Στη ζωή μας είναι πολύ εύκολο να χαθούμε στη σύγκριση. Να κοιτάξουμε γύρω μας και να πιστέψουμε ότι οι άλλοι τα έχουν όλα καλύτερα: περισσότερα χρήματα, μεγαλύτερο σπίτι, καλύτερη δουλειά, μια πιο «τακτοποιημένη» ζωή. Κι εμείς; Να νιώθουμε ότι κάτι μας λείπει, ότι είμαστε ελαττωματικοί, ότι οι άλλοι είναι οι «φυσιολογικοί» κι εμείς οι διαφορετικοί.
Το έχω ζήσει προσωπικά, όπως και πάρα πολλοί άνθρωποι που έχω συναντήσει στη δουλειά μου.Όταν μπαίνεις στη δίνη της σύγκρισης, μοιάζει σαν να σε τραβάει ένα ρεύμα που σε κάνει να αμφισβητείς την αξία σου.Και κάπου εκεί ξεκινάς να φέρεσαι σαν η ετικέτα «λιγότερο» να είναι η μόνιμη ταυτότητά σου, η μόνη αλήθεια σου.
Για να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος χρειάζονται δύο βασικά βήματα.
Πρώτον, να είσαι ο εαυτός σου – ό,τι κι αν γίνει.Η πραγματική ελευθερία δεν βρίσκεται στο να αποδείξεις ότι είσαι καλύτερος από τους άλλους, αλλά στο να σταθείς αυθεντικός, με όλα σου τα δυνατά και τα αδύναμα σημεία. Κρύβεται στο να μπορείς να είσαι αυθεντικός, χωρίς να κρατιέσαι πίσω από το φόβο της σύγκρισης. Δεν έχει σημασία τι πιστεύεις ότι έχουν ή δεν έχουν οι άλλοι· σημασία έχει να μη σε καθηλώνει αυτή η φανταστική «αξιολόγηση». Να θυμάσαι: η νίκη βρίσκεται στο να παραμένεις ο εαυτός σου, αληθινός και αυθεντικός.
Δεύτερον, να καταλάβεις ότι οι άλλοι δεν διαφέρουν και τόσο από σένα.
Η αίσθηση της απομόνωσης προκύπτει κυρίως επειδή συγκρίνουμε την «χειρότερη» πλευρά του εαυτού μας με την «καλύτερη» εκδοχή των άλλων. Είναι σαν να βλέπουμε μόνο τις αδυναμίες μας και μόνο τα προτερήματα των άλλων. Μα αυτό δεν είναι ακριβής εικόνα. Μια τέτοια σύγκριση είναι άδικη και ψευδής. Στην πραγματικότητα, όλοι οι άνθρωποι κουβαλούν δυσκολίες, ανασφάλειες, φόβους και πληγές. Όταν το συνειδητοποιήσεις αυτό, η μοναξιά σου μικραίνει. Δεν είσαι μόνος στους αγώνες σου.
Ας σταθούμε λίγο σε αυτήν την ψευδαίσθηση. Οι άνθρωποι δεν είμαστε αντικειμενικά καλοί στο να συγκρίνουμε· αντίθετα, είμαστε εξαιρετικά κακοί σε αυτό. Βλέπουμε την πιο αδύναμη πλευρά μας και τη βάζουμε δίπλα στην πιο δυνατή πλευρά κάποιου άλλου. Αλλά η εικόνα που φτιάχνουμε στο μυαλό μας είναι στρεβλή. Δεν γνωρίζουμε τις ανασφάλειες και τις αόρατες μάχες των άλλων. Αυτό που βλέπουμε είναι μόνο η βιτρίνα.
Κι όμως, εδώ υπάρχει μια λεπτή ισορροπία: το να παρατηρείς τους άλλους δεν είναι από μόνο του κακό. Μπορεί να γίνει πηγή έμπνευσης. Να δεις κάποιον να πετυχαίνει και να πεις: «Αν το κατάφερε εκείνος, τότε ίσως μπορώ κι εγώ». Οι επιτυχίες των άλλων μπορούν να γίνουν σημάδια στον δρόμο σου, να σου δείξουν τι είναι δυνατό, να σε κινητοποιήσουν να δουλέψεις πιο σκληρά, να εξελιχθείς, να δοκιμάσεις να φτάσεις λίγο παραπέρα.
Το ζητούμενο δεν είναι να αγνοήσεις τον κόσμο γύρω σου, αλλά να μάθεις να τον κοιτάς χωρίς να χάνεις τον εαυτό σου. Να μη σε παρασύρουν οι τοξικές συγκρίσεις που σε καθηλώνουν, αλλά να επιτρέπεις στον εαυτό σου να εμπνέεται από εκείνους που σου δείχνουν με το παράδειγμά τους τι είναι δυνατό.
Αν νιώθεις ότι δεν έχεις γύρω σου ανθρώπους που σε εμπνέουν, ίσως ήρθε η στιγμή να αναζητήσεις έναν νέο κύκλο. Να κοιτάξεις ξανά γύρω σου και να αναρωτηθείς: «Ποιος στη ζωή μου με εμπνέει πραγματικά; Σε τι με εμπνέει;» Οι άνθρωποι που μας εμπνέουν δεν μας κάνουν να νιώθουμε λίγοι· μας κάνουν να θέλουμε να γίνουμε περισσότεροι.
Το κλειδί, τελικά, είναι να καταλάβεις πως είσαι αρκετός, ακριβώς όπως είσαι. Η αυθεντικότητα είναι η πραγματική σου δύναμη. Όταν σταματήσεις να μετριέσαι με ξένα μέτρα και επιτρέψεις στον εαυτό σου να εμπνέεται από τους γύρω σου αντί να παγιδεύεται, τότε η ζωή σου παύει να είναι ένας αγώνας ενάντια στους άλλους και γίνεται μια πορεία ελευθερίας, χαράς και προσωπικής ανάπτυξης.
ΙουλίαΚαζάνα-McCarthy
Δρ. Κοινωνιολογίας (UniversityofSurrey, UK)
MSc Psychology (c.) (Brunel University of London)
Πιστοποιημένη Life Coach (International Coaching Federation, ICF)
Solution Focused Θεραπεύτρια (BRIEF)
