Πρόσφατα ερευνητικά ευρήματα υποστηρίζουν πως οι άνδρες μέσης και μεγαλύτερης ηλικίας που λαμβάνουν αρκετά αντιοξειδωτικά με τη διατροφή τους είναι πιθανό να έχουν καλύτερη ποιότητα σπέρματος, σε σύγκριση με τους άνδρες που δεν καταναλώνουν επαρκή ποσότητα από αυτές τις ουσίες.
Οι ερευνητές βρήκαν πως όσοι άνδρες από αυτούς που ήταν 45 και άνω λάμβαναν τις μεγαλύτερες ποσότητες βιταμινών C και Ε, φυλλικού οξέος και ψευδαργύρου, έτειναν να έχουν λιγότερες βλάβες στο DNA των σπερματοζωαρίων τους.
Οι ειδικοί, όμως, επισημαίνουν πως τα παρόντα ευρήματα δεν αποδεικνύουν άμεσα ότι τα αντιοξειδωτικά βελτιώνουν την ποιότητα του σπέρματος ή αυξάνουν τις πιθανότητες μιας υγιούς κύησης. Οι άνθρωποι, άλλωστε, που τρώνε σωστά είναι πολύ πιθανό να υιοθετούν σε γενικές γραμμές έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Οι ερευνητές, ωστόσο, τονίζουν ότι δεν ήταν η υγιεινή διατροφή, η οποία εν γένει συνδέθηκε με τη βελτίωση της ποιότητας σπέρματος στους άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας, αλλά συγκεκριμένα η διατροφική πρόσληψη αντιοξειδωτικών.
Τα αντιοξειδωτικά βοηθούν τον οργανισμό να απομακρύνει τις ελεύθερες ρίζες του οξυγόνου, οι οποίες είναι παραπροϊόντα του κυτταρικού μεταβολισμού που μπορούν να επιφέρουν βλάβη στο γενετικό υλικό. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, πως οι άνδρες θα πρέπει να καταναλώνουν αφειδώς συμπληρώματα διατροφής, έτσι ώστε να διατηρήσουν την ποιότητα του σπέρματός τους. Ακόμα άλλωστε κι αν τα αντιοξειδωτικά έχουν όντως άμεση επίδραση στο σπέρμα, οι άνδρες που συμμετείχαν στη μελέτη και είχαν την καλύτερη ποιότητα σπέρματος ήταν αυτοί που απλώς κατανάλωναν τη συνιστώμενη ποσότητα αντιοξειδωτικών ουσιών είτε μέσω της τροφής είτε με την πρόσληψη σκευασμάτων.
Στη μελέτη συμμετείχαν 80 υγιείς άνδρες, μη καπνιστές, με ηλικία ανάμεσα στα 22 και τα 80 έτη. Κανείς τους δεν δήλωσε κάποιο πρόβλημα σχετικά με την αναπαραγωγική του υγεία. Συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με τη διατροφή και την πρόσληψη συμπληρωμάτων κι έδωσαν δείγματα σπέρματος.
Από τους άνδρες πάνω από 45 ετών, όσοι λάμβαναν τη μεγαλύτερη ποσότητα βιταμίνης C, γύρω στα 700mg, είχαν κατά 20% λιγότερη βλάβη στο DNA τους, σε σύγκριση με αυτούς που λάμβαναν λιγότερη βιταμίνη C. Η συνιστώμενη ημερήσια δόση της βιταμίνης για τους άνδρες είναι τα 90 mg, αλλά ακόμα και μια ημερήσια πρόσληψη της τάξεως των 2000mg θεωρείται ασφαλής.
Τα ευρήματα ήταν παρόμοια όταν εξετάστηκε η σχέση ανάμεσα στην κατανάλωση βιταμίνης Ε, ψευδαργύρου και φυλλικού οξέος και στη βλάβη στο DNA του σπέρματος. Για ακόμη μια φόρα, οι άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας που λάμβαναν τις μεγαλύτερες ποσότητες των αντιοξειδωτικών ξεπερνούσαν τις συνιστώμενες ημερήσιες δόσεις, χωρίς όμως να ξεπερνούν τα όρια ασφαλείας. Για τη βιταμίνη Ε, η συνιστώμενη ημερήσια δόση είναι τα 15 mg και το όριο ασφαλείας είναι τα 1.000mg. Για τον ψευδάργυρο συνιστάται η καθημερινή κατανάλωση 11mg, ενώ η πρόσληψη έως τα 40 mg θεωρείται ασφαλής. Τέλος, η συνιστώμενη δόση φυλλικού οξέος είναι τα 400mg, ενώ η καθημερινή κατανάλωση δεν πρέπει να ξεπερνά τα 1.000mg.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι στους νεότερους άνδρες δεν βρέθηκε σχέση μεταξύ της πρόσληψης αντιοξειδωτικών και της ποιότητας του σπέρματος. Οι ερευνητές εξηγούν ότι το σώμα των νεότερων ανδρών είναι πιθανό να υφίσταται λιγότερο οξειδωτικό στρες ή να είναι πιο ικανό να το εξουδετερώσει.
Οι ερευνητές τονίζουν πως τα ευρήματά τους πρέπει να ερμηνευτούν με προσοχή, από τη στιγμή που σε καμιά περίπτωση δεν αναδεικνύουν τα αντιοξειδωτικά ως θεραπεία της υπογονιμότητας. Διευκρινίζουν, μάλιστα, πως τα ζευγάρια που δυσκολεύονται να συλλάβουν δεν πρέπει να εναποθέτουν τις ελπίδες τους στις βιταμίνες.
Τα παρόντα ευρήματα, ωστόσο, υποστηρίζουν τη σημασία μιας διατροφής πλούσιας σε αντιοξειδωτικά για τη γενική υγεία. Οι ερευνητές, μάλιστα, παροτρύνουν τους άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας που σχεδιάζουν να τεκνοποιήσουν στο μέλλον να συμπεριλάβουν την πλούσια σε αντιοξειδωτικά διατροφή στον ευρύτερο σχεδιασμό τους.
Οι τροφές που είναι πλούσιες σε βιταμίνη C περιλαμβάνουν τα εσπεριδοειδή, τις κόκκινες και κίτρινες πιπεριές και τις ντομάτες. Η βιταμίνη Ε βρίσκεται σε κάποια φυτικά έλαια, σε ξηρούς καρπούς, όπως είναι τα αμύγδαλα, και στα πράσινα λαχανικά, όπως είναι το σπανάκι και το μπρόκολο. Οι πηγές ψευδαργύρου περιλαμβάνουν τα θαλασσινά, το κόκκινο κρέας, τα φασόλια, τους ξηρούς καρπούς και τα γαλακτοκομικά. Το φυλλικό οξύ βρίσκεται στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, στα φασόλια και σε ενισχυμένα με την ουσία δημητριακά.
Από τη στιγμή που ολοένα και περισσότεροι άνδρες γίνονται πατέρες μετά τα 40, η μελέτη των παραγόντων που σχετίζονται με την ποιότητα του σπέρματος σε άνδρες μέσης ηλικίας αποκτά ολοένα και περισσότερο ενδιαφέρον. Το ερώτημα εάν η πρόσληψη αντιοξειδωτικών μπορεί να επηρεάσει την αναπαραγωγική ικανότητα του άνδρα ή τη μελλοντική υγεία των απογόνων του χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση.
Πηγή: medlineplus (Reuters Health)
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Π. Δρέττας,
Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος,
Δ/ντής του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών,
www.andrologia.gr
