Σύνταξη-επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Η προσφορά του Elon Musk για την εξαγορά του Twitter, υπογραμμίζει τους κινδύνους που ενέχει η ιδιοκτησία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Μετά από εννιά χρόνια μάχης, προκειμένου να εξαναγκαστεί το Facebook να αντιμετωπίσει τα προβλήματα λειτουργίας του, οι ειδικοί ανησυχούν για τον αντίκτυπο που θα έχει ο πιθανός έλεγχος του Twitter από ένα μόνο άτομο.
Επαγγελματίες ασφάλειας της βιομηχανίας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και άλλοι ειδικοί που έχουν προσπαθήσει (επί χρόνια) να επιβραδύνουν την ενδυνάμωση διαφόρων τυράννων και βίαιων όχλων από το Facebook και άλλες πλατφόρμες, είναι εμβρόντητοι που μια δεύτερη μεγάλη εταιρεία των κοινωνικών μέσων, μπορεί να τεθεί υπό τον έλεγχο ενός μόνο ατόμου – ειδικά ενός που παραπονιέται ότι το Twitter θέτει πάρα πολλά όρια στο τι μπορεί να αναρτηθεί στον ιστότοπό του.
Σε διάφορα tweets και σε μια συνομιλία TED που ακολούθησε την αιφνιδιαστική προσπάθειά του να θέσει υπό τον έλεγχο του το Twitter (την περασμένη εβδομάδα), ο δισεκατομμυριούχος Elon Musk κατήγγειλε τις αποφάσεις να απαγορεύουν ορισμένους χρήστες, ως λογοκρισία και είπε ότι η μετριοπάθεια που αμβλύνει τη διάδοση νόμιμου αλλά προσβλητικού περιεχομένου, είναι υπερβολική. «Αν πρόκειται για μια γκρίζα περιοχή, τότε αφήστε το tweet να υπάρχει», είπε ο Musk την Πέμπτη.
Τέτοια παρόμοια σχόλια ανησυχούν όσους έχουν την άποψη ότι ο ανεξέλεγκτος λόγος καθιστά άχρηστες τις πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης και ότι ο ελαφρά ελεγχόμενος λόγος ευνοεί αυτούς που μπορούν να κατευθύνουν χιλιάδες να πιστέψουν διαφορετικές εκδοχές του ίδιου επιχειρήματος, το οποίο στη συνέχεια ενισχύεται από αλγόριθμους σχεδιασμένους να μεγιστοποιούν την συνεχή προσήλωση στο site – και συνεπώς να κερδίζουν από τις διαφημίσεις.
«Αυτή είναι μια καταστροφή, και δεν αφορά μόνο τον Elon Musk, αλλά φορτίζει ακόμη περισσότερο το θέμα» σύμφωνα με τη Shoshana Zuboff, συνταξιούχο καθηγήτρια του Harvard Business School και συγγραφέα του «The Age of Surveillance Capitalism», που γράφει ότι: «Τα χρήματα που προέρχονται από τη συλλογή δεδομένων για την ανθρώπινη συμπεριφορά είναι πηγή ζωής μιας νέας και ως εκ τούτου σχεδόν ανεξέλεγκτης εποχής».
Η Zuboff υποστηρίζει ότι οι εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook και το Twitter εξάγουν όσο το δυνατόν περισσότερα δεδομένα από τους χρήστες και στη συνέχεια προσπαθούν να μεγιστοποιήσουν τον χρόνο που αυτοί περνούν στον ιστότοπο τους, επειδή αυτό τους αποφέρει χρήματα. Όμως οι πλατφόρμες, υποστηρίζει η Zuboff, δεν είναι ουδέτερες. Οδηγώντας τα ενδιαφέροντα των χρηστών στο Διαδίκτυο, αλλάζουν όχι μόνο τις συζητήσεις αλλά και τις πεποιθήσεις και (ακόμη και) τις πράξεις, ενθαρρύνοντας τους χρήστες να κάνουν αυτό που διαφορετικά δεν θα έκαναν, όπως να συμμετάσχουν σε διαδηλώσεις στον πραγματικό κόσμο.
