Ο κυβερνήτης του Τόκιο θέλει να τα αγοράσει, η Ιαπωνία τα προστατεύει, η Ταϊβάν ισχυρίζεται ότι της ανήκουν και το Πεκίνο τα θεωρεί “εθνική προτεραιότητα”.
Στην οικογένεια Κουριχάρα ωστόσο οι βραχονησίδες Σενκάκου (Ντιαογιού στα κινέζικα) προκαλούν πονοκέφαλο και το μόνο που θέλει πλέον είναι να τις πουλήσει για να ησυχάσει.
«Η κρίση απλώς χειροτερεύει. Και φοβόμαστε ότι η (ιαπωνική) κυβέρνηση δεν θα σταθεί στο ύψος των περιστάσεων», δήλωσε ο Χιρογιούκι Κουριχάρα, ο αδελφός του ιδιοκτήτη του αρχιπελάγους που απέχει περίπου 200 χιλιόμετρα από την Ταϊβάν.
Η οικογένεια Κουριχάρα έχει στην ιδιοκτησία της τα νησάκια Ουοτσούρι, Κιτάκο, Μιναμίκο και Κούμπα εδώ και πολλές δεκαετίες. Είναι ακατοίκητα, όμως πρόσφατα δέχτηκαν επισκέψεις. Στις 15 Αυγούστου, στην επέτειο της συνθηκολόγησης της Ιαπωνίας, Κινέζοι ακτιβιστές ύψωσαν εκεί μια σημαία, προτού συλληφθούν από τις ιαπωνικές αρχές. Σήμερα, ως απάντηση, ένας στολίσκος από είκοσι σκάφη γεμάτα με εθνικιστές Ιάπωνες κατέφτασε στα νησιά και αποβίβασε περίπου δέκα άτομα.
Τα νησιά, πέρα από τη στρατηγικής σημασίας γεωγραφική θέση τους, περιβάλλονται από νερά πολύ πλούσια σε αλιεύματα ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι στο υπέδαφός τους μπορεί να φιλοξενούν κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Στον ισχυρισμό της Κίνας ότι τα έχει υπό τον έλεγχό της εδώ και πέντε αιώνες η Ιαπωνία αντιτάσσει ότι ένας Ιάπωνας επιχειρηματίας εγκαταστάθηκε εκεί στα τέλη του 19ου αιώνα και επομένως της ανήκουν. Ο επιχειρηματίας αυτός, ο Τατσουχίρο Κόγκα, ίδρυσε δύο εταιρείες, μία που επεξεργαζόταν τόννους και άλλη μία που πουλούσε φτερά άλμπατρος.
Με το πέρασμα του χρόνου και τους αλλεπάλληλους πολέμους στην περιοχή τα νησάκια ξεχάστηκαν. Η Ιαπωνία τα είχε εντάξει στο νομό της Οκινάουα ενώ μετά την ήττα των Ιαπώνων στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο πέρασαν στον έλεγχο του αμερικανικού στρατού. Όταν τελικά η Οκινάουα επεστράφη στην Ιαπωνία, το 1972, το αρχιπέλαγος δόθηκε στον γιο του Τατσουχίρο Κόγκα, τον Ζέντζι. Εκείνος, καθώς δεν είχε διάδοχο, τα πούλησε στην πλούσια οικογένεια γαιοκτημόνων Κουριχάρα με την οποία διατηρούσε φιλικές σχέσεις.
Ο μεγαλύτερος από τους αδελφούς της οικογένειας Κουριχάρα, ο Κουνιόκι, που σήμερα διανύει την όγδοη δεκαετία της ζωής του, είναι ιδιοκτήτης των τριών βραχονησίδων (η τέταρτη ανήκει στην αδελφή του) και τις νοικιάζει στην ιαπωνική κυβέρνηση έναντι 250.000 ευρώ ετησίως. Ωστόσο, ο Ζέντζι είχε θέσει ως όρο για την αγοραπωλησία να μην πουληθούν ποτέ τα νησιά σε άλλους για να τιμήσει τη μνήμη του πατέρα του, Τατσουχίρο. Έτσι σήμερα οι Κουριχάρα, για να μην κληροδοτήσουν τέσσερα νησάκια και ένα τεράστιο πρόβλημα στους απογόνους τους, προσπαθούν να τα πουλήσουν, αλλά όχι σε ιδιώτες. Κατά τύχη, ο κυβερνήτης του Τόκιο Σιντάρο Ισιχάρα ανακοίνωσε πριν από μερικούς μήνες ότι θέλει να τα αγοράσει για να τα προστατεύσει από τους Κινέζους και κατάφερε, κάνοντας έρανο, να μαζεύει 14 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή ποσό διπλάσιο από την τιμή των νησιών που ανέφερε ο Τύπος.
Σχεδόν ταυτόχρονα, η ιαπωνική κυβέρνηση έκανε γνωστό ότι εξετάζει το ενδεχόμενο να τα αγοράσει η ίδια, όμως οι Κουριχάρα δηλώνουν ότι δεν θέλουν να εμπλακούν σε μια υπόθεση που προκαλεί διακρατικές εντάσεις. “Το μόνο που μετρά για τον αδελφό μου είναι να τιμήσει τη θέση του, ως 17ος κληρονόμος της οικογένειας”, δηλαδή να τηρήσει την υπόσχεση που έδωσε στον Ζέντζι, είπε ο Χιρογιούκι Κουριχάρα.
Το Τόκιο υποστηρίζει ότι τα Σενκάκου του ανήκουν γιατί άρχισε να τα εκμεταλλεύεται από το 1885, καθώς δεν βρέθηκε εκεί “κανένα ίχνος κινεζικής παρουσίας”. Οι ιαπωνικές αρχές υπογραμμίζουν επίσης ότι οι βραχονησίδες δεν συμπεριλήφθησαν στα εδάφη από τα οποία παραιτήθηκε το Τόκιο με την Ειρηνευτική Συνθήκη του Σαν Φρανσίσκο το 1951, όταν δέχτηκε να χάσει μεταξύ άλλων και τη γειτονική Ταϊβάν. Η Ιαπωνία σημείωνει ότι τότε η Κίνα δεν διαμαρτυρήθηκε για το γεγονός αυτό αλλά άρχισε να διεκδικεί τα νησιά –όπως και η Ταϊβάν– το 1971, όταν έγινε γνωστό ότι μπορεί να υπήρχαν ενεργειακά κοιτάσματα στην περιοχή.
Ωστόσο η Κίνα απαντά ότι οι πρώτες αναφορές στα νησιά Ντιαογιού γίνονται σε χάρτες και ένα βιβλίο που ανάγεται στην εποχή του αυτοκράτορα Γιονγκ Λε (1403-24) της δυναστείας Μινγκ. Ένα άλλο επιχείρημα του Πεκίνου είναι ότι ένας ιαπωνικός χάρτης του 1783-5 παραδέχεται ότι τα νησιά ανήκουν στην Κίνα και ότι ουδέποτε τέθηκε θέμα για την κυριότητά τους μέχρι που παραχωρήθηκαν στην Ιαπωνία, μαζί με την Ταϊβάν, μετά τη νίκη των Ιαπώνων στο σινοϊαπωνικό πόλεμο του 1894-5.
Σύμφωνα με την Κίνα, το αρχιπέλαγος έμεινε κατά λάθος υπό ιαπωνικό έλεγχο μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν το Τόκιο παραιτήθηκε από τα δικαιώματά του στην Ταϊβάν και τα γειτονικά νησιά Πεσκαδόρες.
Επιμέλεια: Φλώρα Πέτση
