Σύμφωνα με την Αμερικανική Διαβητολογική Ένωση, οι άνθρωποι με διαβήτη κινδυνεύουν περισσότερο να νοσήσουν από κατάθλιψη, ο αρρύθμιστος διαβήτης μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα που μοιάζουν με την καταθλιπτική συμπτωματολογία, ενώ, όταν τα οργανικά αίτια αποκλειστούν, είναι απαραίτητη η συμβολή ενός ειδικού ψυχικής υγείας για ψυχολογική υποστήριξη, ψυχοθεραπεία και αντικαταθλιπτική αγωγή, όταν αυτή χρειάζεται.
Το να νιώθει κανείς «πεσμένος» πότε πότε ή να μην έχει διάθεση κάποιες στιγμές συνήθως είναι φυσιολογικό. Όμως, σε κάποιες περιπτώσεις, η θλίψη μοιάζει να μη φεύγει ποτέ και η ζωή φαίνεται μάταιη.
Όταν αυτά τα συμπτώματα επιμένουν κατά τη μεγαλύτερη διάρκεια της ημέρας για διάστημα δύο εβδομάδων ή και περισσότερο, τότε ενδέχεται να αποτελούν σημάδι ότι το άτομο πάσχει από κατάθλιψη.
Προκαλεί ο διαβήτης κατάθλιψη;
Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι άνθρωποι με διαβήτη δεν πάσχουν από κατάθλιψη. Όμως, οι μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι με διαβήτη κινδυνεύουν περισσότερο να νοσήσουν από κατάθλιψη σε σχέση με τους ανθρώπους που δεν έχουν διαβήτη, ενώ δεν υπάρχει εύκολη απάντηση σχετικά με το γιατί αυτό αληθεύει.
Ο διαβήτης χρειάζεται καθημερινή διαχείριση, προσοχή και συνέπεια, με αποτέλεσμα το άγχος που προκαλείται να συσσωρεύεται, ενώ αρκετά συχνά οι άνθρωποι νιώθουν ότι λόγω του διαβήτη τους και της επιπλέον συστηματικής προσοχής και φροντίδας που χρειάζεται η υγεία τους, απομονώνονται από το φιλικό τους περιβάλλον και την οικογένειά τους.
Επίσης, αν υπάρχουν επιπλοκές λόγω του διαβήτη, όπως νευρολογικές βλάβες, ή υπάρχει δυσκολία να ρυθμιστούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, το άτομο νιώθει ότι δεν μπορεί να ελέγξει τον διαβήτη του, ενώ η ενδεχόμενη υποκείμενη ένταση με τον θεράποντα ιατρό του δημιουργεί περαιτέρω σύγχυση και θλίψη.
Ακριβώς όπως η άρνηση, η κατάθλιψη μπορεί να ωθήσει το άτομο σε έναν φαύλο κύκλο και να αποτελέσει τροχοπέδη στη σωστή φροντίδα του διαβήτη, αφού η κόπωση που νιώθει το άτομο που υποφέρει από κατάθλιψη κάνει ακόμα και τη τακτική μέτρηση του σακχάρου να μοιάζει βουνό. Το άγχος μπορεί επίσης να επιφέρει δυσκολία και διαταραχή στη σκέψη και τη συγκέντρωση, με αποτέλεσμα να μειώνεται η συνέπεια στη τήρηση μιας σωστής δίαιτας, ενώ μπορεί παράλληλα να υπάρχει απώλεια όρεξης για φαγητό, και ως εκ τούτου η φτωχή διατροφή κατ’ επέκταση θα επηρεάσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
«Εντοπίζοντας» την κατάθλιψη
Το να αντιληφθούμε την κατάθλιψη αποτελεί το πρώτο βήμα. Η αναζήτηση βοήθειας είναι το αμέσως επόμενο. Αν νιώθει λοιπόν κανείς πραγματικά θλιμμένος, «πεσμένος», και ότι τίποτα δεν μπορεί να βελτιώσει τη διάθεσή του, καλό είναι να επιστήσει την προσοχή του στα ακόλουθα συμπτώματα:
