Με μεγαλειώδη παρέλαση στην Κόκκινη Πλατεία, με στρατιώτες που φορούσαν και παραδοσιακές στολές εποχής, η σημερινή μετακομμουνιστική Ρωσία τίμησε την Οκτωβριανή Επανάσταση.
Στις 25 Οκτωβρίου 1917 (με το Ιουλιανό ημερολόγιο – 7η Νοεμβρίου με το σημερινό) οι επαναστάτες Μπολσεβίκοι κατέλαβαν τα χειμερινά ανάκτορα της Αγίας Πετρούπολης.
Τα Χειμερινά Ανάκτορα υπερασπίζονταν 3.000 ευέλπιδες Κοζάκοι, οι οποίοι δεν κατόρθωσαν να αντισταθούν επί πολύ στην ορμή των επαναστατών.
Μόλις πριν από μία ημέρα, ο Λένιν είχε ξεσηκώσει τους εργάτες σιδηροδρόμου και τους ναυτεργάτες της Κροστάνδης να καταλάβουν το κέντρο της Πετρούπολης.
Πριν από 100 χρόνια, σαν σήμερα η Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή (με επικεφαλής τον Λέον Τρότσκι) είχε εκδώσει τη διακήρυξη προς τους πολίτες της Ρωσίας, που καλούσε στην ανατροπή της προσωρινής κυβέρνησης.
Η διακήρυξη κατέληγε: «Ζήτω η επανάσταση των εργατών, των στρατιωτών και των χωρικών».
Τις ημέρες εκείνες περιγράφει με ενθουσιασμό ο Αμερικανός σοσιαλιστής συγγραφέας John Reed, στο βιβλίο του «Δέκα ημέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο».
Επανάσταση και Τέχνη
Στον αιώνα που έχει μεσολαβήσει η παγκόσμια τέχνη επανειλημμένα έχει ασχοληθεί με τα γεγονότα εκείνης της εποχής που για χρόνια προκαλούσαν το παγκόσμιο ενδιαφέρον και ποικίλες αντιδράσεις.
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η Ρωσική Επανάσταση προκάλεσε τεράστιες παγκόσμιες κοινωνικές αλλαγές και επηρέασε πλήθος συγγραφέων κι άλλων καλλιτεχνών, σε άλλους δίνοντας ελπίδα και σε άλλους προκαλώντας τρόμο.
Από τα πρώτα έργα που αναφέρονται στην Οκτωβριανή Επανάσταση είναι το βιβλίο του λυρικού ποιητή Alexander Blok «The Twelve» (1918), «Το Δώδεκα», στο οποίο περιγράφει την επανάσταση ως αποκάλυψη. Και αναφέρεται στην πορεία 12 ερυθροφρουρών που περιγράφονται ως απόστολοι της νέας πίστης.
Όπως και πολλοί άλλοι συγγραφείς, με την πάροδο των χρόνων ο Μπλοκ απογοητεύτηκε από την πορεία της Επανάστασης. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.
Το πολεμικό πλοίο Πρίγκιπας Ποτέμκιν, γνωστό παγκοσμίως ως Θωρηκτό Ποτέμκιν, ήταν θωρηκτό της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, υπαγόμενο στον στόλο της Μαύρης Θάλασσας. Έγινε γνωστό τον Ιούνιο του 1905, όταν το κατώτερο πλήρωμα στασίασε εναντίον των αξιωματικών, ύψωσε κόκκινη σημαία και αγκυροβόλησε στα ανοιχτά της Οδησσού, καλώντας τους ναυτικούς των υπόλοιπων πλοίων και τους πολίτες σε γενικευμένο ξεσηκωμό εναντίον του τσάρου. Αν και τελικά η εξέγερση έληξε άδοξα με τη φυγή των στασιαστών στη Ρουμανία, ο απόηχός της υπήρξε μεγάλος τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, σε βαθμό που θεωρείται προάγγελος της Επανάστασης του 1917.
Ο Μιχαήλ Σόλοχοφ, με το αριστούργημά του «Όπως κυλά ήρεμα ο Ντον», ήταν ο πρώτος σοβιετικός συγγραφέας στον οποίο η Μόσχα επέτρεψε να παραλάβει βραβείο Νόμπελ, το 1965. Το έργο του είχε χαρακτηρισθεί ως το αντίστοιχο του «Πόλεμος και Ειρήνη» για τον 20ό αιώνα.
Ο Σόλοχοφ, Κοζάκος στην καταγωγή, περιγράφει στο βιβλίο του τις τραγικές συνέπειες της επανάστασης και του Εμφυλίου που ακολούθησε για τους Κοζάκους του Ντον.
Ο Μπορίς Πάστερνακ με το βιβλίο «Δόκτωρ Ζιβάγκο» (1957) ήταν ο επόμενος σοβιετικός συγγραφέας που αγαπήθηκε όσο ουδείς άλλος συμπατριώτης του στη Δύση.
Τιμήθηκε κι αυτός με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, αλλά το βιβλίο του είχε παραμείνει απαγορευμένο στην ΕΣΣΔ για περίπου 30 χρόνια.
Για να κλείσουμε με τον πλέον αμφιλεγόμενο από τους αμφισβητίες, Μαξίμ Γκόρκι, με στενές σχέσεις με τους επαναστάτες του 1917. Το βιβλίο του «Το Γερακίσιο Τραγούδι» (1895) θεωρήθηκε ότι ενέπνευσε τους Μπολσεβίκους. Η φράση του «γεννήθηκε να έρπει – δεν μπορούσε να πετάξει» είχε γίνει σύμβολο.
Σύνταξη: Κ. Μπετινάκης
