Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των 28 χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν σε συμφωνία όσον αφορά στην αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ζητήματος, έπειτα από διαπραγματεύσεις σχεδόν 12 ωρών στις Βρυξέλλες.
Η συμφωνία επετεύχθη περί τις 04.30 τοπική ώρα (05.30 ώρα Ελλάδας), εξασφαλίζοντας τη συναίνεση της Ιταλίας, η οποία απειλούσε να προβάλει βέτο.
«Οι ηγέτες των 28 χωρών της Ε.Ε. συμφώνησαν στα συμπεράσματα της συνόδου, συμπεριλαμβανομένων αυτών για τη μετανάστευση» γνωστοποίησε μέσω Twitter ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ.
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία
Όπως ενημέρωσαν ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε και ο Αυστριακός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς, στη συμφωνία που επετεύχθη προβλέπεται η δημιουργία ελεγχόμενων hot spots σε Ελλάδα και Ιταλία – εφόσον το επιθυμούν-, στα οποία θα παραμένουν οι πρόσφυγες και οι μετανάστες, έως ότου να εκδίδονται αποφάσεις για τις αιτήσεις τους για τη χορήγηση ασύλου.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Οι αντιδράσεις των ηγετών
«Ήταν η ευρωπαϊκή συνεργασία αυτή που υπερίσχυσε» δήλωσε ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, σχολιάζοντας την επίτευξη συμφωνίας για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού.
Θετική ένδειξη χαρακτήρισε η καγκελάριος της Γερμανίας το γεγονός ότι οι ηγέτες των 28 μπόρεσαν να καταλήξουν έπειτα από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις σε κοινή γλώσσα όσον αφορά στην αντιμετώπιση του ζητήματος των μεταναστών και των προσφύγωνΘετική ένδειξη χαρακτήρισε η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ το γεγονός ότι οι ηγέτες των 28 μπόρεσαν να καταλήξουν έπειτα από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις σε κοινή γλώσσα όσον αφορά στην αντιμετώπιση του ζητήματος των μεταναστών και των προσφύγων, ωστόσο παραδέχθηκε ότι συνεχίζουν να υπάρχουν βαθιές διαφορές ανάμεσα στις χώρες-μέλη.
«Συνολικά, έπειτα από μια εντατική συζήτηση για το πιο δύσκολο ζήτημα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, δηλαδή το μεταναστευτικό, είναι καλό σημάδι το ότι συμφωνήσαμε σε ένα κοινό κείμενο» είπε η Μέρκελ. «Έχουμε ακόμη πολλή δουλειά να κάνουμε για να γεφυρώσουμε τις διαφορετικές απόψεις» πρόσθεσε πάντως η Γερμανίδα καγκελάριος.
Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζουζέπε Κόντε δήλωσε σήμερα ικανοποιημένος για τη συμφωνία στην οποία κατέληξαν οι ηγέτες των χωρών-μελών της Ε.Ε. τα ξημερώματα, τονίζοντας πως η Ρώμη θα λάβει αργότερα αποφάσεις για το εάν θα φιλοξενήσει κέντρα υποδοχής προσφύγων και μεταναστών στο έδαφός της.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
«Είμαστε ικανοποιημένοι» είπε ο Κόντε στους δημοσιογράφους, εξερχόμενος από τη μαραθώνια συζήτηση στη Σύνοδο Κορυφής. «Ήταν μια μακρά διαπραγμάτευση, αλλά από σήμερα η Ιταλία δεν είναι πλέον μόνη της» πρόσθεσε.
Ο Κόντε αναφέρθηκε σε ορισμένες από τις διαστάσεις της συμφωνίας που επιτεύχθηκε, ιδίως στην πιθανότητα να δημιουργηθούν ελεγχόμενα κέντρα υποδοχής προσφύγων και μεταναστών όπου θα παραμένουν έως ότου να εκδίδονται αποφάσεις για τις αιτήσεις τους για τη χορήγηση ασύλου. Διευκρίνισε πως η Ρώμη δεν έχει ακόμη αποφασίσει εάν θα δημιουργήσει τέτοιο κέντρο στην επικράτειά της.
Η υιοθέτηση του κειμένου των συμπερασμάτων καθυστέρησε κυρίως επειδή η ιταλική κυβέρνηση απειλούσε να ασκήσει βέτο στην πρώτη του εκδοχή.
«Οι ηγέτες των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν πως η Ιταλία και η Ελλάδα μπορούν να δημιουργήσουν κέντρα υποδοχής προσφύγων και μεταναστών στο έδαφός τους, εάν το επιθυμούν» ανέφερε ο καγκελάριος της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς.
