Εν έτη 2009 αποκαλύφθηκε μια απίστευτη ιστορία λογοκρισίας στην Ιταλία, όταν εκδοτικός οίκος που ανήκει στον πρωθυπουργό της χώρας, Silvio Berlusconi, αρνήθηκε να εκδώσει μεταφρασμένο στην ιταλική γλώσσα ένα βιβλίο του νομπελίστα συγγραφέα José de Sousa Saramago.
Πρόκειται για ένα βιβλίο που συγκεντρώνει όλα τα κείμενα που ο 86χρονος Πορτογάλος συγγραφέας έχει αναρτήσει στην προσωπική του ιστοσελίδα και στα οποία αναφέρεται, κυρίως, σε πολιτικά και κοινωνικά φαινόμενα της εποχής.
Σε μερικά από τα κείμενά του ο Saramago είναι επικριτικός τόσο απέναντι στον Berlusconi, όσο και στη γενικότερη πολιτική κατάσταση στην Ιταλία: «Τι σημασία μπορεί να έχει στην πατρίδα της μαφίας και της Καμόρα, το ότι αποδείχθηκε πως ο πρωθυπουργός της χώρας, είναι ένας εγκληματίας;», ενώ σε άλλο σημείο των γραπτών του, τονίζει: «Ο ιταλικός λαός επιδεικνύει αδιαφορία προς κάθε προβληματισμό ηθικού χαρακτήρα».
Οι υπεύθυνοι του εκδοτικού οίκου Εinaudi υποστήριξαν ότι δεν είναι ζήτημα λογοκρισίας, αλλά προστασίας της επιχείρησης από πιθανή δικαστική καταδίκη: «Αποφασίσαμε να μην εκδώσουμε το «Τετράδιο του Saramago», διότι σε αυτό, μεταξύ των άλλων, αναφέρεται ότι ο Berlusconi είναι εγκληματίας. Ανεξαρτήτως από το ποιος πολιτικός θίγεται, ο εκδοτικός μας οίκος εγγυάται την ελεύθερη άσκηση κριτικής, αλλά αρνείται να προσυπογράψει μια κατηγορία, που θα τύγχανε δικαστικής καταδίκης».
Ο ίδιος ο 87χρονος δήλωσε στον Τύπο της Ιταλίας: «Δε θα εκδώσω το βιβλίο μου με τον οίκο Einaudi, διότι στα γραπτά μου ασκώ κριτική, χωρίς λογοκρισίες και περιορισμούς στο Silvio Berlusconi, ο οποίος είναι πρωθυπουργός, αλλά και ιδιοκτήτης του εν λόγω εκδοτικού οίκου, όπως και τόσων άλλων Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Η αλήθεια είναι ότι η κατάσταση που έχει προκύψει, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί γραφική. Το γεγονός όμως ότι ένας πολιτικός συγκεντρώνει στα χέρια του τόση ισχύ, μας κάνει να φοβόμαστε για την ποιότητα της Δημοκρατίας».
Το βιβλίο του José de Sousa Saramago θα εκδώσει τελικά ο οίκος Bollati Boringhieri.
