Υποστηρίζω ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν συστηματικά όχι μόνο να ενισχύσουν τη δυσπιστία της Ελλάδας απέναντι στον μοναδικό ιστορικό της υποστηρικτή, τη Ρωσία, αλλά και να καλλιεργήσουν εχθρότητα, μέσα από μια εκστρατεία «καρδιών και μυαλών»[i], ώστε να χειραγωγήσουν μια αδύναμη ελληνική ηγεσία και, κατ’ επέκταση, τον ευρύτερο πληθυσμό, ξεκινώντας από τους μεγαλοεπιχειρηματίες και τους εφοπλιστές. Ας θυμηθούμε ότι ο Τσόρτσιλ και ο Στάλιν είχαν αποφασίσει πως η Ελλάδα θα ήταν 90% βρετανική και 10% ρωσική, και ότι στη συνέχεια η Βρετανία «παρέδωσε» την Ελλάδα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ελάχιστα έχουν αλλάξει έκτοτε, πέρα από ονόματα και σημαίες. Η Ελλάδα φαίνεται να ξεχνά ότι οφείλει τη μερική ανεξαρτησία της στις ρωσικές ενέργειες, οι οποίες ματαίωσαν τις προσπάθειες του Λονδίνου να καταστήσει το νεοσύστατο ελληνικό κράτος απλώς αυτόνομο υποτελές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Θα δώσω ένα παράδειγμα του πώς η φιλοαμερικανική, αντιρωσική και αντιανατολική American Hellenic Union λειτουργεί ως «χρήσιμος ηλίθιος» της Ουάσιγκτον.
Θυμούμενοι τον Παπανδρέου
Η τελευταία φορά που θυμάμαι την ελληνική ηγεσία να δείχνει τόλμη και διάθεση απεξάρτησης από ύπουλες εξωτερικές δυνάμεις ήταν επί Ανδρέα Παπανδρέου — ίσως του πιο ανεξάρτητου πρωθυπουργού της Ελλάδας. Τότε, κατάφερε να απομακρύνει τους Αμερικανούς από τις στρατιωτικές τους εγκαταστάσεις στη Γλυφάδα και αναγνώρισε διπλωματικά την Παλαιστίνη. Η Ελλάδα μπόρεσε να ακολουθήσει ορισμένες δικές της εξωτερικές πολιτικές και να ανακτήσει κάποιον αυτοσεβασμό. Είχε καταφέρει αρκετά, μέχρι την επανένταξη της Ελλάδας στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ.
Ο Κώστας Καραμανλής, περίπου είκοσι χρόνια αργότερα, προσπάθησε να συνεργαστεί με τη Μόσχα για τον αγωγό Μπουργκάς–Αλεξανδρούπολη, αλλά έκανε πίσω όταν δέχθηκε προσωπικές απειλές από «εξωτερικούς παράγοντες». Ένας Ρώσος διπλωμάτης μου είπε ότι η χώρα του δεν εμπιστευόταν πλέον την Ελλάδα.
Το Θέατρο
Φτάνοντας στο σήμερα, ένα σουρεαλιστικό γεγονός έλαβε χώρα στην Αθήνα την 1η Δεκεμβρίου: το παράρτημα Αθηνών του American Hellenic Institute (AHI) — μια κατεξοχήν λυσσαλέα αντιρωσική και αντιτουρκική οργάνωση — διοργάνωσε μια μεγάλη εκδήλωση στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία, με σκοπό να επαινέσει τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Χορηγός της εκδήλωσης ήταν, μεταξύ άλλων, το International Propeller Club των ΗΠΑ. Παρέστησαν περίπου τριακόσιοι Έλληνες, κυρίως από τον χώρο των μεγάλων επιχειρήσεων και της πολιτικής, μαζί και εγώ.
Η εκδήλωση ξεκίνησε περίπου είκοσι λεπτά αργά λόγω της καθυστέρησης της νέας Αμερικανίδας πρέσβειρας. Όταν επιτέλους έφτασε, σχεδόν όλοι οι παρευρισκόμενοι σηκώθηκαν όρθιοι, λες και η Kimberley Guilfoyle ήταν κάποια θεότητα — αν και με παράξενα υπερμεγέθη botox χείλη — ντυμένη σαν μοντέλο και φορώντας πολύ ψηλά τακούνια για να δείχνει ψηλότερη από ό,τι είναι. Παρότι είναι μορφωμένη, φαίνεται να διαθέτει ελάχιστη διπλωματική εμπειρία.
Στην ομιλία της τόνισε ότι οι σχέσεις ΗΠΑ–Ελλάδας βρίσκονται «σε πολύ υψηλό επίπεδο» και εξέφρασε τη δέσμευσή της να τις ενισχύσει περαιτέρω. «Όσο σπουδαίες κι αν είναι οι διακυβερνητικές μας σχέσεις — και πράγματι είναι μια ιδιαίτερη συνεργασία — δεν μπορούμε να πετύχουμε μόνοι μας», είπε. «Οργανισμοί όπως το AHI είναι κρίσιμοι».
Επισήμανε τον αυξανόμενο ρόλο της Ελλάδας ως περιφερειακού ενεργειακού κόμβου, αναφέροντας ότι συμφωνίες που ολοκληρώθηκαν την πρώτη εβδομάδα της θητείας της θα επιτρέψουν την εισροή αμερικανικού LNG μέσω Ελλάδας σε γειτονικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας, μέσα σε έναν μήνα. Αυτές οι εξελίξεις, είπε, αποτελούν τόσο στρατηγικά επιτεύγματα όσο και εμπορική πρόοδο. Έκλεισε με τη φράση: «Ο Θεός να σας ευλογεί όλους· ο Θεός να ευλογεί την Ελλάδα· ο Θεός να ευλογεί τις Ηνωμένες Πολιτείες».
