Με στόχο τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας και την ασφαλή αποκατάσταση μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές που έπληξαν πολλές περιοχές της χώρας, το Υπουργείο Υγείας εξέδωσε σειρά αναλυτικών οδηγιών, προς τις περιφέρειες και τους πολίτες.
Η εγκύκλιος εστιάζει όχι μόνο στην υλική αποκατάσταση των ζημιών, αλλά κυρίως στην προστασία της υγείας των πολιτών, τόσο σε φυσικό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο.
1. Φροντίδα για τον εαυτό και την οικογένεια – Προτεραιότητα η ψυχική και σωματική υγεία
Όπως επισημαίνεται, οι φυσικές καταστροφές έχουν έντονες επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των πληγέντων.
– Η έκθεση σε ακραία γεγονότα, όπως οι πυρκαγιές, μπορεί να προκαλέσει σοκ, φόβο, άγχος και συναισθήματα αποπροσανατολισμού.
– Στο αμέσως επόμενο διάστημα, οι πολίτες καλούνται να δώσουν προτεραιότητα στη φροντίδα του εαυτού τους και των αγαπημένων τους προσώπων.
– Ειδική μέριμνα πρέπει να υπάρξει για τα παιδιά, τα οποία επηρεάζονται βαθύτερα από τέτοια γεγονότα και έχουν ανάγκη από ασφάλεια, σταθερότητα και ψυχολογική υποστήριξη.
– Η συναισθηματική αποφόρτιση, η συζήτηση με οικείους, η διατήρηση βασικών ρουτινών και η αποφυγή επιβαρυντικών καταστάσεων κρίνονται απαραίτητες.
2. Επιστροφή στις κατοικίες – Πώς να κινηθούν με ασφάλεια οι πολίτες
Όσοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις οικίες τους, θα πρέπει να επιστρέψουν μόνο όταν οι αρχές το επιτρέψουν και να το πράξουν με ιδιαίτερη προσοχή.
-Η προετοιμασία και η προφύλαξη από δευτερογενείς κινδύνους, όπως τραυματισμοί, ηλεκτροπληξία ή μόλυνση, είναι καθοριστικής σημασίας.
-Πριν την είσοδο στο κτίριο, οι πολίτες καλούνται να εξετάσουν:
-Τυχόν δομικές φθορές ή κινδύνους κατάρρευσης,
-Βλάβες στα ηλεκτρικά συστήματα: σε περίπτωση ύποπτης μυρωδιάς ή φθαρμένων καλωδίων, να αποφεύγεται η χρήση του ηλεκτρικού ρεύματος,
-Πιθανές ζημιές στο δίκτυο ύδρευσης και αποχέτευσης,
-Παρουσία ζώων ή εντόμων στο εσωτερικό του σπιτιού,
-Στάσιμα νερά που ενδέχεται να είναι μολυσμένα – συνιστάται απολύμανση με χλωρίνη.
-Συστήνεται η χρήση ειδικού εξοπλισμού (γάντια, κράνος, μπότες με σκληρή σόλα, φακός, φαρμακείο) και η μέγιστη προσοχή τις πρώτες ώρες επαναφοράς στην κανονικότητα.
3. Τρόφιμα, νερό και φάρμακα – Τι θεωρείται ασφαλές και τι όχι
-Η ασφάλεια των τροφίμων, του πόσιμου νερού και των φαρμάκων αποτελεί κρίσιμο ζήτημα μετά από μια φυσική καταστροφή:
-Τρόφιμα που εκτέθηκαν σε υψηλές θερμοκρασίες, καπνό ή κατέστησαν αμφίβολης ποιότητας πρέπει να απορρίπτονται. Το ίδιο ισχύει για όλα τα τρόφιμα εντός ψυγείου ή κατάψυξης, εφόσον σημειώθηκε διακοπή ρεύματος.
-Προϊόντα σε φουσκωμένες, χτυπημένες ή σκουριασμένες κονσέρβες απορρίπτονται χωρίς δεύτερη σκέψη.
-Το νερό του δικτύου ύδρευσης δεν θεωρείται ασφαλές για κατανάλωση αν δεν επιβεβαιωθεί από τις αρμόδιες αρχές. Επιτρέπεται μόνο η χρήση εμφιαλωμένου νερού.
-Τα φάρμακα που εκτέθηκαν σε ζέστη, καπνό ή νερό ενδέχεται να έχουν αλλοιωθεί και δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται χωρίς ιατρική συμβουλή.
-Η απόρριψη φαρμάκων πρέπει να γίνεται αποκλειστικά στους ειδικούς κάδους των φαρμακείων.
4. Οδηγίες καθαρισμού και αποκατάστασης
-Ο καθαρισμός των κατοικιών και των προσωπικών αντικειμένων μετά από πυρκαγιά απαιτεί μέγιστη προσοχή και χρήση ατομικών μέτρων προστασίας:
-Μάσκες, γάντια, γυαλιά και κλειστά παπούτσια είναι απαραίτητα,
-Ο χώρος πρέπει να αερίζεται επαρκώς,
-Τα φίλτρα των συστημάτων θέρμανσης και ψύξης πρέπει να καθαρίζονται ή να αντικαθίστανται,
-Στρώματα, μαξιλάρια και υφασμάτινα αντικείμενα που έχουν απορροφήσει καπνό πρέπει να απορρίπτονται ή να χρησιμοποιούνται μόνο προσωρινά, με την κατάλληλη απολύμανση,
-Υλικά όπως διαλύτες ή χημικά που έχουν εμποτιστεί με νερό χρήζουν ασφαλούς απομάκρυνσης.
