Σε μία κεντροευρωπαϊκή χώρα όπως η Γερμανία ο επιμελώς ατημέλητος, αλλά και ιδιαζόντως ιδιόρρυθμος Μπόρις Τζόνσον θυμίζει κάτι ανάμεσα σε πρωθυπουργό και παρουσιαστή του Candid Camera, εκτιμά το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (DPA). Αλλά τι να πει κάποιος για τον ατσαλάκωτο Τζέικομπ Ρις-Μογκ, ο οποίος προ ημερών, στην πιο κρίσιμη κοινοβουλευτική συνεδρίαση για το Brexit, απλώθηκε σε τρία έδρανα και… το έριξε στον ύπνο, περιφρονώντας τη διαδικασία, αν όχι και την ουσία;
Για το περιοδικό «Der Spiegel» ο ψιλόλιγνος εκατομμυριούχος, απόφοιτος του Ίτον, θύμιζε «αριστοκράτη προ-δημοκρατικής και αποικιοκρατικής εποχής, ο οποίος επιδίδεται σε αισχρολογίες όταν απουσιάζει το υπηρετικό προσωπικό. Μπορεί να ξεγυμνώνεται ή άφοβα να ικανοποιεί σωματικές ανάγκες κάθε είδους. Άνθρωποι που δεν ανήκουν στη δική του κάστα έχουν απολέσει εκ γενετής, αλλά και λόγω κοινωνικής θέσεως, το δικαίωμα να απαιτούν σεβασμό».
Στο Βερολίνο οι εκκεντρικές συμπεριφορές τύπου Τζόνσον ή Ρις-Μογκ θεωρούνται αδιανόητες και πάντως ασύμβατες με τη δημόσια εικόνα ενός πολιτικού προσώπου.
Γιατί είναι τόσο διαφορετικά τα πράγματα στη Βρετανία;
Η Καρίνα Ούρμπαχ, ιστορικός και καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο του Πρίνστον, αντιστρέφει το ερώτημα: «Γιατί να θεωρούμε ότι οι πολιτικοί σε άλλες χώρες οφείλουν να συμπεριφέρονται κατά τον ίδιο τρόπο, όπως στη Γερμανία; Δεν αποτελεί αυτό ένδειξη επαρχιωτισμού;» διερωτάται. Άλλωστε και ο Ουίνστον Τσόρτσιλ ήταν εκκεντρικός. Γυρνώντας στο σπίτι του, τα βράδια, προανήγγειλε την άφιξή του με ένα σύντομο γάβγισμα, ενώ η σύζυγός του Κλημεντίνη απαντούσε στο «γάου γάου» με ένα τρυφερό «μιάου μιάου». Στον Τσόρτσιλ αποδίδονται βέβαια και αμέτρητα πνευματώδη ρητά. Όπως ο διάλογος με τη λαίδη Άστορ που του έλεγε «Αν ήμουν παντρεμένη μαζί σου, θα σου έβαζα δηλητήριο στο τσάι» κι εκείνος απαντούσε «Αν ήμουν παντρεμένος μαζί σου, θα το έπινα ευχαρίστως».
Η εκκεντρικότητα ως ένδειξη ισχύος
«Στη βρετανική κοινωνία υπάρχει πολύ μεγαλύτερη ανοχή απέναντι σε εκκεντρικές συμπεριφορές» επισημαίνει ο Άντριου Τζόνστον, καθηγητής αγγλικής λογοτεχνίας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Ως παράδειγμα αναφέρει έναν «λόρδο, που ήθελε να συνοδεύεται στο δείπνο του από μία ορχήστρα πνευστών» ή ακόμη έναν «στρατιωτικό διοικητή που πάντα καθόταν στο ίδιο τραπέζι με τον σκύλο του». Στη Βρετανία η εκκεντρικότητα ερμηνεύεται ως δύναμη χαρακτήρα. «Ο Ρις-Μογκ, για παράδειγμα, θεωρείται ο τέλειος υπουργός για τον 18ο αιώνα» σημειώνει ο καθηγητής Τζόνστον. «Μοιάζει να ζει σε μία άλλη εποχή, τις αξίες της οποίας θεωρεί ότι ενστερνίζεται απόλυτα. Αλλά είναι τόσο πειστικός στη φαντασίωσή του, ώστε συναρπάζει πολύ κόσμο…» προσθέτει.
Σύμφωνα με τον Άντριου Τζόνστον, στην Αγγλία η «ικανότητα να σκηνοθετείς τον εαυτό σου» θεωρείται αρετή, την οποία οι γόνοι ανωτέρων τάξεων καλλιεργούν από τα μικράτα τους στο φημισμένο Κολέγιο Ίτον ή στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Κι ακόμη: «Οι ομάδες επιχειρηματολογίας, οι λέσχες αντιλογίας, τελειοποιούν έτι περαιτέρω αυτές τις ιδιορρυθμίες. Ζητούμενο δεν είναι πάντα το καλύτερο επιχείρημα, αλλά η διανοητική έκλαμψη, το ετοιμόλογο πνεύμα, το χιούμορ, αυτό που οι Βρετανοί αποκαλούν wit». «Στη Γερμανία ο χειρότερος Άγγλος ρήτορας θα έβαζε στο τσεπάκι του ολόκληρα δημοτικά συμβούλια» παρατηρούσε τον 19ο αιώνα ο Πρώσος, πλην γαλλοτραφής, συγγραφέας και περιηγητής Τέοντορ Φοντάν.
Με πληροφορίες από DW
