Σκληρές είναι οι διαπραγματεύσεις για την επίτευξη συμφωνίας ανάμεσα στους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες, οι οποίοι καλούνται να βρουν τη «χρυσή τομή» στο ύψος και την κατανομή των ευρωπαϊκών δαπανών, εν μέσω της οικονομικής κρίσης που συνεχίζει να ταλανίζει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Οι εργασίες διεκόπησαν τις πρώτες πρωινές ώρες και σύμφωνα με μήνυμα στο Twitter του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Herman Van Rompuy, ξεκινούν και πάλι στις 06.30 το πρωί, τοπική ώρα (07.30 ώρα Ελλάδος).

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

«Αναθεωρημένη πρόταση για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο. Η συνεδρίαση συνεχίζεται στις 06.30. Εργαζόμαστε για μια συμφωνία», ανέφερε το μήνυμα.

Διεθνείς αναλυτές εκτιμούν πως η ύπαρξη ενός κειμένου – οδηγού, που παρουσίασε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στους προέδρους και πρωθυπουργούς των κρατών – μελών αναμένεται να λειτουργήσει θετικά για την επίτευξη συμφωνίας, χωρίς όμως, όπως αναφέρει δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας «Guardian» να αποτελεί πανάκεια», καθώς… είναι πολλά τα λεφτά που διακυβεύονται και οποιαδήποτε αλλαγή στην κατανομή των ευρωπαϊκών κονδυλίων μπορεί ανά πάσα στιγμή να εκτροχιάσει προϋπολογισμούς ακόμα και φαινομενικά ισχυρών κρατών της Ευρώπης (π.χ. Γαλλία).

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

«Μπρα ντε φερ» μέχρι τελικής πτώσης

Οι εργασίες της Συνόδου Κορυφής ξεκίνησαν με καθυστέρηση πέντε ωρών (γύρω στις 22.00 το βράδυ της Πέμπτης), καθώς ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Herman Van Rompuy, άργησε να παρουσιάσει ένα αναθεωρημένο σχέδιο προϋπολογισμού, με το οποίο θα μπορούσαν να καμφθούν οι αντιδράσεις μέσα στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου έχει σχηματιστεί ένα δίπολο σύγκρουσης, το οποίο εκφράζεται μέσω της αντιπαράθεσης Γαλλίας και Βρετανίας.

Όπως μετέδωσε το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP), το εν λόγω σχέδιο προβλέπει περαιτέρω περικοπές δαπανών, χωρίς όμως να αγγίζει τον «πυρήνα» των διεκδικήσεων της Γαλλίας και άλλων χωρών που «έχουν λαμβάνειν» -βάσει συμφωνιών του παρελθόντος- από τον «ευρωπαϊκό κορβανά» των επιδοτήσεων στις καλλιέργειες και τα έργα υποδομής (π.χ. οδικοί άξονες). Συγκεκριμένα, η πρόταση καθορίζει τις κοινοτικές δαπάνες για την περίοδο 2014 – 2020 σε 960 δισ. ευρώ σε δεσμεύσεις πληρωμών και 910 – 913 δισ. ευρώ σε πληρωμές.

Στις διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό της επόμενης επταετίας (2014 – 2020), οι οποίες αναμένεται να καταλήξουν σ’ ένα ποσό κοντά στο 1 τρισ. ευρώ υπάρχουν δύο κυρίαρχες τάσεις:

α) η πολιτική της λιτότητας του «συντηρητικού» Βορρά, που προτείνει μείωση των δαπανών και

β) η πολιτική των παροχών που εκφράζεται από χώρες στο νότιο και ανατολικό τμήμα, οι οποίες επιθυμούν «ζεστό χρήμα» για τους τομείς των Υποδομών και της Γεωργίας.

Μετά την κατάθεσή του σχεδίου υπήρξε διακοπή μιας ώρας, προκειμένου να μπορέσει η κάθε χώρα να έχει μια πρώτη εικόνα του περιεχομένου του, έτσι ώστε να συνεχιστούν αργότερα οι διαβουλεύσεις με βάση τα καινούρια δεδομένα. Οι συνομιλίες ξεκίνησαν εκ νέου στη 01.30 μετά τα μεσάνυχτα, τοπική ώρα (02.30 τα ξημερώματα ώρα Ελλάδας). Σύμφωνα με το διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters, το σχέδιο αυτό κατατέθηκε τελικά ενώπιον των Ευρωπαίων ηγετών, αφού πέρασε πρώτα από «σαράντα κύματα», με τη μια αναβολή να διαδέχεται την άλλη, ωθώντας ακόμα βαθύτερα στο σκοτάδι την προοπτική εύρεσης μιας συμβιβαστικής λύσης.

Αποτέλεσμα αυτής της καθυστέρησης ήταν να συνεχιστεί το ίδιο τροπάρι από τις εμπλεκόμενες πλευρές, όταν ξεκίνησαν οι εργασίες της Συνόδου, καθώς κανένας δεν είχε κάτι χειροπιαστό στα χέρια του. Εφόσον δεν υπάρξει συμφωνία μέχρι το τέλος του 2013 για τον προϋπολογισμό της επόμενης επταετίας, τότε αυτός θα καθορίζεται σε μηνιαία βάση, θέτοντας σε κίνδυνο όπως είναι φυσικό τα μακροπρόθεσμα σχέδια ανάπτυξης που στηρίζονται σε ευρωπαϊκά κονδύλια (π.χ. κατασκευή αυτοκινητοδρόμων στην Ελλάδα μέσω ΕΣΠΑ). Σε γενικές γραμμές, οι χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά είναι υπέρ μιας «σφιχτής» οικονομικής πολιτικής, ενώ οι χώρες στο νότιο και ανατολικό τμήμα της Ε.Ε. επιθυμούν να διατηρηθεί το «status quo» των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων στους τομείς των Υποδομών και της Γεωργίας καθώς και οι υποσχέσεις του εύρωστου παρελθόντος.

Σε κάθε περίπτωση η συμφωνία επί του προϋπολογισμού θα πρέπει να είναι ομόφωνη, γεγονός που σημαίνει πως κάθε χώρα διατηρεί το δικαίωμα της αρνησικυρίας (βέτο). Και φυσικά, οποιαδήποτε απόφαση θα πρέπει να «περάσει» και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Βίοι αντίθετοι για Παρίσι – Λονδίνο

Το Παρίσι ζητά αύξηση των διαθέσιμων κονδυλίων, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση των προγραμμάτων για την καταπολέμηση της ανεργίας, έχοντας ως συνοδοιπόρους στον αγώνα του κατά της λιτότητας τη Μαδρίτη και τη Ρώμη. Εκτιμάται πως Ιταλία και Γαλλία απορροφούν τα περισσότερα ευρωπαϊκά κονδύλια που προορίζονται για τον αγροτικό τομέα και φυσικό είναι να επιθυμούν διατήρηση της υπάρχουσας κατάστασης. Σε αντίθετη περίπτωση δεν μπορεί να αποκλειστεί ακόμα και το ενδεχόμενο της άσκησης βέτο.

Από την άλλη πλευρά, το Λονδίνο ξεκαθαρίζει, δια στόματος του πρωθυπουργού, David Cameron, πως δεν γίνεται να πέφτει «τσεκούρι» στο εσωτερικό των χωρών – μελών (με τους πολίτες να σφίγγουν ολοένα και περισσότερο το ζωνάρι) και οι Βρυξέλλες να ζητούν αύξηση των κρατικών μεριδίων για τον «ευρωπαϊκό κορβανά» ή έστω καταβολή του ίδιου ποσοστού σε σχέση με τον προϋπολογισμό της προηγούμενης επταετίας. Ουσιαστικά, η Βρετανία ασκεί πιέσεις προς τις Βρυξέλλες να μην υποκύψουν στις πιέσεις των εθνικών Κοινοβουλίων χωρών όπως της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Πολωνίας καθώς και αυτών της Ανατολικής Ευρώπης, που φυσικό είναι οι μεν πρώτες να επιθυμούν περισσότερα χρήματα για να στηρίξουν τους προϋπολογισμούς τους και οι δεύτερες για να ενισχύσουν τον ρυθμό ανάπτυξής τους και να εκσυγχρονίσουν τις υποδομές τους.