-Η στάχτη και τα υπολείμματα αιθάλης πρέπει να καθαρίζονται χωρίς να αναδεύονται στον αέρα – απαγορεύεται η χρήση φυσητήρων φύλλων.
-Ποιότητα νερού – Υγειονομικός έλεγχος δικτύων ύδρευσης
-Οι πυρκαγιές μπορεί να προκαλέσουν μηχανικές βλάβες στα δίκτυα ύδρευσης, με αποτέλεσμα την πιθανή είσοδο αιωρούμενων σωματιδίων και ξένων υλών στο νερό ανθρώπινης κατανάλωσης.
Το Υπουργείο τονίζει την ανάγκη:
-Άμεσης υγειονομικής αναγνώρισης των συστημάτων ύδρευσης (πηγές, γεωτρήσεις, δεξαμενές, αγωγοί),
-Εργαστηριακού ελέγχου με μικροβιολογικές και φυσικοχημικές παραμέτρους,
-Υπερχλωρίωσης μετά από κάθε επισκευή αγωγού, πριν την επαναλειτουργία του δικτύου.
Σε περίπτωση υπέρβασης των επιτρεπτών ορίων στις ποιοτικές παραμέτρους του νερού, η υδροδότηση πρέπει να διακόπτεται προσωρινά και να εξασφαλίζεται η παροχή ασφαλούς νερού (π.χ. εμφιαλωμένο ή μέσω βυτίων).
Προστασία από καπνό και αιωρούμενα σωματίδια (Α.Σ.10 > 150 μg/m³)
Γενικός πληθυσμός
-Αποφυγή σωματικής άσκησης και παραμονής σε εξωτερικούς χώρους.
-Παραμονή σε εσωτερικούς χώρους με πόρτες και παράθυρα κλειστά.
-Σε περίπτωση δυσφορίας, άμεση ιατρική βοήθεια.
-Ευπαθείς ομάδες
-Αναπνευστικά νοσήματα, καρδιοπαθείς, παιδιά, άνω των 65: Αυστηρή αποφυγή εξωτερικών χώρων.
-Άτομα με άσθμα: Τακτική χρήση εισπνεόμενων φαρμάκων, επικοινωνία με ιατρό αν χρειαστεί.
-Προστασία τροφίμων και υγιεινή
Γενικές οδηγίες
-Προσοχή σε τρόφιμα ευπαθή: Γάλα, γιαούρτια, τυριά, σάντουιτς, γλυκά → Μόνο εντός ψυγείου.
-Κατανάλωση φαγητού αμέσως μετά τη διανομή.
-Αποφυγή κατανάλωσης τροφίμων με αλλοιώσεις σε οσμή, γεύση, χρώμα, υφή.
-Σχολαστικό πλύσιμο φρούτων και λαχανικών.
-Απόρριψη κονσερβών που είναι φουσκωμένες, σκουριασμένες ή χτυπημένες.
-Έλεγχος ημερομηνίας λήξης στα συσκευασμένα προϊόντα.
-Ατομική υγιεινή των χειριστών τροφίμων.
-Μέτρα για τις αρχές
-Έλεγχος σε όλη την αλυσίδα παραγωγής και διανομής τροφίμων.
-Διανομή συσκευασμένων και ασφαλώς αποθηκευμένων τροφίμων.
Διαχείριση επικίνδυνων υλικών (π.χ. αμίαντος)
-Σε αποκατάσταση κατοικιών
-Ο αμίαντος είναι επικίνδυνος μόνο αν φθαρεί ή θρυμματιστεί.
-Απαγορεύεται η απομάκρυνση του από μη εξειδικευμένο προσωπικό.
-Εργασίες από πιστοποιημένες εταιρείες με άδεια από το Υπ. Εργασίας.
-Εφαρμογή της νομοθεσίας για επικίνδυνα απόβλητα (Ν. 4819/2021).
Οδηγίες καθαρισμού κατοικιών μετά από πυρκαγιά
-Κατά τον καθαρισμό:
-Χρήση γαντιών, μάσκας, γυαλιών.
-Μακριά παιδιά και κατοικίδια.
-Καλός εξαερισμός του χώρου.
-Όχι χρήση φυσητήρων για στάχτη.
-Καθαρισμός με τρόπο που δεν αναδεύει σκόνη και στάχτη.
-Αλλαγή φίλτρων σε μονάδες θέρμανσης/ψύξης.
Συμπεριφορά στο σπίτι:-Κλειστά παράθυρα και πόρτες.
-Περιορισμός χρόνου παιδιών και κατοικιδίων έξω.
-Άτομα με προβλήματα υγείας: επικοινωνία με ιατρό.
-Τηλέφωνα Έκτακτης Ανάγκης
-Υπηρεσία Τηλέφωνο
-Άμεση Δράση (ΕΛΑΣ) 100
-Πυροσβεστικό Σώμα 199
-Υπηρεσία Έκτακτης Ανάγκης 112
-ΕΚΑΒ 166
-Υπ. Κλιματικής Κρίσης – Πολ. Προστασίας 2131510100