Το να βάλεις τόση δύναμη στα χέρια μιας εταιρείας είναι αρκετά κακό, αλλά το να την βάλεις στα χέρια ενός ατόμου, όπως συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό με τον μέτοχο του Facebook, Mark Zuckerberg – και θα συνέβαινε αν το Twitter ανήκε στον Musk – θα ήταν ασυμβίβαστο με την δημοκρατία, φρονεί η Zuboff. «Απλώς δεν υπάρχουν έλεγχοι και ισορροπίες από καμία εσωτερική ή εξωτερική δύναμη», επέμεινε σε συνέντευξή της. Θα παραχωρούσε στον Musk – όπως και τον Zuckerberg – μια ποσότητα συγκεντρωτικών δεδομένων για τους χρήστες και την άδεια να τα χρησιμοποιήσει για να τους χειραγωγήσει – «κάτι που δεν μπορεί να συγκριθεί με οτιδήποτε έχει υπάρξει, καθώς επιτρέπει παρέμβαση στην ακεραιότητα της ατομικής αλλά και της συλλογικής συμπεριφοράς», συνέχισε.
«Ο Zuckerberg κάθεται στο επουράνιο πληκτρολόγιο του και μπορεί να αποφασίσει μέρα με τη μέρα, ώρα με την ώρα, αν οι άνθρωποι θα είναι περισσότερο ή λιγότερο θυμωμένοι, και αν οι δημοσιεύσεις θα ζήσουν ή θα πεθάνουν», πρόσθεσε. «Με το κίνημα anti – vax είδαμε ότι αυτό αφορά ακόμη και ζητήματα ζωής ή θανάτου», κατέληξε η Zuboff. Ο Zuckerberg, τουλάχιστον, έχει ένα διοικητικό συμβούλιο και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς για να φροντίζουν τα συμφέροντα των μετόχων. Ένα ιδιωτικό Twitter που θα ανήκει στον Musk δεν θα είχε κανένα τέτοιο περιορισμό.
Η Zuboff πιστεύει ότι νέοι οργανισμοί θα πρέπει να ιδρυθούν την επόμενη δεκαετία για να ελέγξουν και να κυβερνήσουν τους χώρους πληροφοριών. Πίσω από τη διαμάχη σχετικά με την προσφορά του Musk να αγοράσει το Twitter, βρίσκεται μια συνεχής συζήτηση σχετικά με το εάν τα στελέχη της τεχνολογίας έχουν ήδη συσσωρεύσει υπερβολικό έλεγχο σε ότι αφορά τη διαδικτυακή ομιλία.
Εάν ο Musk πάρει τον έλεγχο του Twitter, αυτό θα μπορούσε να προσθέσει πίεση στους Αμερικανούς υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να ρυθμίσουν τις εταιρείες κοινωνικής δικτύωσης, δήλωσαν πρώην αξιωματούχοι στην Washington Post. Ένα άτομο που έχει «σχεδόν μονοπωλιακό έλεγχο» σε ένα κοινωνικό δίκτυο θα μπορούσε μόνο να αυξήσει αυτές τις ανησυχίες μεταξύ των υπευθύνων χάραξης πολιτικής, σύμφωνα με το Bill Baer, συνεργάτη του Ινστιτούτου Μπρούκινγκς στην Ουάσιγκτον.
«Το να έχεις ένα άτομο που είναι ένα απρόβλεπτο εμπόρευμα – για να το θέσω ήπια – να ασκεί τον έλεγχο μιας τόσο σημαντικής πλατφόρμας επικοινωνίας πιθανότατα θα κάνει πολλούς ανθρώπους νευρικούς», δήλωσε ο Baer, ο οποίος προηγουμένως ηγήθηκε της επιβολής αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας στην Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου και το Υπουργείο Δικαιοσύνης. Σε συνεντεύξεις, πρώην δημοκρατικοί ρυθμιστές και υποστηρικτές αντιμονοπωλιακών μέτρων είπαν ότι η κίνηση του Musk να αγοράσει το Twitter υπογραμμίζει την ανάγκη να εγκρίνει το Κογκρέσο μια νομοθεσία που να διέπει το Διαδίκτυο. Ο Tom Wheeler, πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Επικοινωνιών, είπε ότι οι κινήσεις του Musk υπογραμμίζουν την ανάγκη για τη δημιουργία μιας νέας ρυθμιστικής αρχής που θα επιβλέπει τον κλάδο της τεχνολογίας. «Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια διαδικασία που σέβεται την Πρώτη Τροποποίηση στην οποία, η κυβέρνηση δεν υπαγορεύει το περιεχόμενο, αλλά προκαλεί την ύπαρξη ενός αποδεκτού κώδικα συμπεριφοράς», είπε ο Wheeler.