Από τη μεριά του, ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ δήλωσε: «Συμφωνήθηκε τα ξημερώματα στη Σύνοδο Κορυφής η Ευρωπαϊκή Ένωση να διαθέσει περισσότερα κεφάλαια για τη διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος».
Ο καταλυτικός ρόλος της Ελλάδας
Η Ελλάδα συνέβαλε καθοριστικά, μαζί με τις χώρες της Ε.Ε. που τήρησαν ανάλογη στάση, στο να μπει φρένο σε μια βαθιά συντηρητική στροφή του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, κατά τη διάρκεια της μαραθώνιας συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, σύμφωνα με πληροφορίες, υπήρξε αντιπαράθεση ανάμεσα στις δυνάμεις που θέλουν μια ευρωπαϊκή συλλογική λύση στη βάση της συνευθύνης και της αλληλεγγύης στο μεταναστευτικό/προσφυγικό ζήτημα, που συνιστά άλλωστε ευρωπαϊκή πρόκληση, και τις δυνάμεις που επιλέγουν να κινηθούν στη βάση της περιχαράκωσης και των μονομερών ενεργειών και όχι στη βάση του συμμερισμού της ευθύνης, η οποία προκύπτει από τη συμμετοχή τους στην ευρωπαϊκή οικογένεια.
Η Ελλάδα από κοινού με την Ισπανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Σουηδία, την Πορτογαλία και τη Μάλτα, βρέθηκε απέναντι στις γνωστές θέσεις που εκφράζουν η Αυστρία και οι χώρες του Βίσεγκραντ, και οδηγούν σε μια Ευρώπη-φρούριο.
Η Ιταλία, παρά τις αρχικές ενστάσεις της σε μια συλλογική αντιμετώπιση του ζητήματος, στο τέλος προσχώρησε σε αυτήν τη λογική.
Έτσι οι κίνδυνοι που αποφεύχθηκαν ήταν:
1) στο ζήτημα των πρωτογενών ροών στην κεντρική Μεσόγειο να προκριθεί μια απόφαση που θα ανέφερε ρητά τη δημιουργία κλειστών κέντρων στην Αφρική
2) η πρόκληση των δευτερογενών ροών να επιλυθεί με συνοριακούς ελέγχους και την de facto δημιουργία ενός μικρού Σένγκεν. Τον κίνδυνο αυτό είχε επισημάνει ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, κατά την άτυπη συνάντηση εργασίας την περασμένη Κυριακή στις Βρυξέλλες.
Μπροστά σ’ αυτούς τους κινδύνους η Ελλάδα έθεσε στην πρώτη γραμμή τις αξίες της αλληλεγγύης και της συνευθύνης, που αποτελούν, ή θα έπρεπε να αποτελούν, το θεμέλιο της Ευρώπης, όπως αναφέρουν οι ίδιες πληροφορίες, και εξασφαλίστηκαν τα εξής:
1. Η ευρωπαϊκή προσέγγιση στη διαχείριση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών πρέπει να είναι ολοκληρωμένη, δηλαδή να αφορά και στις τρεις διαστάσεις του ζητήματος: την εξωτερική (σχέσεις με τρίτες χώρες), τη διαχείριση των συνόρων και την εσωτερική διάσταση.
2. Τονίστηκε η σημασία της αποτελεσματικής συνεργασίας με την Τουρκία, στο πλαίσιο της Κοινής Δήλωσης Ε.Ε. -Τουρκίας. Παράλληλα, συμφωνήθηκε η χορήγηση της δεύτερης δόσης της χρηματοδοτικής διευκόλυνσης για τους πρόσφυγες στην Τουρκία – μια χώρα που φιλοξενεί 3,5 εκατομμύρια πρόσφυγες, καθώς επίσης και η ανάγκη η Τουρκία να εφαρμόσει τη διμερή συμφωνία επανεισδοχής με την Ελλάδα, την οποία έχει αναστείλει και τη συμφωνία επανεισδοχής Ε.Ε. – Τουρκίας.
3. Στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τονίζεται ότι ο κανονισμός του Δουβλίνου πρέπει να αναθεωρηθεί στη βάση της αλληλεγγύης και της συνευθύνης.
Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, σύμφωνα με πληροφορίες, υπήρξε αντιπαράθεση ανάμεσα στις δυνάμεις που θέλουν μια ευρωπαϊκή συλλογική λύση στη βάση της συνευθύνης και της αλληλεγγύης στο μεταναστευτικό/προσφυγικό ζήτημα, που συνιστά άλλωστε ευρωπαϊκή πρόκληση, και τις δυνάμεις που επιλέγουν να κινηθούν στη βάση της περιχαράκωσης και των μονομερών ενεργειών και όχι στη βάση του συμμερισμού της ευθύνης, η οποία προκύπτει από τη συμμετοχή τους στην ευρωπαϊκή οικογένεια. 
