Το ΝΑΤΟ βρίσκεται για άλλη μια φορά στο επίκεντρο του διεθνούς συναγερμού. Την ίδια ώρα ανησυχητική είναι η εκτίμηση του Βρετανού Στρατηγού Σερ Ρίτσαρντ Σίρεφ, πρώην Αναπληρωτή Ανώτατου Διοικητή των Συμμαχικών Δυνάμεων στην Ευρώπη, ο οποίος σκιαγράφησε το πιο ακραίο σενάριο στην Daily Mail: «σε λιγότερο από πέντε ημέρες, η Ρωσία θα μπορούσε να καταστρέψει την Ευρώπη». Αυτή η πρόβλεψη, αν και δεν την συμμερίζονται όλοι οι αναλυτές, αναζωπυρώνει τη συζήτηση σχετικά με την πραγματική ετοιμότητα της Ατλαντικής Συμμαχίας και τον κίνδυνο ενός νέου Παγκόσμιου Πολέμου. Η σοβαρότητα της κατάστασης υπογραμμίζεται επίσης από το γεωπολιτικό πλαίσιο που χαρακτηρίζεται από αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις. Από το αδιέξοδο στην Ουκρανία και την υποστήριξη της Κίνας και του Ιράν προς τη Μόσχα, μέχρι τα ολοένα και συχνότερα περιστατικά κατά μήκος των συνόρων του ΝΑΤΟ.
Το ΝΑΤΟ υπό πίεση- Φόβοι για μια παγκόσμια σύγκρουση
Η Ατλαντική Συμμαχία, η οποία ήδη παρέχει στρατιωτική και υλικοτεχνική υποστήριξη στην Ουκρανία για πάνω από δύο χρόνια, παρακολουθεί τις κινήσεις της Μόσχας με αυξανόμενη ανησυχία. Οι τελευταίοι στρατιωτικοί ελιγμοί της Ρωσίας, που συχνά διεξάγονται από κοινού με τη Λευκορωσία, έχουν ερμηνευτεί ως άμεσο μήνυμα προς τη Δύση. Οι παραβιάσεις του εναέριου χώρου και οι επιχειρήσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη έχουν τροφοδοτήσει φόβους ότι το Κρεμλίνο δοκιμάζει την ετοιμότητα των αμυντικών συστημάτων του ΝΑΤΟ.
Ο Γενικός Γραμματέας Μαρκ Ρούτε επανέλαβε ότι η Συμμαχία «είναι έτοιμη να υπερασπιστεί κάθε εκατοστό του εδάφους των κρατών μελών», αλλά οι αναλυτές αναφέρουν καθυστερήσεις στις επενδύσεις και τις προμήθειες, ειδικά στην Ευρώπη.
Το σενάριο των «100 ωρών»
Ο Στρατηγός Σερ Ρίτσαρντ Σίρεφ, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην Daily Mail, περιέγραψε μια ανησυχητική προσομοίωση. Μια αιφνιδιαστική ρωσική επίθεση θα μπορούσε να κατακλύσει τις ευρωπαϊκές αμυντικές γραμμές σε μόλις 100 ώρες. «Είναι ένα ακραίο σενάριο, αλλά όχι αδύνατο», εξήγησε, ζητώντας άμεση ενίσχυση της αποτροπής.
Ο Σίρεφ ο οποίος ηγήθηκε του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη μέχρι το 2014, τόνισε ότι οι ρωσικές συμβατικές δυνάμεις, παρά τις απώλειες που υπέστησαν στην Ουκρανία, παραμένουν σημαντικές και ικανές να ασκήσουν πίεση στις χώρες της Βαλτικής και στην Ανατολική Ευρώπη.
Σύμφωνα με τον πρώην στρατηγό του ΝΑΤΟ, εάν η Μόσχα εξαπολύσει μια ξαφνική επίθεση, το ΝΑΤΟ και η Ευρώπη δεν θα έχουν τον απαραίτητο χρόνο για να οργανώσουν ενισχύσεις, να μετακινήσουν στρατεύματα και να προστατεύσουν κρίσιμες υποδομές. Σε λίγο περισσότερο από τέσσερις ημέρες, οι πρώτες γραμμές άμυνας θα μπορούσαν να καταρρεύσουν, αφήνοντας εκτεθειμένη μια τεράστια και πυκνοκατοικημένη περιοχή. Η έννοια των «100 ωρών» επομένως δεν περιγράφει πώς θα πραγματοποιηθεί η επίθεση σε τεχνικό επίπεδο, αλλά πόσο γρήγορα θα μπορούσαν να εκδηλωθούν οι επιπτώσεις: κατάρρευση των αρχικών αμυντικών συστημάτων, διακοπή των μεταφορών και των επικοινωνιών, ψυχολογική και πολιτική πίεση στις Κυβερνήσεις και στην κοινή γνώμη.
Αρκετές διεθνείς εκθέσεις επιβεβαιώνουν ότι η Ευρώπη πρέπει ακόμη να καλύψει σημαντικά κενά. Το IISS (Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών) ανέφερε ότι, παρά τις δεσμεύσεις για δαπάνες, οι καθυστερήσεις στην παραγωγή όπλων, οι ελλείψεις υλικοτεχνικής υποστήριξης και οι δυσκολίες συντονισμού μεταξύ των διαφόρων στρατών εξακολουθούν να υπάρχουν.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν η ραχοκοκαλιά της Συμμαχίας, αλλά ακόμη και η Ουάσινγκτον παραδέχεται περιορισμούς. Η διαθεσιμότητα συστημάτων πληροφοριών, επιτήρησης και αναγνώρισης στην Ευρώπη δεν επαρκεί για να διασφαλίσει την έγκαιρη προειδοποίηση για πιθανούς ρωσικούς ελιγμούς. Αυτό το κενό, σε περίπτωση κλιμάκωσης, θα μπορούσε να αποδειχθεί καθοριστικό.
Οι δυνατότητες της Ρωσίας
Η Ρωσία, παρά τις κυρώσεις και τις απώλειες στο ουκρανικό μέτωπο, έχει αυξήσει την στρατιωτική της παραγωγή, εστιάζοντας στο πυροβολικό, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και τους πυραύλους μεσαίου βεληνεκούς. Σύμφωνα με τον Κρίστοφερ Καβόλι, Ανώτατο Διοικητή του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, η Μόσχα διαθέτει πλέον μεγαλύτερα αποθέματα πυρομαχικών από ό,τι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη μαζί.
Οι ειδικοί προειδοποιούν, ωστόσο, ότι αντί για έναν ολοκληρωτικό πόλεμο πλήρους κλίμακας, το Κρεμλίνο θα μπορούσε να καταφύγει σε μια «υβριδική» στρατηγική, που θα αποτελείται από κυβερνοεπιθέσεις (όπως η πρόσφατη σε ευρωπαϊκά αεροδρόμια), δολιοφθορά κρίσιμων υποδομών, παραπληροφόρηση και παράνομες επιχειρήσεις. Αυτά τα εργαλεία θα του επέτρεπαν να αποσταθεροποιήσει γρήγορα την Ευρώπη, χωρίς απαραίτητα να χρειαστεί να εμπλακεί σε ανοιχτό συμβατικό πόλεμο.
Πόσο ρεαλιστικό είναι το «φάντασμα» του Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου;
Πολλοί αναλυτές παραμένουν επιφυλακτικοί ως προς την πιθανότητα ενός «blitzkrieg» ικανού να κατακλύσει την Ευρώπη σε λιγότερο από πέντε ημέρες. Οι υλικοτεχνικές ελλείψεις της Ρωσίας, η δυσκολία διατήρησης μιας ταυτόχρονης επίθεσης σε πολλαπλά μέτωπα και η ικανότητα αντίδρασης του ΝΑΤΟ αποτελούν σημαντικά εμπόδια.
Ωστόσο, το σενάριο που σκιαγράφησε ο στρατηγός δεν είναι αβάσιμο: χρησιμεύει ως προειδοποίηση να μην χαλαρώσουμε την επαγρύπνησή μας και να επιταχύνουμε την ενίσχυση της άμυνας της Ευρώπης. Η πιθανότητα μιας παγκόσμιας σύγκρουσης φαίνεται απομακρυσμένη, αλλά η αυξανόμενη αστάθεια απαιτεί προσοχή και ετοιμότητα, καθώς οι λανθασμένοι υπολογισμοί ή οι προκλήσεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν τον κόσμο σε άμεση αντιπαράθεση.
