του Σωτήρη Σιδέρη
Μπορεί η 70ή επέτειος του ΝΑΤΟ να επισκιάστηκε από την αμερικανοτουρκική διένεξη γύρω από τους S-400, στην πραγματικότητα όμως ήταν μια ιδιαίτερη συνάντηση που με τις αποφάσεις της θα προκαλέσει έναν νέο γύρο έντασης με τη Ρωσία, καθώς η Βορειοατλαντική Συμμαχία γίνεται όλο και πιο επιθετική. Το ΝΑΤΟ προτίθεται να αυξήσει σημαντικά τη ναυτική του παρουσία στη Μαύρη Θάλασσα, με στόχο να εγγυηθεί την ασφαλή διέλευση των ουκρανικών πλοίων μέσω του πορθμού του Κερτς, σύμφωνα με την πρέσβη των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ Κέι Μπέιλι Χάτσισον.
Η Αμερικανίδα πρέσβης προσέθεσε ότι στην παρούσα φάση απαιτείται να δοθεί στη λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας «μεγαλύτερη προσοχή, ώστε να εγγυηθούμε ότι τα ύδατα αυτά θα είναι ελεύθερα» και πως οι χώρες της περιοχής «θα απαλλαγούν από τη ρωσική παρέμβαση»Η απόφαση αυτή προκαλεί εύλογα ερωτήματα αλλά και ανησυχία. Ερωτήματα διότι η Ουκρανία δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ και κατά συνέπεια δεν συντρέχουν λόγοι για μια τέτοιου μεγέθους επιχείρηση, κάτω από τη μύτη της Μόσχας. Ανησυχία γιατί η Συμμαχία με την απόφαση αυτή αυξάνει την ένταση και προκαλεί τη Μόσχα με επιθετικές κινήσεις.
Πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι η αύξηση της ναυτικής παρουσίας του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα, αλλά και στον εναέριο χώρο, θα προκαλέσει άμεση απάντηση από τη Ρωσία (η συνθήκη του Μοντρέ προβλέπει αυστηρούς χρονικούς περιορισμούς σε ναυτική παρουσία τρίτων χωρών στον Εύξεινο Πόντο).
Η Χάτσισον επεσήμανε ότι «πρόκειται για ένα πακέτο το οποίο ενισχύει την επιτήρηση από αέρος, ενώ επίσης προβλέπει την αποστολή μεγάλου αριθμού πλοίων των χωρών του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα, ώστε να εγγυηθούν την ασφαλή διέλευση των ουκρανικών πλοίων διά μέσου του πορθμού του Κερτς στην Αζοφική Θάλασσα».
Η Αμερικανίδα πρέσβης προσέθεσε ότι στην παρούσα φάση απαιτείται να δοθεί στη λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας «μεγαλύτερη προσοχή, ώστε να εγγυηθούμε ότι τα ύδατα αυτά θα είναι ελεύθερα» και πως οι χώρες της περιοχής «θα απαλλαγούν από τη ρωσική παρέμβαση».
Το πώς θα απαλλαγούν από τη ρωσική παρέμβαση δεν το εξήγησε η Αμερικανίδα αξιωματούχος, καθώς πουθενά στον κόσμο οι Ρώσοι δεν έχουν υποχωρήσει, αντίθετα δηλώνουν παρουσία έναντι των κινήσεων των ΗΠΑ.
Η εμπλοκή της Ελλάδας
Η Ελλάδα συναίνεσε χωρίς να διατυπώσει την παραμικρή αντίρρηση, ούτε καν κάποιον προβληματισμό για την αύξηση της επιθετικότητας του ΝΑΤΟ. Έχει ενδιαφέρον ότι η Χάτσισον τόνισε ότι «είναι πολύ σημαντικό, οι κάτοικοι της Ουκρανίας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της Γεωργίας να νιώθουν ασφαλείς στη ζώνη της Μαύρης Θάλασσας, τόσο στα ύδατά τους όσο και στην ξηρά», προσθέτοντας ότι οι πρωτοβουλίες που εξετάζει το ΝΑΤΟ είναι «εξαιρετικά σημαντικές» για τις χώρες που γειτονεύουν με τη Ρωσία στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας.