Η Ντόρα Μπακογιάννη σημείωσε στη συνέχεια ότι η Ελλάδα προσφέρει στις ΗΠΑ ζωτικές στρατηγικές δυνατότητες πέραν της Σούδας, και επαίνεσε την πρέσβειρα για τη σαφήνεια, την εστίαση και τον δυναμισμό της από την πρώτη στιγμή.
Ο Κωνσταντίνος Φίλης, του American College of Greece, γνωστός για το ότι προσλαμβάνει και απολύει όσους εκφράζουν κριτική προς την Ουάσιγκτον, είπε ότι, ενώ οι ΗΠΑ θα παραμείνουν η κυρίαρχη παγκόσμια δύναμη, χρειάζονται αξιόπιστους συμμάχους. Η Ευρώπη, παρά τη δύναμη της οικονομίας της, παρουσίαζε — σύμφωνα με τον ίδιο — γεωπολιτική ανωριμότητα, καθιστώντας έτσι τους διατλαντικούς δεσμούς της Ελλάδας ακόμη πιο σημαντικούς.
Ο Χρήστος Μαραφάτσος, πρόεδρος του «Greek Americans for Trump», υπογράμμισε τη σημασία που έδωσε η πρέσβειρα στην «ενεργειακή κυριαρχία» και στην εμπορική συνεργασία. Επισήμανε επίσης τον συνεχιζόμενο ρόλο της ελληνοαμερικανικής κοινότητας στη διαμόρφωση της αμερικανικής πολιτικής. Κολακεύοντας την Ελλάδα, την περιέγραψε ως «γη ευκαιριών», αλλά πρόσθεσε ότι η χώρα εξακολουθεί να εισάγει ρωσικό LNG. «Πρέπει να το σταματήσουμε αυτό», είπε. «Οι ευκαιρίες είναι ατελείωτες».
Συναίσθημα
Ο πρόεδρος του AHI, Νίκος Λαριγκάκης, ήταν ο τελευταίος ομιλητής. Ήταν εμφανώς φορτισμένος. Τόνισε ότι δεν είναι εποχή για εφησυχασμό και ότι Ελλάδα και ΗΠΑ πρέπει να εμβαθύνουν τη συνεργασία τους και να «ενισχύσουν τις δημοκρατικές αξίες». «Θέλουμε να κάνουμε πράγματα να συμβούν», είπε με έμφαση.
Επίλογος
Οι παρατηρήσεις μου για αυτό το τεράστιο δημόσιο θέατρο δημοσίων σχέσεων είναι ότι ο Μητσοτάκης έχει προδώσει την Ελλάδα, καθιστώντας την κρίσιμη για τις χειμερινές ενεργειακές ανάγκες της Ουκρανίας μέσω αποστολής φυσικού αερίου και υποστηρίζοντας δουλικά τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Η Ελλάδα φοβάται ακόμη και να προσεγγίσει τη διακριτική στάση της Ιταλίας, πόσο μάλλον της Ουγγαρίας.
Τόσο ο Φίλης όσο και η Μπακογιάννη τόνισαν ότι οι ισχυροί γείτονες δεν πρέπει να επιτρέπεται να εισβάλλουν σε μικρότερους. Αλλά βέβαια, ας αγνοήσουμε τις αμέτρητες περιπτώσεις όπου οι ΗΠΑ εισέβαλαν και βομβάρδισαν παράνομα χώρες. Η υποκρισία και τα διπλά μέτρα και σταθμά είναι πλέον κανόνας.
Η Ελλάδα πρέπει να προσέχει: παρά την υποτιθέμενη αμερικανική «αγάπη» προς αυτήν, η Ουάσιγκτον επέλεξε την Τουρκία και της επέτρεψε να εισβάλει και να καταλάβει την Κύπρο. Έχω γράψει σε προηγούμενα άρθρα μου για τους λόγους που η Τουρκία παραμένει σημαντικότερη για τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ — παρά τις φιλοφρονήσεις προς την Ελλάδα. Εάν ποτέ φτάσουμε στο κρίσιμο σημείο, η Ελλάδα θα χάσει, όχι η Τουρκία.
Είναι θλιβερό ότι οι Έλληνες είναι από τους φτωχότερους στην ΕΕ, εξαιτίας της προδοτικής κυβέρνησής τους, η οποία στέλνει χρήματα για να σκοτωθούν Ρώσοι στρατιώτες, ενώ οι κοινωνικές υπηρεσίες της χώρας συνεχίζουν να φθίνουν.
Το μόνο που ελπίζω είναι ότι το ακροατήριο δεν παραπλανήθηκε από τα συνθήματα και την προπαγάνδα. Γιατί, αν παρασύρθηκαν, η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει όποιον αυτοσεβασμό της απομένει — και ίσως ακόμη και ένα–δύο νησιά.
William Mallinson
Αθήνα, 10 Δεκεμβρίου 2025
Ο William Mallinson είναι πρώην Βρετανός διπλωμάτης, μέλος της Συντακτικής Επιτροπής του Journal of Balkan and Near Eastern Studies και συγγραφέας πολλών βιβλίων, στα ελληνικά και αγγλικά, μεταξύ των οποίων Cyprus: A Modern History και Guicciardini, Geopolitics and Geohistory: Understanding Inter-State Relations.