Ακόμη και επαγγελματίες που πιστεύουν ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ένα καθαρό αγαθό λένε ότι το Twitter, όπως το οραματίζεται ο Musk, θα ήταν καταστροφικό για τους χρήστες και τους επενδυτές. Τα τελευταία χρόνια έχουμε δει την δημιουργία πολλών παρακλαδιών του Twitter που απευθύνονται σε όσους αισθάνονται φιμωμένοι από το πρωτότυπο, συμπεριλαμβανομένων των Gab και Parler, αλλά κανένα δεν έχει καταφέρει να απογειωθεί και να γίνει mainstream. Αυτό δεν είναι τυχαίο, δηλώνει η Alicia Wanless, διευθύντρια του Partnership for Countering Influence Operations στο Carnegie Endowment for Peace στην Ουάσιγκτον. Οι άνθρωποι θέλουν βασικούς κανόνες με τον ίδιο τρόπο που θα απέφευγαν ένα νυχτερινό κέντρο διασκέδασης που κλείνει τα μάτια στην περιστασιακή βία.
«Ο Musk μπορεί να αγοράσει το Twitter και να προσπαθήσει να το επιστρέψει σε κάποια νοσταλγική χαμένη Εδέμ των πρώτων ημερών του Διαδικτύου, αλλά οι πλατφόρμες με τα λιγότερα κοινοτικά πρότυπα, όπως η Gab, δύσκολα ευδοκιμούν επειδή δεν είναι good business», συμπλήρωσε η Wanless.
Η Eva Galperin, διευθύντρια κυβερνοασφάλειας στο Electronic Frontier Foundation, η οποία βοήθησε στην προστασία των ακτιβιστών των παγκόσμιων δικαιωμάτων από κυβερνητικές πειρατείες και των απλών πολιτών από την εγχώρια καταδίωξη, είπε ότι «θα ανησυχούσε για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις επιπτώσεις στην προσωπική ασφάλεια αν οποιοδήποτε μεμονωμένο άτομο αποκτούσε τον πλήρη έλεγχο στις πολιτικές του Twitter». Προσθέτοντας : «Ανησυχώ ιδιαίτερα για τον αντίκτυπο που θα είχε η πλήρης ιδιοκτησία του από ένα άτομο που έχει επανειλημμένα αποδείξει ότι δεν κατανοεί την πραγματικότητα της εποπτείας περιεχομένου σε κλίμακα».
Μια υποχώρηση στον τομέα του μετριασμού περιεχομένου θα έβλαπτε δυσανάλογα τις γυναίκες, τις μειονότητες και οποιονδήποτε δεν ευνοεί το κατεστημένο, δήλωσαν υπέρμαχοι των πολιτικών δικαιωμάτων. «Χωρίς κανόνες κυκλοφορίας, θα βρεθούμε σε κίνδυνο», δήλωσε ο Rasad Robinson, πρόεδρος της ομάδας φυλετικής δικαιοσύνης Color of Change. «Η προστασία μας δεν μπορεί να επαφίεται στις ιδιοτροπίες των δισεκατομμυριούχων» συμπλήρωσε.
Ο Alex Stamos, πρώην επικεφαλής ασφαλείας του Facebook, που αποκάλυψε την ρωσική παραπληροφόρηση στη πλατφόρμα κατά τις εκλογές του 2016, είπε ότι ο Musk έχει μια εικόνα για το Twitter ως δημόσια πλατεία ελεύθερης έκφρασης, που έχει διαχωριστεί από την πραγματικότητα πολλών ατόμων και αρνείται να παραδεχτεί ότι θα έδινε περισσότερη δύναμη στους πιο ισχυρούς. «Χωρίς μετριασμό περιεχομένου» , είπε ο Stamos, «όποιος εκφράζει κάποια γνώμη καταλήγει να αντιμετωπίζει κάθε μορφή περιστασιακής προσβολής που μπορεί να κορυφωθεί σε απειλές θανάτου ή βιασμού. Αυτή είναι η βάση του Διαδικτύου. Αν θέλουμε τους ανθρώπους να μπορούν να αλληλοεπιδρούν, πρέπει να έχουμε βασικούς κανόνες».
