Περίπου σαράντα χρόνια μετά τη διαπίστωση των ιατρών ότι το φάρμακο διεθυλστιλβεστερόλη (ΔΕΣ), το οποίο χορηγούσαν για την πρόληψη των επιπλοκών της εγκυμοσύνης, είχε καταστρεπτικές επιπτώσεις στα παιδιά των γυναικών που το έλαβαν, μια νέα μελέτη δείχνει πως μπορεί να έχει επίδραση και στα εγγόνια.
Γάλλοι ερευνητές ανέφεραν πως οι εγγονοί των γυναικών που έλαβαν το εν λόγω φάρμακο ήταν πιο πιθανό να έχουν παραμορφώσεις στο στόμιο του πέους.
Οι ιατροί συνταγογραφούσαν τη διεθυλστιλβεστερόλη σε έγκυες γυναίκες από τα μέσα του 20ου αιώνα μέχρι και τη μελέτη που ανέδειξε, 40 χρόνια πριν, τον υψηλότερο κίνδυνων των κοριτσιών που εκτέθηκαν στην ουσία ενώ ήταν μέσα στη μήτρα, να εμφανίσουν καρκίνο στον κόλπο. Μετέπειτα μελέτες βρήκαν ότι τα κορίτσια αυτά ήταν πιο πιθανό να έχουν προβλήματα γονιμότητας ή να γεννήσουν παιδιά με κάποια ανωμαλία. Μία από τις συγγενείς ανωμαλίες που οι επιστήμονες υποθέτουν ότι σχετίζεται με τη λήψη της διεθυλστιλβεστερόλης είναι ο υποσπαδίας.
Ο υποσπαδίας είναι η κατάσταση κατά την οποία το στόμιο της ουρήθρας βρίσκεται κάπου αλλού εκτός από την κορυφή του πέους, είτε κατά μήκος του πέους είτε κοντά στο όσχεο. Εκτιμάται ότι τα 4 από τα 1.000 αγόρια που γεννιούνται θα έχουν υποσπαδία. Το κέντρο ελέγχου και πρόληψης νοσημάτων αναφέρει πως δεν είναι ακόμα ξεκάθαρη η σχέση της διεθυλστιλβεστερόλης με τον υποσπαδία, μολονότι αυτή έχει αναδειχθεί από αρκετές μελέτες.
Υπάρχουν μελέτες, άλλωστε, που έχουν προτείνει τη μετάδοση των συνεπειών της διεθυλστιλβεστερόλης και σε τρίτη γενιά, στα εγγόνια δηλαδή των γυναικών που πήραν το φάρμακο. Στην παρούσα μελέτη διερευνήθηκε ο αριθμός των περιπτώσεων υποσπαδία στους γιους και τους εγγονούς μιας ομάδας γυναικών που είχαν λάβει το συγκεκριμένο φάρμακο και συγκρίθηκε με τον αντίστοιχο αριθμό σε μια ομάδα γυναικών που δεν το είχε πάρει.
Στην ομάδα των γυναικών που έλαβε το φάρμακο, το 3% των αγοριών γεννήθηκε με υποσπαδία, ενώ στην άλλη ομάδα που δεν έλαβε το φάρμακο δεν παρουσιάστηκε κανένα περιστατικό. Από τους εγγονούς, αυτοί που γεννήθηκαν με υποσπαδία ήταν κατ’ αποκλειστικότητα γιοι των γυναικών που είχαν εκτεθεί στην ουσία προγεννητικά. Το 8% των εγγονών αυτής της ομάδας γεννήθηκε με υποσπαδία.
Οι ειδικοί υποστηρίζουν όμως ότι, ακόμα και αν μεταφέρεται η επίδραση της διεθυλστιλβεστερόλης στην τρίτη γενιά, δεν γνωρίζουν πώς ακριβώς αυτό συμβαίνει. Μια πιθανή εξήγηση είναι η ουσία αυτή να προκαλεί βλάβη στο αναπαραγωγικό σύστημα της κόρης προγεννητικά και στα ωάριά της, με αποτέλεσμα να προκαλείται αργότερα, όταν τεκνοποιήσει, η συγγενής αυτή ανωμαλία στον γιο της.
Σύμφωνα με μια άλλη θεωρία, η ουσία μπορεί διαταράξει τον έλεγχο της γονιδιακής έκφρασης της μητέρας, με συνέπεια να επηρεάζονται και οι επόμενες γενιές. Υπάρχει επίσης η πιθανότητα να πρόκειται απλώς για μια συγκυρία.
Παρόμοια μελέτη πριν από μερικά χρόνια, άλλωστε, δεν βρήκε σχέση ανάμεσα στη λήψη της διεθυλστιλβεστερόλης και στη γέννηση εγγονών με υποσπαδία. Η διαφορά ανάμεσα στα αποτελέσματα μπορεί να οφείλεται στα άτομα που επιλέχτηκαν να συμμετάσχουν στις μελέτες. Στο δείγμα της γαλλικής ομάδας πήραν μέρος μητέρες που είχαν λάβει την ουσία και οι οποίες ανήκαν σε μια ομάδα υποστήριξης γιατί τα παιδιά και τα εγγόνια τους υπέφεραν από ψυχικές διαταραχές. Οι γυναίκες λοιπόν που είχαν πρόβλημα ήταν πιο πιθανό να συμμετέχουν στη μελέτη, με συνέπεια να υπάρχει ένα πιθανό σφάλμα που μπορεί να πλήξει την αντιπροσωπευτικότητα του δείγματος και την εγκυρότητα των αποτελεσμάτων.
Το σίγουρο είναι ότι οι επιστήμονες κατανοούν ολοένα και περισσότερο το εύρος της βλάβης που προκάλεσε η χρήση της διεθυλστιλβεστερόλης.
Πηγή: Reuters
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Π. Δρέττας,
Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος,
Δ/ντής του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών,
www.andrologia.gr
