Ο ευρωπαϊκός εφιάλτης γίνεται πραγματικότητα

Κώστας Μπετινάκης, Μάριος Βελέντζας

Τo Brexit επικράτησε με 51,8%, ρίχνοντας την Ευρώπη στη δίνη της εσωστρέφειας και πυροδοτώντας έντονο διάλογο για το μέλλον του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Το Brexit θα προκαλέσει νέους εθνικιστικούς τριγμούς και αποσχιστικές τάσεις, το ερώτημα που πλανάται πάνω από την ΕυρώπηΌσο προχωρεί η ημέρα D (Destiny) – (Π από το Πεπρωμένο)-, το ερώτημα που ζητεί απάντηση είναι ένα: η αποχώρηση της Βρετανίας σηματοδοτεί το ξήλωμα του πουλόβερ για την Ευρωπαϊκή Ένωση; Τα πανηγύρια στις τάξεις των ευρωσκεπτικιστών ενισχύουν τη θέση ότι η Ευρώπη εισέρχεται σε αχαρτογράφητα νερά, καθώς για πρώτη φορά ενεργοποιείται το άρθρο 50 της Ευρωπαϊκής Συνθήκης, το οποίο αναφέρεται στη διαδικασία εξόδου ενός κράτους – μέλους.

Με τον πρωθυπουργό της Βρετανίας Ντέιβιντ Κάμερον να ανακοινώνει την αποχώρησή του από τον πρωθυπουργικό θώκο, πληρώνοντας το «μάρμαρο» του δημοψηφίσματος, και τον ηγέτη του Κόμματος Ανεξαρτησίας Ηνωμένου Βασιλείου (UKIP) Νάιτζελ Φάρατζ να κάνει λόγο για μια καινούργια ημέρα, είναι ξεκάθαρο πως το διαζύγιο της Βρετανίας με την Ευρώπη πυροδοτεί αλυσιδωτές αντιδράσεις.

Οι Βρυξέλλες, διά στόματος του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, ξεκαθάρισαν ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη», επισημαίνοντας ότι «δεν υπάρχει κανένα νομικό κενό» και «το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει και το ευρωπαϊκό δίκαιο θα συνεχίσει να ισχύει». Στο ίδιος μήκος κύματος και η δήλωση του επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ: «Η Ευρώπη δεν βρίσκεται σε πανικό».

Συναγερμός στον γαλλογερμανικό άξονα

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Τα νέα για το Brexit προκάλεσαν συναγερμό σε Βερολίνο και Παρίσι, με την καγκελάριο της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ και τον πρωθυπουργό της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ να έχουν τηλεφωνική επικοινωνία για τον καθορισμό των επόμενων κινήσεων του γαλλογερμανικού άξονα.

Προς αυτήν την κατεύθυνση ο Ολάντ αναμένεται στο Βερολίνο τη Δευτέρα, απ’ όπου μαζί με τη Μέρκελ θα συντονίσουν τα βήματά τους πριν από το Συμβούλιο Κορυφής της Ε.Ε. την ερχόμενη εβδομάδα. «Πρόκειται για μια κακή ημέρα για την Ευρώπη και τη Μεγάλη Βρετανία» δήλωσε εν τω μεταξύ μέσω Twitter ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ, ενώ λίγο νωρίτερα αντίστοιχη δήλωση είχε κάνει και ο αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ. Το θέμα Brexit αναμένεται να απασχολήσει και τη γερμανική βουλή στην τακτική της συνεδρίαση καθώς και ηγετικά στελέχη των κομμάτων.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι υπουργοί Εξωτερικών των έξι ιδρυτικών χωρών της Ε.Ε. συνεδριάζουν το Σάββατο στο Βερολίνο για να εξετάσουν τις επιπτώσεις από την έκβαση του δημοψηφίσματος. Η συνάντηση θα γίνει στη βίλα Μπόρζιχ, επίσημο ξενώνα του γερμανικού Υπουργείου Εξωτερικών.

Σύμφωνα με γερμανικές διπλωματικές πηγές, θα συμμετάσχουν οι υπουργοί Εξωτερικών της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας, του Βελγίου, της Ολλανδίας, του Λουξεμβούργου. Πρόκειται για τις έξι χώρες που το 1957 ίδρυσαν την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα, προπομπό της Ε.Ε. Στις 28 Ιουνίου συνέρχονται επίσης στις Βρυξέλλες οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των χωρών-μελών της, προκειμένου να αναλύσουν την «επόμενη μέρα» μετά το Brexit.

