Τι προκαλεί ο ιός HPV;
Ο HPV μπορεί να προκαλέσει ένα σημαντικό αριθμό παθήσεων σε γυναίκες και άνδρες, ανάλογα με τον τύπο του ιού που μεταδίδεται σε κάθε περίπτωση (έχουν απομονωθεί περισσότεροι από 100 τύποι προς το παρόν!). Κάποιοι είναι πιο συχνοί από άλλους. Οι τύποι 16 και 18 είναι υπεύθυνοι για περίπου 70% των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας παγκοσμίως. Οι τύποι 6 και 11 ευθύνονται κυρίως για την εκδήλωση κονδυλωμάτων (εξογκώματα του δέρματος σαν κρεατοελιές στην περιοχή των γεννητικών οργάνων) στον άνδρα και τη γυναίκα. Επίσης, ο HPV ευθύνεται για ορισμένες περιπτώσεις καρκίνου των έξω γεννητικών οργάνων και στα δύο φύλα.
Από τι προστατεύει το εμβόλιο για τον HPV;
Υπάρχουν δύο εμβόλια διαθέσιμα επί του παρόντος (Gardasil και Cervarix). Και τα δύο προστατεύουν απέναντι στην ανάπτυξη ανώμαλων κυττάρων στον τράχηλο της μήτρας και κατ’ επέκταση την εκδήλωση καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Είναι αναμενόμενο ότι προσφέρουν κάποια προστασία απέναντι σε άλλους καρκίνους που μπορεί να οφείλονται στον HPV (καρκίνους έξω γεννητικών οργάνων). Επιπλέον, τουλάχιστον το Gardasil ενδέχεται να προστατεύει ενάντια στην εκδήλωση κονδυλωμάτων και στα δύο φύλα, αν και τα εμβόλια αυτά κατασκευάστηκαν με σκοπό την πρόληψη από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Το εμβόλιο δεν θεραπεύει ήδη εγκατεστημένο HPV, ούτε προλαμβάνει τον καρκίνο του σώματος της μήτρας ή των ωοθηκών οι οποίοι δεν σχετίζονται με μόλυνση από τον HPV.
Ποιες γυναίκες πρέπει να εμβολιάζονται;
Όλες οι υγιείς γυναίκες μπορεί να ωφεληθούν από τον εμβολιασμό κατά του HPV, ιδιαίτερα αν αυτός γίνει πριν από την έναρξη σεξουαλικών επαφών. Ακόμα και οι γυναίκες μέχρι 26 ετών μπορούν να εμβολιαστούν, αν και η αποτελεσματικότητα του εμβολίου μπορεί να είναι μικρότερη, αν η γυναίκα έχει ήδη μολυνθεί από κάποιους τύπους του ιού. Παρ’ όλα αυτά, το εμβόλιο είναι χρήσιμο αφού προσφέρει ανοσία απέναντι στους τύπους στους οποίους η γυναίκα δεν έχει ακόμα εκτεθεί. Αν και το κατώτερο συνιστώμενο όριο ηλικίας για εμβολιασμό είναι τα 9 έτη, είναι καλό το εμβόλιο να γίνεται σε ηλικία όταν το κορίτσι έχει αρχίσει να ωριμάζει σεξουαλικά και μπορεί να εκτιμήσει τη σημασία της καλής σεξουαλικής υγείας και αγωγής (που δεν περιορίζονται μόνο σε έναν εμβολιασμό!).
Πώς γίνεται ο εμβολιασμός;
Σε τρεις δόσεις, μέσα σε ένα εξάμηνο και υπό τη μορφή ένεσης στο μυ του χεριού ή του γλουτού.
Για πόσο χρονικό διάστημα προστατεύει ο εμβολιασμός;
Φαίνεται ότι διαρκεί τουλάχιστον 5 χρόνια. Είναι άγνωστο προς το παρόν αν θα χρειάζονται αναμνηστικές δόσεις.
Πόσο προστατεύει το εμβόλιο κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας;
Η προστασία και των δύο εμβολίων είναι πολύ υψηλή κατά των τύπων HPV που καλύπτονται από τα εμβόλια (6, 11, 16 και 18 το Gardasil – 16 και 18 το Cervarix). Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν και άλλοι τύποι που οδηγούν (λιγότερο συχνά) σε καρκίνο του τραχήλου. Επίσης, κάποιες σεξουαλικά ενεργές γυναίκες μπορεί να έχουν ήδη εκτεθεί στον HPV πριν από τον εμβολιασμό και συνεπώς διατρέχουν δυνητικά τον κίνδυνο ανάπτυξης βλαβών στον τράχηλο της μήτρας. Για αυτούς τους λόγους, η προληπτική τακτική παρακολούθησης με Παπ τεστ παραμένει προς το παρόν η ίδια, ακόμα και στις γυναίκες που εμβολιάζονται κατά του HPV.
Τι παρενέργειες έχει το εμβόλιο;
Παρόμοιες με τα άλλα εμβόλια, με πιο συχνές τον πόνο και το πρήξιμο στην περιοχή της ένεσης.
Τι ισχύει για τους άνδρες και το εμβόλιο;
Αν και το εμβόλιο για τον HPV προορίζεται επί του παρόντος μόνο για τις γυναίκες, μπορεί δυνητικά να προστατεύσει τον αντρικό πληθυσμό από την εκδήλωση των ενοχλητικών κονδυλωμάτων και να μειώσει τη μετάδοση ιικών φορτίων μεταξύ των δύο φύλων.
Διαβάστε περισσότερα www.gynaikologos.net
Το κείμενο υπογράφει ο Δρ. ΘΑΝΟΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ MD (London) MRCOG FHEA
Μαιευτήρας Χειρ. Γυναικολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Λονδίνου
