Η γυναικεία γονιμότητα μπορεί να επηρεάζεται από τις επιλογές του τρόπου ζωής μας. Δείτε τι μπορείτε να κάνετε για να έχετε ένα υγιές αναπαραγωγικό σύστημα. Από το προσωπικό της Mayo Clinic.
Αν ελπίζετε να μείνετε έγκυος τώρα ή στο μέλλον, μπορεί να αναρωτιέστε για τη γονιμότητά σας και πώς μπορείτε να τη βελτιώσετε. Κάποιοι παράγοντες μπορεί να είναι πέρα από τον έλεγχό σας- όπως τα ιατρικά θέματα που επηρεάζουν τη γυναικεία γονιμότητα- αλλά δεν είναι μόνο αυτοί. Κι οι επιλογές στον τρόπο ζωής σας ενδέχεται να επηρεάσουν τη γονιμότητά σας επίσης. Δείτε τι μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε και να προστατέψετε τη γονιμότητά σας.
Τι είναι γυναικεία γονιμότητα;
Γυναικεία γονιμότητα είναι η ικανότητα μιας γυναίκας να συλλάβει ένα παιδί. Εσείς και ο σύντροφός μπορεί να αναρωτηθείτε για την ικανότητά σας να κάνετε παιδί ή για τη γονιμότητά σας, αν προσπαθείτε να μείνετε έγκυος κάνοντας συχνά ελεύθερο σεξ για τουλάχιστον έναν χρόνο χωρίς επιτυχία.
Τι προκαλεί τη γυναικεία υπογονιμότητα;
Διάφορα ιατρικά θέματα μπορούν να προκαλέσουν γυναικεία προβλήματα γονιμότητας. Αυτά περιλαμβάνουν:
• Διαταραχές ωορρηξίας
• Βλάβες στις σάλπιγγες
• Ενδομητρίωση (όταν το ενδομήτριο, που καλύπτει φυσιολογικά μόνον το εσωτερικό της ενδομητρικής κοιλότητας, αναπτύσσεται και αλλού)
• Προβλήματα της μήτρας
Η ηλικία παίζει τον μεγαλύτερο ρόλο στη γονιμότητα. Όσο καθυστερείτε την εγκυμοσύνη, μειώνονται οι πιθανότητες να μπορέσετε να συλλάβετε. Καθώς φτάνετε τα 30, τα ωάριά σας χειροτερεύουν ποιοτικά και έχετε λιγότερο συχνή ωορρηξία, ακόμα κι αν έχετε κανονικά την περίοδό σας. Τα ωάρια μιας μεγαλύτερης γυναίκας γονιμοποιούνται δυσκολότερα σε σχέση με τα ωάρια μιας νεότερης.
Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω τη γονιμότητά μου;
Οι υγιείς επιλογές τρόπου ζωής μπορούν να βοηθήσουν τη γονιμότητα. Για παράδειγμα:
• Διατηρήστε ένα υγιές βάρος. Αν είστε υπέρβαρη ή σημαντικά ελλιποβαρής, αυτό μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή των οιστρογόνων (θηλυκών ορμονών) και να εμποδίσει την κανονική ωορρηξία. Η διατήρηση υγιούς βάρους μπορεί να αυξήσει τη συχνότητα της ωορρηξίας και τις πιθανότητες εγκυμοσύνης.
• Αποφύγετε τις σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες. Οι σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες- όπως τα χλαμύδια και η βλεννόρροια- μπορεί να βλάψουν τις σάλπιγγες. Αποφεύγετε να κάνετε σεξ χωρίς προστασία με διαφορετικούς συντρόφους, πράγμα που αυξάνει τις πιθανότητες να μολυνθείτε με αυτές τις ασθένειες που προκαλούν προβλήματα γονιμότητας.
• Να προγραμματίζετε τακτικούς ιατρικούς ελέγχους. Οι τακτικοί ιατρικοί έλεγχοι μπορεί να σας βοηθήσουν να εντοπίσετε προβλήματα υγείας που μπορεί να βλάψουν τη γονιμότητα.
Τι πρέπει να αποφεύγω, για να προστατέψω τη γυναικεία γονιμότητα;
Για να προστατέψετε τη γυναικεία γονιμότητα, αποφύγετε:
• Το κάπνισμα. Δε βλάπτει μόνο τον τράχηλό σας και τις σάλπιγγες, αλλά το πολύ κάπνισμα γερνά τις ωοθήκες και εξαντλεί τα ωάριά σας. Η νικοτίνη και άλλα χημικά στα τσιγάρα επηρεάζουν την παραγωγή οιστρογόνων και κάνουν τα ωάρια επιρρεπή σε γενετικές ανωμαλίες. Αν καπνίζετε, ζητήστε βοήθεια για να το κόψετε.