Ντόμινο εξόδου

Αναλύοντας τα τελικά αποτελέσματα, το ενδιαφέρον στρέφεται μεταξύ άλλων και στη Σκωτία, όπου η προσέλευση ήταν 67%, με τη συντριπτική πλειοψηφία να τάσσεται υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε. Όπως και στο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία (Σεπτέμβριος 2014) οι Σκωτσέζοι ψήφισαν εκ νέου με βάση το συμφέρον της τσέπης τους. Το ίδιο και στη Βόρεια Ιρλανδία, που επίσης οι ψηφοφόροι ψήφισαν υπέρ της Ε.Ε. Αυτό, άραγε, θα προκαλέσει νέους εθνικιστικούς τριγμούς στα δύο αυτά τμήματα του «πληγωμένου» πλέον Ηνωμένου Βασιλείου;

Καθώς λοιπόν οι κάτοικοι της χώρας προετοιμάζουν τις αποσκευές τους για να αποχωρήσουν από την Ένωση, που ως ΕΟΚ είχαν αποφασίσει να συμμετάσχουν εκ νέου με δημοψήφισμα το 1975, όλοι τώρα περιμένουν τις αντιδράσεις των άλλων Ευρωπαίων πολιτών. Η κατάσταση περιπλέκεται ακόμα περισσότερο σε χώρες όπως η Ισπανία, όπου ενδεχόμενη αλλαγή ηγεσίας στις προσεχείς βουλευτικές εκλογές (άνοδος Podemos) θα μπορούσε να οδηγήσει στη διενέργεια δημοψηφισμάτων για την απόσχιση ολόκληρων περιοχών (Καταλωνία, χώρα των Βάσκων).

Δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στην Αυστρία βρήκε το 38% των Αυστριακών να στηρίζει το «Auxit». Υπέρ της αποχώρησης τάσσεται το αυστριακό ευρωσκεπτικιστικό «Freedom Party» (κόμμα της Ελευθερίας).

Ο διεθνής οίκος αξιολόγησης Standard & Poor’s ανακοίνωσε ότι είναι πιθανόν το Ηνωμένο Βασίλειο να χάσει την αξιολόγηση AAA

Ανάλογες δημοσκοπήσεις που έγιναν -όσο διαρκούσε η περίοδος πριν από το κρίσιμο δημοψήφισμα- σε Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία, Σουηδία, Ολλανδία, Τσεχία και Ουγγαρία έδειξαν ότι οι χώρες αυτές θα μπορούσαν να διαβούν το μονοπάτι που χάραξε το Λονδίνο. Ήδη, η ακροδεξιά Μαρί Λεπέν πανηγυρίζει, κινώντας παράλληλα τις διαδικασίες για την ανάδειξη του «Frexit».

Ο Geert Wilders υποστηρίζει ότι δημοσκόπηση του ολλανδικού ακροδεξιού κόμματος του οποίου ηγείται δίνει 53% στο «Nexit» (Nederlands = Ολλανδία). Ενδεχόμενο «Swexit» θα πάρει σειρά, σύμφωνα με τη σουηδική εταιρεία ερευνών Sifo Research International, που ήδη έχει καταμετρήσει ότι το 36% των Σουηδών θέλει να φύγει από την Ε.Ε.

Στο «κόκκινο» οι διεθνείς αγορές

Στις διεθνείς χρηματαγορές επικρατεί «γενικό ξεπούλημα», την ώρα που το εθνικό νόμισμα της Βρετανίας δέχεται ισχυρές πιέσεις.

Η στερλίνα σημειώνει πτώση ρεκόρ, καθώς διαμορφώνεται κάτω από 1,35 σε σχέση με το δολάριο. Πρόκειται για τη χαμηλότερη τιμή από το 1985. Την ίδια στιγμή, η πτώση στο Σίτι φθάνει το 7%, ενώ ο χρυσός, το πολύτιμο μέταλλο στο οποίο καταφεύγουν οι επενδυτές σε περιπτώσεις κρίσης, παρουσιάζει κέρδη 2%.

Ο οίκος αξιολόγησης Standard & Poors ανακοίνωσε ότι είναι πιθανόν το Ηνωμένο Βασίλειο να χάσει την αξιολόγηση AAA, την ώρα που η ΕΚΤ αποφάσισε τη διεξαγωγή έκτακτης συνεδρίασης του διοικητικού της συμβουλίου προκειμένου να αποτιμηθεί η κατάσταση μετά την επικράτηση του Brexit στο βρετανικό δημοψήφισμα.

To Brexit σε εικόνες

Το αποτέλεσμα της κάλπης προκάλεσε ανάμικτα συναισθήματα τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό του Ηνωμένου Βασιλείου.

Φωτογράφοι απαθανάτισαν χαρακτηριστικά στιγμιότυπα από εκλογικά κέντρα και χρηματιστήρια, όπως επίσης και από την πρωθυπουργική κατοικία στην Downing Street.

Δείτε ορισμένα από αυτά:

Ο πρωθυπουργός ανακοινώνει την αποχώρησή του: