Κατά τη μέθοδο της εξωσωματικής γονιμοποίησης, ο εμβρυολόγος αναλαμβάνει τον σχηματισμό εμβρύων από την ένωση των ωαρίων και των σπερματοζωαρίων. Τα έμβρυα αυτά, που ουσιαστικά είναι οι νέοι οργανισμοί, μεγαλώνουν και αναπτύσσονται στο περιβάλλον του εργαστηρίου για περίπου 2-5 ημέρες, πριν τοποθετηθούν μέσα στη μήτρα της γυναίκας.
Είναι συχνό κατά τη διάρκεια ενός κύκλου εξωσωματικής γονιμοποίησης να παράγονται αρκετά έμβρυα, ενώ τοποθετούνται μόνο 2-3 από αυτά τα έμβρυα στη μήτρα. Τα υπόλοιπα είτε καταψύχονται, εφόσον είναι ικανοποιητικής ποιότητας, είτε καταστρέφονται.
Η δουλειά του εμβρυολόγου είναι συχνά πολύ δύσκολη, αφού πρέπει να αποφασίσει ποια είναι τα καλύτερα έμβρυα για μεταφορά, δηλαδή ποια έχουν το καλύτερο δυναμικό εγκυμοσύνης. Συνήθως, καλείται να αξιολογήσει τη μορφολογία του κάθε εμβρύου στο μικροσκόπιο, καθώς και την ανάπτυξή του κατά τη διάρκεια της παραμονής του εμβρύου στο εργαστήριο.
Παρ’ όλα αυτά, τα παραπάνω κριτήρια δεν είναι πάντα διαφωτιστικά ή καθοριστικά. Αυτό σημαίνει ότι αυτό που υποκειμενικά επιλέγει ο εμβρυολόγος δεν ανταποκρίνεται πάντα και στα πιο ποιοτικά έμβρυα.
Τα τελευταία χρόνια, έχουν αναπτυχθεί μέθοδοι εξέτασης του γενετικού υλικού των εμβρύων, προκειμένου να εντοπίζονται εκείνα με ανώμαλο γενετικό υλικό και, επακόλουθα, ελαττωμένο δυναμικό παραγωγής μιας υγιούς εγκυμοσύνης. Ωστόσο, οι περισσότερες μέθοδοι είναι επεμβατικές, αφού απαιτούν λήψη 1-2 κυττάρων από τα νεοσχηματιζόμενα έμβρυα. Αν και μια τέτοια λήψη δεν φαίνεται να επηρεάζει την υγεία μιας μελλοντικής εγκυμοσύνης, μπορεί να έχει αρνητική επίδραση στη δυνατότητα εμφύτευσης των συγκεκριμένων εμβρύων.
Πρόσφατα, έχουν ξεκινήσει προσπάθειες να εντοπίζονται τα καλά – και τα λιγότερο καλά – έμβρυα με μεθόδους μη παρεμβατικές. Μια τέτοια μέθοδος είναι και η ειδική φωτογράφιση των εμβρύων σε διαδοχικά στάδια ανάπτυξης και η σύγκριση των φωτογραφιών. Βέβαια, είναι ακόμη πολύ νωρίς για να μιλάμε για κλινικά καθιερωμένες τεχνικές, παρά μόνο για ενδιαφέροντα πειράματα, που μπορεί να οδηγήσουν σε ευρεία κλινική χρήση στο εγγύς μέλλον. Έτσι, άλλωστε, ξεκίνησαν και οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται σήμερα παγκοσμίως στην εξωσωματική γονιμοποίηση.
Το άρθρο επιμελήθηκε και υπογράφει
ο Θάνος Παπαθανασίου MD (London) MRCOG FHEA
Μαιευτήρας Γυναικολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Λονδίνου
www.gynaikologos.net
