλλαγές στην πήξη του αίματος.
Σοβαρή: Υπάρχει μεγάλη ποσότητα κολπικής αιμορραγίας ή καθόλου. Η έγκυος είναι σε κατάσταση σοκ, έχει συνεχείς συσπάσεις της μήτρας και αλλαγές στην πήξη του αίματος. Υπάρχει υψηλός κίνδυνος για το έμβρυο.
Επιπλοκές αποκόλλησης πλακούντα
Η αποκόλληση του πλακούντα συμβαίνει συνήθως πριν από την 37η εβδομάδα της κύησης, στο τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Η αποκόλληση πλακούντα μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές που απειλούν τη ζωή της εγκύου και του εμβρύου.
Οι επιπλοκές για την έγκυο μπορεί να περιλαμβάνουν σοβαρή αιμορραγία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω επιπλοκές, όπως:
- νεφρική ανεπάρκεια
- αναιμία
- διαταραχές πήξης του αίματος
- Σύνδρομο Sheehan, που επηρεάζει την υπόφυση
- μετάγγιση αίματος
- υστερεκτομή
Οι επιπλοκές για το έμβρυο μπορεί να περιλαμβάνουν:
- πρόωρο τοκετό
- περιγεννητική ασφυξία, όταν το έμβρυο δεν λαμβάνει αρκετό οξυγόνο
- χαμηλό βάρος γέννησης
- περιορισμό της ενδομήτριας ανάπτυξης
- θνησιγένεια
Αιτίες και παράγοντες κινδύνου αποκόλλησης πλακούντα
Η αποκόλληση του πλακούντα συμβαίνει όταν τα αγγειακά δίκτυα που συνδέουν την πλευρά του πλακούντα και το τοίχωμα της μήτρας διαχωρίζονται.
Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες κινδύνου για την αποκόλληση πλακούντα και περιλαμβάνουν το ιστορικό υγείας και τις συνήθειες της εγκύου, καταστάσεις που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο αποκόλλησης πλακούντα και τραύμα στην κοιλιά.
Οι παράγοντες κινδύνου του ιστορικού υγείας περιλαμβάνουν:
- ιστορικό αποκόλλησης πλακούντα σε προηγούμενες εγκυμοσύνες
- ηλικία 35 ετών και άνω
- υψηλή αρτηριακή πίεση
- κάπνισμα
- χρήση κοκαΐνης και άλλων ναρκωτικών
Οι καταστάσεις που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο αποκόλλησης πλακούντα περιλαμβάνουν:
- προεκλαμψία
- κοντός ομφάλιος λώρος
- πολυϋδράμνιο (υπερβολικό αμνιακό υγρό)
- ξαφνική αποσυμπίεση της μήτρας
- πολύδυμη κύηση
Τα τραύματα στην κοιλιά που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο αποκόλλησης πλακούντα περιλαμβάνουν:
- πτώση
- τροχαίο ατύχημα
- ένα βίαιο χτύπημα στην κοιλιά
Αντιμετώπιση αποκόλλησης πλακούντα
Η θεραπεία για την αποκόλληση του πλακούντα εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της σοβαρότητας της αποκόλλησης και του πόσο κοντά στην προβλεπόμενη ημερομηνία τοκετού βρίσκεται η έγκυος.
Η ήπια αποκόλληση πλακούντα πριν την 37η εβδομάδα της κύησης μπορεί να αντιμετωπιστεί συντηρητικά, δηλαδή με την εισαγωγή σε μαιευτική μονάδα για στενή παρακολούθηση μέχρι το έμβρυο να είναι αρκετά ώριμο για τον τοκετό ή μέχρι να αλλάξει η κατάσταση της εγκύου.
Εάν η έγκυος έχει μέτρια ή σοβαρή αποκόλληση πλακούντα, ο γιατρός μπορεί να προκαλέσει κολπικό τοκετό ή να κάνει καισαρική τομή.
Η αποκόλληση πλακούντα μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα πήξης του αίματος της εγκύου. Ο κολπικός τοκετός μπορεί επομένως να παρουσιάζει μικρότερο κίνδυνο για την έγκυο, καθώς μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα λιγότερη αιμορραγία. Ωστόσο, μια επείγουσα καισαρική τομή μπορεί να προστατεύσει το έμβρυο εάν υπάρχουν σημάδια εμβρυϊκής δυσφορίας.
Μπορεί να προληφθεί η αποκόλληση του πλακούντα;
Ο κίνδυνος αποκόλλησης πλακούντα μπορεί να μειωθεί με:
- διακοπή ή αποφυγή του καπνίσματος
- αποφυγή χρήσης ναρκωτικών
- διαχείριση άλλων καταστάσεων υγείας που μπορεί να συμβάλλουν στην αποκόλληση πλακούντα
- αποφυγή καταστάσεων που μπορεί να οδηγήσουν σε κοιλιακό τραύμα
Μπορεί το κάπνισμα να αυξήσει τον κίνδυνο αποκόλλησης πλακούντα;
Ναι, το κάπνισμα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αποκόλλησης πλακούντα. Αυτό μπορεί να οφείλεται στην αγγειοσυσπαστική δράση του καπνίσματος, η οποία μπορεί να στενέψει τις αρτηρίες της μήτρας και του ομφάλιου λώρου.
Μπορεί η έντονη άσκηση να προκαλέσει αποκόλληση πλακούντα;
Μελέτες έχουν δείξει ότι ο κίνδυνος αποκόλλησης πλακούντα είναι 7,8 φορές μεγαλύτερος για την ώρα που ακολουθεί τη μέτρια ή βαριά προσπάθεια σε σχέση με την ελαφριά ή καθόλου άσκηση.
Ωστόσο, η μελέτη έδειξε επίσης ότι οι γυναίκες που ασκούνται περισσότερες από τρεις φορές την εβδομάδα διατρέχουν χαμηλότερο κίνδυνο. Η μέτρια προσπάθεια θεωρείται γενικά ασφαλής.
Είναι πιο συχνή η αποκόλληση του πλακούντα στις μεγαλύτερες μητέρες;
Η ηλικία των 35 ετών και άνω αποτελεί παράγοντα κινδύνου για αποκόλληση πλακούντα.
Οι γυναίκες που έχουν παρουσιάσει αποκόλληση πλακούντα στο παρελθόν μπορεί να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για την πάθηση. Υποτροπή εμφανίζεται στο 3% έως 10% των εγκύων.
Σε κάθε περίπτωση η έγκυος πρέπει να ζητήσει άμεσα ιατρική βοήθεια εάν υπάρχουν συμπτώματα αποκόλλησης πλακούντα.
