Σημαντικές αλλαγές στον τρόπο που κινούνται τα οχήματα μέσα στις πόλεις φέρνει ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ), ο οποίος αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2026. Η βασικότερη από αυτές αφορά τη μείωση του γενικού ορίου ταχύτητας εντός αστικού ιστού, από τα 50χλμ./ώρα στα 30χλμ./ώρα, σε μεγάλο μέρος του οδικού δικτύου των ελληνικών πόλεων.
Η αλλαγή αυτή εντάσσεται σε μια ευρύτερη αναθεώρηση του ΚΟΚ, με στόχο (σύμφωνα με το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών) τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας, τη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων και την καλύτερη προστασία των ευάλωτων χρηστών του δρόμου, όπως οι πεζοί και οι ποδηλάτες.
Πού θα ισχύει το νέο όριο των 30χλμ./ώρα
Το νέο όριο των 30χλμ./ώρα θα αποτελεί τον γενικό κανόνα για τις αστικές περιοχές, δηλαδή για τους δρόμους που βρίσκονται εντός κατοικημένων ζωνών. Ωστόσο, δεν θα εφαρμόζεται οριζόντια σε όλους τους δρόμους.
Πιο συγκεκριμένα:
- Σε μικρούς και μεσαίους δρόμους, γειτονιές και περιοχές με έντονη παρουσία πεζών, το όριο θα διαμορφώνεται στα 30χλμ./ώρα.
- Σε κεντρικές αρτηρίες, λεωφόρους ή δρόμους με διαχωριστική νησίδα και αυξημένες προδιαγραφές ασφάλειας, θα μπορεί να ισχύει υψηλότερο όριο, εφόσον αυτό προβλέπεται από τη σχετική σήμανση.
Με απλά λόγια, όπου δεν υπάρχει πινακίδα που να ορίζει διαφορετικά, από το 2026 το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο μέσα στην πόλη θα είναι τα 30χλμ./ώρα.
Η απόφαση για τη μείωση του ορίου ταχύτητας βασίζεται σε διεθνή δεδομένα που δείχνουν ότι η πιθανότητα σοβαρού τραυματισμού ή θανάτου σε σύγκρουση μειώνεται δραστικά όταν τα οχήματα κινούνται με χαμηλότερες ταχύτητες.
Ενδεικτικά, σε ταχύτητες κοντά στα 50χλμ./ώρα, ένας πεζός που παρασύρεται έχει πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να τραυματιστεί σοβαρά ή θανάσιμα (κατά 40%), σε σύγκριση με σύγκρουση στα 30χλμ./ώρα. Παράλληλα, οι χαμηλότερες ταχύτητες δίνουν περισσότερο χρόνο αντίδρασης στους οδηγούς και μειώνουν τη σφοδρότητα των ατυχημάτων, όπως και τα ντεσιμπέλ.
Τι αλλάζει για τους οδηγούς
Από την 1η Ιανουαρίου 2026, οι οδηγοί θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί εντός πόλεων, καθώς η υπέρβαση του νέου ορίου θα επιφέρει πρόστιμα και διοικητικές κυρώσεις, σύμφωνα με το επικαιροποιημένο πλαίσιο του ΚΟΚ. Παράλληλα, το νέο σύστημα προβλέπει ενίσχυση των ελέγχων, με μεγαλύτερη αξιοποίηση ψηφιακών μέσων και καμερών καταγραφής παραβάσεων, γεγονός που καθιστά πιο πιθανό τον εντοπισμό παραβατικής συμπεριφοράς.
Πάντως η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα που προχωρά σε τέτοιου είδους παρεμβάσεις. Αντίστοιχα όρια 30 χλμ./ώρα έχουν ήδη εφαρμοστεί σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις, στο πλαίσιο πολιτικών βιώσιμης κινητικότητας και ενίσχυσης της οδικής ασφάλειας.
Το κατά πόσο το νέο μέτρο θα φέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα θα φανεί στην πράξη.