«Όταν μιλάς για μια δημόσια πλατεία, είναι μια εσφαλμένη αναλογία. Σε αυτή την περίπτωση, η πλατεία της πόλης του Twitter περιλαμβάνει εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους που μπορούν να αλληλοεπιδρούν ψευδο-ανώνυμα από εκατοντάδες μίλια μακριά. Για παράδειγμα, μια ρωσική ομάδα τρολ μπορεί να εφεύρει εκατοντάδες ανθρώπους που θα εμφανιστούν στην πλατεία της πόλης», συμπλήρωσε.
«Ο αλγόριθμος αποφασίζει ποιος θα ακούγεται», πρόσθεσε η Claire Wardle, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Brown που μελετά την παραπληροφόρηση και τις πολιτικές μετριοπάθειας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Για την Wardle, ο Musk φαίνεται σαν να μιλά πριν από τις εκλογές του 2016, όταν η έκταση των ξένων εκστρατειών παραπληροφόρησης στη χώρα σόκαρε χρήστες και ειδικούς και επιτάχυνε πιο εξελιγμένες προσπάθειες μετριοπάθειας που (ακόμη και τώρα) υπολείπονται πολύ από τους στόχους τους. «Ήμασταν τόσο αφελείς γιατί δεν καταλάβαμε τους τρόπους με τους οποίους οπλίζονται αυτές οι πλατφόρμες», εξήγησε η Wardle. «Η ιδέα ότι θα επιστρέψουμε εκεί που ήμασταν είναι η απόλυτη καταστροφή». Δυστυχώς αυτό ταιριάζει με την τεκμηριωμένη περιφρόνηση του Musk για τους κανονισμούς και τις ρυθμιστικές αρχές – είτε αφορούν την εργασία, την ασφάλεια αυτοκινήτων ή το χρηματιστήριο, σημείωσαν οι επικριτές του.
Ορισμένοι Ρεπουμπλικάνοι επευφήμησαν τον Musk ως μέρος του επιχειρήματός τους ότι το Twitter – το οποίο ήταν η πρώτη πλατφόρμα που απαγόρευσε τον πρώην Πρόεδρο Donald Trump μετά την επίθεση της 6ης Ιανουαρίου στο Καπιτώλιο – ήταν άδικο για τους συντηρητικούς. Ωστόσο, μια επιτυχημένη εξαγορά μπορεί να καταστήσει πιο πιθανή τη νέα ρύθμιση από την Ουάσιγκτον εν μέσω μιας ευρύτερης προσπάθειας ελέγχου των μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας. «Η εδραίωση του ελέγχου ιδιοκτησίας των εταιρειών αυτών, δεν είναι ο τρόπος προστασίας της δημοκρατίας και ενίσχυσης της ελεύθερης έκφρασης», δήλωσε ο Samir Jain, διευθυντής πολιτικής στο Κέντρο για τη Δημοκρατία και την Τεχνολογία. «Θα επιδεινώσει μόνο τις ανησυχίες που έχουν οι άνθρωποι σχετικά με τον βαθμό στον οποίο αυτές οι εταιρείες έχουν επιρροή στον λόγο μας», συνέχισε.
«Εάν το Twitter γινόταν ιδιωτικό, οι πολιτικές και οι αποφάσεις του θα γίνονταν λιγότερο διαφανείς για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και το ευρύ κοινό, δημιουργώντας πρόσθετες προκλήσεις για την αντιμετώπιση του ρόλου των εταιρειών τεχνολογίας», είπε ο Baer. Τον περασμένο χρόνο, εργαζόμενοι του Facebook έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου υποβάλλοντας καταγγελίες που υποστήριζαν ότι η εταιρεία παραπλάνησε τους επενδυτές σχετικά με τις προσπάθειές της να αντιμετωπίσει την παραπληροφόρηση και τους λογαριασμούς που συνδέονται με αυτονομιστές που υποστηρίζονται από τη Ρωσία και πολεμούν στην Ουκρανία. Ωστόσο, τέτοιες προκλήσεις δεν θα ήταν δυνατές στο Twitter εάν η πλατφόρμα ελέγχονταν ιδιωτικά.
«Θα υπήρχε λιγότερη δημόσια αποκάλυψη, θα υπήρχε λιγότερη ανεξάρτητη εποπτεία», πρόσθεσε ο Baer. «Δεν θα υπήρχε η ικανότητα των ανεξάρτητων διευθυντών στο διοικητικό συμβούλιο ή των μεμονωμένων μετόχων να αμφισβητήσουν ή να διαμορφώσουν τη συμπεριφορά του Twitter, εάν αυτό κατέχεται αποκλειστικά από ένα άτομο».
Πηγή: The Washington Post