Ποιος είναι ο Στρατηγός Σερ Αλεξάντερ Ρίτσαρντ Ντέιβιντ Σίρεφ
Ο Στρατηγός Σερ Αλεξάντερ Ρίτσαρντ Ντέιβιντ Σίρεφ, KCB, CBE (γεννημένος στις 21 Οκτωβρίου 1955) είναι απόστρατος ανώτερος αξιωματικός του Βρετανικού Στρατού και συγγραφέας. Από τον Μάρτιο του 2011 έως τον Μάρτιο του 2014 υπηρέτησε ως Αναπληρωτής Ανώτατος Διοικητής των Συμμαχικών Δυνάμεων της Ευρώπης.
Έγινε Διοικητής του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας (CBE) τον Απρίλιο του 2001 σε αναγνώριση της υπηρεσίας του.
Προήχθη σε υποστράτηγο στις 9 Μαΐου του 2003 και έγινε Αρχηγός του Επιτελείου στη Διοίκηση Ξηράς . Το 2005 έγινε Γενικός Αξιωματικός Διοίκησης της 3ης (Ηνωμένης) Μηχανοκίνητης Μεραρχίας, η οποία αναπτύχθηκε ως Στρατηγείο Πολυεθνικής Μεραρχίας Νοτιοανατολικά στο Ιράκ τον Ιούλιο του 2006. Τον Ιανουάριο του 2007 διορίστηκε Διοικητής του Συμμαχικού Σώματος Ταχείας Αντίδρασης, και προήχθη σε υποστράτηγο στις 13 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους. Χρίστηκε Ιππότης Διοικητής του Τάγματος του Λουτρού (KCB) στις Τιμητικές Διακρίσεις της Πρωτοχρονιάς του 2010.
Στις 11 Ιανουαρίου του 2010, κατέθεσε στην έρευνα για το Ιράκ. Στις 4 Μαρτίου του 2011, έγινε Αναπληρωτής Ανώτατος Διοικητής των Συμμαχικών Δυνάμεων της Ευρώπης και προήχθη σε στρατηγό. Αποσύρθηκε από τη θέση αυτή τον Μάρτιο του 2014.
Είναι επί του παρόντος ο επίτιμος συνταγματάρχης του OTC του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και υπηρέτησε ως Επίτιμος Συνταγματάρχης του Βασιλικού Σώματος Τεθωρακισμένων Wessex από το 2005 έως το 2015. Υπηρέτησε επίσης για μια θητεία ως Συνταγματάρχης Διοικητής (Ιππικού) του Βασιλικού Σώματος Τεθωρακισμένων από το 2004 και ως Συνταγματάρχης των Βασιλικών Ουσάρων από το 2012 έως το 2017.
Είναι μέλος του Συμβουλευτικού Συμβουλίου του μη κερδοσκοπικού οργανισμού ασφαλείας Genderforce, με στόχο την καταπολέμηση και την πρόληψη πράξεων σεξουαλικής και έμφυλης βίας σε καταστάσεις σύγκρουσης και μετά από σύγκρουση. Είναι επίσης Ιδρυτικό Μέλος της Strategia Worldwide, μιας εταιρείας συμβούλων διαχείρισης κινδύνων που ιδρύθηκε το 2016.
Το 2016, δημοσίευσε ένα βιβλίο με τίτλο 2017: Πόλεμος με τη Ρωσία: Μια επείγουσα προειδοποίηση από την ανώτερη στρατιωτική διοίκηση. Το εν μέρει μυθοπλαστικό βιβλίο υπονοεί ότι η Ρωσία θα μπορούσε εύκολα να εισβάλει στις χώρες της Βαλτικής, ότι ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ θα ήταν πιθανός και υπονοεί έντονα ότι θεωρεί την ανώτατη στρατιωτική διοίκηση και την κυβέρνηση ανίκανες να δημιουργήσουν μια κατάλληλη απάντηση. Ισχυρίζεται επίσης ότι ο πρώην Υπουργός Άμυνας, Philip Hammond, προσπάθησε να τον οδηγήσει σε Στρατοδικείο, όταν μίλησε για τις βρετανικές αμυντικές περικοπές.
Τα σχόλιά του για τους ξένους στρατούς, όπως η αξιολόγησή του για τις στρατηγικές αδυναμίες των Ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων, έχουν διανεμηθεί από διάφορα πρακτορεία ειδήσεων.