Πρωτίστως πρέπει να απαντήσει η Ευρώπη που φέρεται μεν οργισμένη από την αμερικανική πολιτική έναντι της ΕΕ, ωστόσο καμία ουσιαστική αντίδραση δεν υφίσταταιΗ πρώτη αντίδραση της Μόσχας ήταν απολύτως λογική. Μάλλον απορία παρά ανησυχία εξέφρασε. Ειδικότερα, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι «δεν καταλαβαίνουμε τι εννοούν με αυτό». Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τη διεθνή νομοθεσία, η θέση της Ρωσίας είναι εξαιρετικά συνεπής και αυτό είναι κάτι που το γνωρίζουν καλά όλοι», τόνισε. «Υπάρχει επίσης καθεστώς παραμονής των πολεμικών πλοίων στη Μαύρη Θάλασσα, που έχει καθοριστεί από τη Συνθήκη του Μοντρέ, η οποία επίσης πρέπει να εφαρμόζεται» επεσήμανε ο Πεσκόφ.
Είναι προφανές ότι το ΝΑΤΟ και ειδικότερα οι ΗΠΑ έχουν ήδη βολιδοσκοπήσει τις γειτονικές χώρες και φυσικά κι άλλα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ να στείλουν ναυτικές δυνάμεις στη Μαύρη Θάλασσα. Ήδη η Ελλάδα συμμετέχει και δεν έχει καταστεί σαφές τι θα κάνει στο εξής. Ως προς την επιτήρηση του εναερίου χώρου επισημαίνεται ότι ήδη οι Αμερικανοί στέλνουν στη Μαύρη Θάλασσα εξελιγμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τα οποία απογειώνονται από τη Λάρισα, όπου σταθμεύουν μόνιμα. Φυσικά, δεν πρόκειται μόνο για επιτήρηση του εναερίου χώρου, αλλά διεξάγουν και κατασκοπευτική αποστολή, πράγμα που φυσικά γνωρίζουν οι Ρώσοι.
Η Ελλάδα δεν συζητά τα ζητήματα αυτά. Οι αποφάσεις λαμβάνονται εν κρυπτώ και χωρίς κανείς να γνωρίζει λεπτομέρειες. Οι αποφάσεις του ΝΑΤΟ είναι προκλητικές, εξυπηρετούν αποκλειστικά την αντιρωσική πολιτική που προωθούν ισχυροί κύκλοι της Ουάσινγκτον και τίποτα περισσότερο. Υπό αυτό το πρίσμα δεν υπάρχει κανένας λόγος η Ελλάδα να εμπλακεί όλο και περισσότερο, διακινδυνεύοντας έναν νέο κύκλο έντασης στις διμερείς σχέσεις της με τη Μόσχα.
Κυρίως, όμως, η κυβέρνηση οφείλει να εξηγήσει στη Βουλή και στον ελληνικό λαό τη δική της πολιτική και με ποιο τρόπο εξυπηρετούνται εθνικά συμφέροντα, συμμετέχοντας στα όλο και πιο επιθετικά σχέδια των ΗΠΑ, είτε στη Μαύρη Θάλασσα είτε στην Ανατολική Μεσόγειο. Η επιθετικότητα φέρνει ισοδύναμη απάντηση και η Ρωσία δεν είναι αδύναμη στρατιωτικά, κάθε άλλο.
Υπό αυτό το πρίσμα, τίθεται ένα ζήτημα ως προς το πού φθάνει ακριβώς η απόλυτη στοίχιση του ΝΑΤΟ πίσω από τα επικίνδυνα παιχνίδια των ΗΠΑ. Εννοείται ότι πρωτίστως πρέπει να απαντήσει η Ευρώπη, η οποία φέρεται μεν οργισμένη από την αμερικανική πολιτική έναντι της Ε.Ε., ωστόσο καμία ουσιαστική αντίδραση δεν υφίσταται, γι’ αυτό και η κατάσταση γίνεται όλο και πιο τοξική πολιτικά.