• Απώλεια ευχαρίστησης
Μήπως δεν υπάρχει ενδιαφέρον για πράγματα και δραστηριότητες που στο παρελθόν ήταν ευχάριστα;
• Αλλαγές στις συνήθειες ύπνου
Αντιμετωπίζετε δυσκολία να σας πάρει ο ύπνος, έχετε συχνά ξυπνήματα κατά τη διάρκεια της νύχτας, ή ανάγκη για παραπάνω ύπνο από ό,τι συνήθως, ακόμα και κατά τη διάρκεια της ημέρας;
• Πολύ «πρωινό» ξύπνημα
Ξυπνάτε πολύ νωρίτερα από ό,τι συνήθως και μετά δεν μπορείτε να ξανακοιμηθείτε;
• Αλλαγές στην όρεξη και στις διατροφικές συνήθειες
Τρώτε περισσότερο ή λιγότερο από ό,τι συνήθως, με αποτέλεσμα απότομη αυξομείωση του βάρους σας;
• Απώλεια ενέργειας
Νιώθετε κουρασμένοι όλη την ώρα;
• Υπερδιέγερση
Μήπως είσαστε συνεχώς σε ένταση και δεν μπορείτε να χαλαρώσετε ούτε λεπτό;
• Ενοχές
Νιώθετε ότι δεν κάνετε τίποτα σωστά και ότι είστε βάρος για τους άλλους;
• Πρωινή θλίψη
Νιώθετε χειρότερα το πρωί από ό,τι κατά τη διάρκεια της υπόλοιπης ημέρας;
• Αυτοκτονικός ιδεασμός
Σκέφτεστε τρόπους για να βλάψετε τον εαυτό σας ή και να πεθάνετε;
Αν έχετε 3 και πάνω από τα προαναφερόμενα συμπτώματα ή ακόμα κι αν έχετε ένα από αυτά αλλά νιώθετε άσχημα για διάστημα 2 εβδομάδων ή περισσότερο, ήρθε η ώρα να ζητήσετε βοήθεια.
Αν αντιμετωπίζετε συμπτώματα κατάθλιψης, μην τα κρατήσετε για τον εαυτό σας. Μιλήστε με τα οικεία σας πρόσωπα όπως μιλήστε και με τον γιατρό σας, διότι μπορεί να υπάρχει οργανικό υπόστρωμα που υποκινεί τα καταθλιπτικά συμπτώματα.
Ο αρρύθμιστος διαβήτης μπορεί να προκαλεί συμπτώματα που μοιάζουν με κατάθλιψη. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, τα υψηλά η χαμηλά επίπεδα σακχάρου ενδέχεται να δημιουργήσουν αίσθηση κόπωσης ή υπερδιέγερσης, μπορεί να οδηγήσουν σε έντονη αίσθηση πείνας και υπερφαγία και σε διαταραχές του ύπνου. Μάλιστα, τα υψηλά επίπεδα σακχάρου μπορεί να οδηγήσουν σε επαναλαμβανόμενη και επιτακτική ανάγκη ούρησης κατά τη διάρκεια της νύχτας, με αποτέλεσμα την αίσθηση κόπωσης κατά τη διάρκεια της μέρας.
Αν λοιπόν έχετε καταθλιπτικά συμπτώματα, μην περιμένετε πολύ και μην αναβάλλετε το αίτημά σας για βοήθεια. Η καταθλιπτική συμπτωματολογία μπορεί να συνιστά συνολικά σύμπτωμα διαβήτη.
Στις μέρες μας, η κατάθλιψη και ο διαβήτης αποτελούν πολύ συχνές διαγνωσμένες νόσους, που είτε είναι ανεξάρτητες η μία από την άλλη είτε σχετίζονται, αντιμετωπίζονται. Το μόνο που χρειάζεται είναι να δώσουμε την απαραίτητη προσοχή στα μηνύματα που μας στέλνουν το σώμα μας και ο ψυχικός μας χώρος.
Πηγή: American Diabetes Association
Το άρθρο υπογράφει η Ε. Ελευθερίου, Ψυχοθεραπεύτρια-Κλινική Θεραπεύτρια Σεξουαλικών Διαταραχών, συνεργάτιδα του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών,