• Το αλκοόλ. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ συνδέεται με υψηλό κίνδυνο ανωμαλιών ωορρηξίας- και κάποια έρευνα έδειξε πως ακόμα και η χαμηλή κατανάλωση αλκοόλ μειώνει τις πιθανότητες σύλληψης. Αν θέλετε να μείνετε έγκυος, καλύτερα να αποφύγετε το αλκοόλ εντελώς.
• Την υπερβολική καφεΐνη. Η υπερβολική καφεΐνη μπορεί να αυξήσει την παραγωγή οιστρογόνων, τη μείωση μεταβολισμού τους, και να συμβάλλει σε βλάβη των σαλπίγγων και σε ενδομητρίωση. Για να προστατέψετε τη γονιμότητά σας, περιορίστε την ποσότητα καφεΐνης σε όχι περισσότερο από έξι φλιτζάνια καφέ την ημέρα (900mg καφεΐνης). Αυτό περιλαμβάνει την καφεΐνη στον καφέ, στο τσάι, στη σοκολάτα, στα αναψυκτικά και στα ποτά που «δίνουν ενέργεια».
• Το στρες. Το σοβαρό στρες μπορεί να εμποδίσει την ωορρηξία κι ίσως και το λιγότερο στρες δύναται να επηρεάσει τη γονιμότητα. Αν και απαιτείται περισσότερη έρευνα για να δούμε τον αντίκτυπο που έχει το στρες στη γυναικεία γονιμότητα, οι ερευνητές συστήνουν να μειώσουμε το στρες στο ελάχιστο και να εφαρμόζουμε υγιείς μεθόδους, όταν προσπαθούμε να συλλάβουμε.
• Την υπερβολικά έντονη σωματική δραστηριότητα. Η πολύ εντατική αεροβική άσκηση μπορεί να βλάψει τη γυναικεία γονιμότητα, επειδή μειώνει την παραγωγή της ορμόνης προγεστερόνης και επειδή εμποδίζει την ωορρηξία. Αν έχετε το σωστό βάρος και σκέφτεστε να μείνετε έγκυος σύντομα, σκεφτείτε να περιορίσετε την αεροβική άσκηση σε όχι περισσότερο από 7 ώρες την εβδομάδα. Αν είστε υπέρβαρη, ρωτήστε τον γιατρό σας πόση αερόβια άσκηση κάνει για σας.
• Την έκθεση στις τοξίνες. Η έκθεση σε διάφορα χημικά ή ρυπογόνα μπορεί να βλάψει τη γονιμότητά σας. Οι αγρότισσες ή γυναίκες που ασχολούνται με την παραγωγή αντισυλληπτικών ενδεχομένως έχουν διαταραχές της εμμήνου ρύσεως. Επιπλέον, οι βοηθοί οδοντίατροι που εκτίθενται σε υψηλά επίπεδα οξειδίων του αζώτου, γυναίκες που εκτίθενται σε υψηλά επίπεδα οργανικών διαλυτών- όπως τα χημικά των στεγνών καθαριστηρίων- και εργάτριες που εκτίθενται σε φάρμακα ή χημικά κατά την παραγωγική διαδικασία ίσως έχουν χαμηλότερη γονιμότητα. Αν έχετε κάποια ανησυχία αναφορικά με την έκθεσή σας σε τοξικά, μιλήστε με τον γιατρό σας.
Και τελικά;
Αν σκέφτεστε να μείνετε έγκυος και πώς οι επιλογές στον τρόπο ζωής σας θα έχουν ίσως επιπτώσεις (και ποιες) στη γονιμότητά σας, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας. Ίσως μπορεί να σας βοηθήσει να βελτιώσετε τη γονιμότητά σας και ν’ αυξήσει τις πιθανότητές σας να συλλάβετε χωρίς να κάνετε ειδική θεραπεία.
Επιμέλεια κειμένου: Ι. Πήχος Χειρουργός – Γυναικολόγος – Μαιευτήρας MD PhD FRCOG MFFP, Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών και Διαπιστευμένος Ακόλουθος του Βασιλικού Κολεγίου Μαιευτήρων-Γυναικολόγων Μεγ. Βρετανίας
Διαβάστε περισσότερα: www.futurefamily.gr