«Χωρίς περικοπές, δεν θα υπάρξει συμφωνία. Την τελευταία φορά που ήμασταν εδώ, τον Νοέμβριο, τα νούμερα ήταν πολύ υψηλά: πρέπει να μειωθούν και, αν δεν συμβεί αυτό, δεν θα υπάρξει συμφωνία», σημείωσε σε δηλώσεις του σε δημοσιογράφους κατά την άφιξή του στο κτήριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, «φωτογραφίζοντας» το ψυχολογικό όριο του 1 τρισ. ευρώ, το οποίο το Λονδίνο δεν θέλει σε καμία περίπτωση να ξεπεραστεί.

«Για να μιλήσω ευθέως, η Ε.Ε. δεν θα πρέπει να είναι απρόσβλητη από το είδος των πιέσεων που ασκήθηκαν σε εμάς, προκειμένου να μειώσουμε τις δαπάνες. Πρέπει να βρούμε αποδοτικούς τρόπους και να διασφαλίσουμε ότι θα ξοδεύουμε χρήματα με σύνεση», πρόσθεσε.

Ο προϋπολογισμός της Ε.Ε.

Εφόσον οι μειώσεις που ζητά ο David Cameron «περάσουν», τότε αυτό θα σημάνει περικοπές σε σημαντικά αναπτυξιακά προγράμματα χωρών τόσο στο νότιο τμήμα της Ε.Ε. (Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα) όσο και άλλων (Γαλλία, Πολωνία), οι οποίες και αναμένεται να στυλώσουν τα ποδάρια στο έδαφος, ανεβάζοντας κατακόρυφα το θερμόμετρο της αντιπαράθεσης στο εσωτερικό της κεντρικής αίθουσας. Ήδη έξω από τα κεντρικά της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες, αγρότες από τη Λιθουανία διαμαρτυρήθηκαν για τις καθυστερήσεις στις επιδοτήσεις, καλώντας τους Ευρωπαίους ηγέτες να τηρήσουν τις υποσχέσεις τους που είχαν δώσει, όταν ακόμα «οι αγελάδες ήταν παχιές».

Στη πρόταση του Νοεμβρίου, ο Herman Van Rompuy είχε εισηγηθεί το συνολικό ύψος των κοινοτικών δαπανών για την επταετία 2014 – 2020 να φθάσει τα 973 δισ. ευρώ ή στο 1,01% του κοινοτικού ΑΕΠ, η οποία σε σχέση με την αρχική πρόταση της Κομισιόν (1,025 τρισ. ευρώ – αύξηση 5%) ήταν χαμηλότερη κατά περίπου 75 δισ. ευρώ.

Ωστόσο αυτό δεν ήταν αρκετό από το Λονδίνο, το οποίο πίεσε με τον τρόπο του και μέσω της ανακοίνωσης για τη διενέργεια δημοψηφίσματος το 2016, αναφορικά με το αν η Βρετανία θα παραμείνει στην Ε.Ε..

Σε ρόλο διαμεσολαβητή το Βερολίνο

Ενδεικτικό της κατάστασης που έχει παγιωθεί εδώ και μήνες, αποτελώντας τροχοπέδη για τις εργασίες και της τωρινής Συνόδου Κορυφής, αποτελούν οι δηλώσεις της Angela Merkel, κατά την προσέλευσή της στις Βρυξέλλες.

Η Καγκελάριος της Γερμανίας τόνισε στις πρώτες της δηλώσεις πως «οι ηγέτες της Ε.Ε. είναι ακόμα διχασμένοι για τον 7ετη προϋπολογισμό», ωστόσο εμφανίστηκε αποφασισμένη για την επίτευξη συμφωνίας, λέγοντας χαρακτηριστικά πως «για τη Γερμανία, μπορώ να πω πως θα κάνουμε τα πάντα ώστε να υπάρξει συμφωνία καθώς λόγω της υψηλής ανεργίας είναι μεγάλης σημασίας το να έχουμε την ικανότητα να σχεδιάζουμε».

Το παράδοξο της συγκεκριμένης Συνόδου Κορυφής, σε σχέση με την αντίστοιχη του Νοεμβρίου, έγκειται στο γεγονός πως το Βερολίνο δεν βρίσκεται αυτή τη φορά στην πρώτη γραμμή της μάχης αλλά έχει πάρει τον ρόλο του παρατηρητή.

Ουσιαστικά, λειτουργεί διαμεσολαβητικά, παρατηρώντας τον David Cameron να ζητά μεγαλύτερο «ψαλίδι» στις δημόσιες δαπάνες, τον François Hollande να μιλά για τις ευρωπαϊκές αξίες της ενότητας και της αλληλεγγύης επιθυμώντας περισσότερα χρήματα για τον προϋπολογισμό και τα κράτη της ανατολικής Ευρώπης να αισθάνονται ο μεγάλος… χαμένος της υπόθεσης, καθώς βλέπουν τις εξαγγελίες και τις δεσμεύσεις του παρελθόντος για οικονομική ενίσχυση σε τομείς όπως η Γεωργία και η Κτηνοτροφία να χάνονται μέσα στη δίνη της οικονομικής κρίσης.

Ο πρόεδρος της Γαλλίας εξήγησε κατά την άφιξή του στη Σύνοδο, πως οι πιέσεις για περικοπές δεν θα πρέπει να αποσταθεροποιήσουν την οικονομική ανάκαμψη της Ευρώπης, θέτοντας εαυτόν στην υπηρεσία της Ε.Ε. προκειμένου να βρεθεί μια συμβιβαστική λύση.

Μέσω των δηλώσεων του άφησε να εννοηθεί πως ενδεχόμενο νέο «ναυάγιο» στις διαπραγματεύσεις θα δημιουργούσε εκ νέου προβλήματα στην Ευρώπη, καθώς η κατάσταση στις διεθνείς αγορές παραμένει ρευστή και οι κραδασμοί της οικονομικής κρίσης δεν έχουν απορροφηθεί από το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Οι δηλώσεις του Αντώνη Σαμαρά και οι ελληνικές διεκδικήσεις

Η Ελλάδα πηγαίνει στις Βρυξέλλες με «μικρό καλάθι» στο χέρι, παρά το γεγονός πως η Αθήνα έχει φροντίσει να τηρήσει τις δεσμεύσεις της απέναντι στους Ευρωπαίους εταίρους της.

Το ζητούμενο όμως πλέον έχει να κάνει με καταστάσεις που δεν αφορούν άμεσα στην Ελλάδα και τις οποίες η τελευταία δεν μπορεί να επηρεάσει με καταλυτικό τρόπο. Τα δύο κυρίαρχα ρεύματα εντός της Ε.Ε. συγκρούονται μεταξύ τους, καθώς το καθένα θεωρεί πως είναι αυτό που θα οδηγήσει με τον καλύτερο και πιο σωστό τρόπο στην ανάπτυξη. Λιτότητα Vs Παροχές και τον Αντώνη Σαμαρά να δηλώνει πως η χώρα έχει ανάγκη από κεφάλαια για την έξοδό της από την ύφεση.

«Πιστεύω ότι τα διαρθρωτικά κεφάλαια (structural funds) είναι μια εγγύηση επιτυχίας, διότι χρειαζόμαστε, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, ανάκαμψη και ανάπτυξη, καθώς γίνονται οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, σε διαρθρωτικό και δημοσιονομικό επίπεδο και είναι αναγκαίο να είναι επιτυχημένες», σημείωσε σε δηλώσεις του.

Ωστόσο, ήδη θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως η Ελλάδα θα λάβει λιγότερα χρήματα σε σχέση με εκείνα της προηγούμενης επταετίας (20,2 δισ. ευρώ), με το συνολικό ποσό να κυμαίνεται κάπου ανάμεσα στα 12 και τα 14 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τα όσα μετέδωσε το γερμανικό Deutsche Welle, η ελληνική πλευρά θα επιχειρήσει να πείσει πως τα ευρωπαϊκά κονδύλια «θα πιάσουν τόπο», καθώς η σημερινή οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα δεν έχει καμία σχέση με την αντίστοιχη της περιόδου 2008 – 2010 (τεράστια ελλείμματα και μεγάλη σπατάλη του δημοσίου χρήματος).

Διαβάστε επίσης:
Λονδίνο Vs Βερολίνο για τον προϋπολογισμό, Πρώτη καταχώρηση: Πέμπτη, 7 Φεβρουαρίου 2013, 08:40

Επιμέλεια: Μάριος Βελέντζας

σχόλια αναγνωστών
oδηγός χρήσης